background image
Anne Yafl>
Fertilite tedavisi almam>fl olsalar bile, ileri anne yafl> ne-
deniyle dizigotik ikizler oluflabilmektedir. Do¤al oluflan
ikiz insidans> maksimum hormonal uyar>n>n oldu¤u ve
çift yumurtlama oran>n>n artt>¤> 37 yaflta zive olufltur-
mak üzere, 15 yafltan 35 yafla kadar 4 kat artmaktad>r.
7,8
YÜT kullan>m> bir faktor olmaks>z>n, çocuk sahibi ol-
man>n ileri yafllara ertelenme e¤ilimi, ço¤ul do¤umlarda
%33'lük bir art>fla neden olmaktad>r.
2
Irk ve Co¤rafya
Afrikadaki baz> siyah toplumlarda do¤al yollardan olan
ikizlerin oran> 30'da 1 gibi yüksek oranda olmas>na ra¤-
men baz> Asya toplumlar>nda 100'de 1 den bile az oran-
da izlenmektedir. Melezlerdeki insidans bu iki grubun
ortas>nda bir yerlerde 80'de 1 oran>ndad>r.
9,10
Amerika
Birleflik Devletler'inde ikiz ve di¤er ço¤ul gebelikler be-
yazlarda yüksek oranda görülür.
2
Aile Öyküsü
tsal geçifl
gösterebilir.
11
Fakat genin kad>nlarda eksprese oldu¤u
düflünülmektedir. E¤er bir kad>n>n kendisi dizigotik
ikiz ise, ikiz çocuk do¤urma oran> 58'de 1 dir. Ancak ko-
cas> ikiz, kad>n ikiz de¤il ise ikiz çocuk sahibi olma ora-
n> 116'da 1'dir.
12
Parite ve Vücut durumu
Paritedeki art>fl, maternal yafltan ba¤>ms>z olarak artm>fl
ikiz gebelik oran>yla birlliktedir.
7,13
fiiflman (Vücut Kit-
le
2
) ve uzun (>65 inch [162
cm]) kad>nlar, zay>f (VK<< 20 kg/m
2
) ve k>sa (<61 inch
[152 cm]) kad>nlardan daha fazla dizigotik ikiz sahibi
olma olas>l>¤>na sahiptir.
14,15
Z
Zigosite gebeli¤in tipini gösterir. E¤er ikiz, iki sperm
ile iki yumurtan>n döllenmesinden meydana geliyorsa
bunlara dizigotik ikiz ya da kardefl ikiz denir. Bu du-
rumda iki plasenta ve bunun devam>nda iki koryon, iki
amniyon ve iki fetüs ile sonuçlanan iki blastosist oluflu-
mu söz konusudur. Monozigotik ikiz yada "tek yu-
murta"
ikizi ("identical twins") bir yumurta ile bir sper-
min bir zigot oluflturacak flekilde fertilize olmas> ve da-
ha sonra ikiz oluflturacak flekilde bölünmesiyle oluflur.
Spontan oluflan gebeliklerde dizigotik ikizler 70:30 ora-
n>nda, monozigotik ikizlerden daha s>kt>r.
16
Çoklu em-
briyo transferi yap>lan YÜT uygulamalar>nda dizigotik
ikizlerin s>kl>¤> monozigotik ikizlere oranla çok daha
yüksektir. Bu oran 95:5 oran>ndad>r.
17
Koryonisite plasentasyonun tipini belirler. Dizigo-
tik gebelikte her zigot kendi plasentas>n> oluflturur ve
böylece her fetüs kendi koryon ve amniyonuna sahip
olur, bu bir diamniyotik dikoryonik ikiz gebeliktir.
Monozigotik gebelikte koryonisite ve amniyonisite
bölünmenin ne zaman oldu¤una ba¤l> olarak de¤iflir.
E¤er blastosist formasyonundan önce, yani fertilizasyonu
izleyen 4. günden önceki bir zamanda, zigotta erken
bölünme
olursa, sonuç iki adet blastosisttir. Blastosist
endometriyal kavite içine implante olur ve bunu takiben
plasenta, koryon ve amniyonu oluflturur. Böylece erken
bölünmeyle iki blastosist varl>¤>, her biri kendi koryonu
olan, iki plasenta ve iki fetüsün oluflmas>na neden olur.
Koryon oluflumu, amniyondan önce gerçekleflti¤inden,
e¤er iki koryon mevcut ise, iki amniyon oluflmufl olacak-
t>r (diamniyotik dikoryonik ikiz gebelik).
Fertilizasyondan sonraki 4 ve 8. günler aras>nda geç
bölünme gerçekleflirse, blastosist çoktan oluflmufl ve bu
sebeple de sadece bir plasenta olacakt>r. Bu durumda bö-
lünen sadece iç hücre kitlesidir. Amniyon henüz oluflma-
d>¤>ndan bu dönemdeki bölünme, bir koryon ve iki am-
niyonlu gebeli¤i oluflturur; buna diamniyotik mono-
koryonik
gebelik ad> verilir.
E¤er bölünme hem koryon, hem de amniyonun olufl-
mas>ndan sonra, fertilizasyonu izleyen 8. günden sonra
gerçekleflirse, bölünen yap>, embriyonik disktir. Bu da
monoamniyotik (böylece monokoryonik) ikiz gebelikle
sonuçlan>r. Yap>fl>k ikizler embriyonik diskin 13. gün-
de tam olmayan bölünmesi sonucunda ortaya ç>karlar
(Tablo 32-1).
18
Tüm dizigotik ikizler ve monozigotik ikizlerin 1/3'ü
dikoryonik olup, tüm do¤al ikizlerin %80'ini oluflturur-
lar. Yaklafl>k olarak monozigotik ikizlerin 2/3'ü mono-
koryonik diamniyotiktir. Monoamniyotik ikizler nadir
olup, monozigotik ikizlerin %1'inden daha az>n> olufltu-
rurlar (Resim 32-1).
1146
KISIM IV
Obstetrik Ultrasonografi
TABLO 32-1. MONOZ
FERT
BÖLÜNEN ÜN
KORYON
AMN
4 günden önce
Zigot
Dikoryonik
Diamniyotik
4-8 gün
<ç hücre kitlesi
Monokoryonik
Diamniyotik
8-12 gün*
Embriyonik disk
Monokoryonik
Monoamniyotik
*Embriyonik diskin 13 günden sonraki tam olmayan bölünmesi sonucunda yap>fl>k ikizler oluflurlar.