rumack 1-2 Page 177

nedeki uterus boyutuna dayan>r. Ne yaz>k ki her ikisi de
kesin olmayan ve gestasyon yafl>n>n saptanmas>nda hata-
lara yol açabilecek yöntemlerdir. SAT ile gebelik yafl>n>n
belirlenmesi (menstrüel yafl); menstrüel siklus uzunluk-
lar>ndaki de¤iflkenlikler (nüfusun %20'sinde erken veya
geç ovulasyon görülür), yanl>fl hat>rlama, oral kontrasep-
tiflere yeni maruziyet veya erken gebelik döneminde ka-
nama gibi nedenlerle yanl>fl olabilir.

Uterustaki myom-

lar, ço¤ul gebelik ve maternal vücut yap>s> uterusun pal-
pe edilen boyutundan gestasyon yafl>n>n belirlenmesini
etkileyebilir.

Gestasyon yafl>n>n klinik olarak belirlenmesi yaln>zca

iki durumdan biri söz konusu oldu¤unda do¤ru olur: (1)
düzenli menstrüel döngüleri ve iyi bir belle¤i olan has-
tada uterus boyutunun SAT ile uyumlu olmas> ve (2) in
vitro fertilizasyon veya bazal vücut >s>s> çizelgesi gibi
konsepsiyon zaman>n> kesin olarak belirleyen bilgi varl>-
¤>. Gebelik yafl> klinik de¤erlendirmeyle do¤ru olarak
belirlenemedi¤inde, ultrason gestasyon yafl> tayininde en
yararl> ve do¤ru araç olarak kabul edilir.

Erken gebeli¤in ultrasonografi incelemesinde gösterdi¤i
aflamalar ve transvajinal ultrasonografi ile görülmeye
bafllad>ktan sonra embriyonun ölçümü, 5 haftal>k gestas-
yondan ilk trimester sonuna kadar gebelik yafl>n>n ol-
dukça do¤ru flekilde belirlenmesine izin verir.

tesi içerisinde bir gestasyon kesesinin belirlenmesidir.
Bu, bir veya bazen h>zla ço¤alan koryonik villuslar ile
daha derindeki desidua vera tabakas>n>n oluflturdu¤u iki
ekojen halka ile çevrili yuvarlak veya oval bir s>v> kolek-
siyonu fleklinde izlenir (Resim 42-1). k 5
haftal>k gestasyonda görülür.

9-11

Befl haftal>k gestasyondan 6. haftaya kadar ultrason

ile gestasyon yafl>n>n saptanmas>nda iki yöntem kullan>-
l>r: (1) ortalama kese çap> ("mean sac diameter", MSD)
ölçümü veya (2) gestasyon kesesi içeri¤inin sonografi ile
belirlenmesi. MSD, gestasyon kesesinin ortalama iç çap>
olup, ön-arka, transvers ve longitudinal çaplar>n ortala-
mas> al>narak hesaplan>r. MSD'nin 5. haftada 2 mm
iken, 6. haftada 10 mm'ye kadar büyümesi

12

bu dönem-

de gestasyon yafl>n>n saptanmas>nda kullan>labilecek bir
büyüme modeli oluflturur (Tablo 42-1).

Gestasyon kesesi içerisindeki ultrason bulgular>na

dayanan ikinci yöntemde de¤erlendirme en iyi transvaji-
nal ultrasonografi ile yap>l>r ve ortalama olarak gestasyon
kesesinin 5 haftada, yolk kesesinin 5.5 haftada (Resim
42-2) ve embriyo ile embriyo kalp at>m>n>n 6 haftada

13

ilk kez belirlenebilmesi gözlemine dayan>r (Resim 42-
3). ultrasonografi ile 6.3'üncü haftadan sonra ile en az 5
mm uzunlu¤unda bir embriyo görüntülenecektir. Bu s>-
rada embriyo canl> ise mutlaka kalp at>m> görülmelidir.
Bu aflamalar>n zamanlamas>nda baz> farkl>l>klar olabilir,
fakat genellikle bildirilen gestasyon yafllar>n>n 0.5 hafta
öncesi ve sonras> aral>¤>nda görülürler. Gestasyon yafl> bu
aflamalara göre belirlenebilir (Tablo 42-2).

1456

KISIM IV

Obstetrik Ultrasonografi

RES

Gestasyon kesesi. Befl haftal>k gebelikte ges-

tasyon kesesi (ok) ekojen halkayla çevrili, küçük bir intrauterin s>-
v> koleksiyonu fleklinde görülüyor; COR UT, koronal uterus. En-
dometriyum içerisindeki eksantrik yerleflimine dikkat edin.

RES

Yolk kesesi. Transvajinal ultrasonografi incele-

mesinde 5.5 haftal>k gestasyonda yolk kesesi (ok) içeren gestasyon
kesesi; SAG ML, orta hat sagital. Embriyo görülmüyor.

TABLO 42-1.

DÖNEM(``MEAN SAC DIAMETER'', MSD) GESTASYON YAfiININ BEL

MSD (mm)

GESTASYON YAfiI (haftalar)*

2

5.0

3

5.1

4

5.2

5

5.4

6

5.5

7

5.6

8

5.7

9

5.9

10

6.0

*De¤erler Daya S, Wood S, Ward S, et al. Early pregnancy assessment with trans-
vaginal ultrasound scanning. CMAJ 1991;144:441-446'dan al>nm>flt>r.

%95 güven aral>¤> = ± 0.5 hafta.