background image
Y
enido¤an ve küçük çocuklarda serebral kan ak>m anor-
malliklerini de¤erlendirmek için ön fontanelden yap>lan
renkli ak>m görüntülemeli dupleks Doppler ultrasonog-
rafi basit ve faydas> kan>tlanm>fl bir yöntemdir.
1-4
Trans-
kranyal Doppler ultrasonografi (TKD), fontanel kapansa
bile, invaziv olmayan flekilde, 2.0 ile 2.5 MHz.lik puls
Doppler probu kullan>larak, ince temporal kemik, göz
küreleri veya foramen magnum yoluyla yap>labilir. Aas-
lid
5
taraf>ndan 1980'li y>llar>n bafl>nda tan>t>lm>fl olan bu
teknik, Willis poligonu ve vertebrobaziler sistemdeki
vasküler yap>larda akan kan>n h>z>n> ve at>m>n> ölçmek
için kullan>labilir. TKD ultrasonografi, orak hücreli ane-
mili çocuklar>n yönetiminde temel bir görüntüleme yön-
temi olup, çocuklardaki vazospazm, vasküler malformas-
yonlar ve beyin ölümü gibi çeflitli intrakranyal patolojile-
rin de¤erlendirilmelerinde, ayr>ca travma, migren ve in-
me sonras> serebral hemodinami incelemelerinde yard>m-
c> bir araç olarak yarar> kan>tlanm>flt>r.
Hali haz>rda iki tip TKD ultrasonografi cihaz> vard>r:
anatomik görüntü sa¤lamayan ("nonimaging") ve
anatomik görüntü oluflturan ("imaging"). Devaml>
dalga ("continous wave") ve görüntüleme yapmayan puls
dalga Doppler teknikleri, temporal kemik penceresini
kullanarak, intrakranyal vasküler yap>lar> ak>m derinlik-
leri ve yönlerine göre belli kriterlerle birbirlerinden ay>-
ran, özel baz> damar yap>lar>n> incelemeye yarayan yön-
temlerdir.
6,7
Körlemesine yap>lan bu teknik, Willis poli-
gonunun akl>m>zdaki görüntüsünü prati¤e uygulama be-
cerisini ve titiz bir hüneri gerektirir. Bu tekni¤in avantaj-
lar> içinde TKD ultrasonografi için özel olarak tasarlan-
m>fl küçük ve tafl>nabilir cihaz yap>s>, düflük fiyat, Dopp-
ler duyarl>l>¤> ve küçük prob boyutuna ba¤l> akustik pen-
cere içi artm>fl manevra yetene¤i bulunur. S>n>rl>l>klar>
aras>nda ise, yo¤un e¤itim gereklili¤i, vasküler yap>lar>
bulman>n zorlu¤u, radyoloji bölümlerine uygun ünitele-
rin azl>¤> say>labilir. Anatomik görüntü sa¤layan, frekan-
s> 2.0-2.5 MHz olan problara sahip, renkli görüntüleme
yapabilen dupleks Doppler ultrasonografi cihazlar>n>n
gelifltirilmesi ile, transtemporal pencereden yap>lan TKD
ultrasonografinin kullan>m> artm>flt>r. Bu ikinci tekni¤in
avantajlar>, vasküler yap>lar>n çabuk bulunmas>, k>sa bir
ö¤renme e¤risinin olmas> ve pek çok radyoloji bölümüne
uygun olmas>d>r. Bu teknik vasküler yap>lar> kesin sapta-
mas>yla, daha kolay, daha güvenilir ve tekrarlanabilir bil-
gi elde etmeyi sa¤lamaktad>r.
8-10
E¤itim ve deneyimle,
her iki teknikte güvenilir olup, kullan>c>lar aras>nda tek-
rarlanabilirlikleri yüksektir.
11,12
ULTRASONOGRAF< TEKN
Yaflam>n ilk y>l>nda ön fontanel genellikle aç>k kal>r.
Kapand>ktan sonra, intrakranyal dolafl>m> de¤erlendir-
mek için rutin olarak 3 akustik kafa penceresi (ek olarak
"burr"delikleri ve cerrahi defektler) kullan>labilir: tem-
poral kemik
, orbita ve foramen magnum.
13
Trans-
temporal yaklafl>m, 2.0-2.5 MHz'lik prob kullan>larak,
temporal kemi¤in ince suprazigomatik parças> üzerin-
den gerçeklefltirilir. Transtemporal pencere, genellikle,
temporal kemikte, zigamotik arkusun kranyalinde ve
kula¤>n ön taraf>nda bulunur. Bu planda kullan>labile-
cek intrakranyal, yol gösterici anatomik yap>, kalp flek-
lindeki serebral pedinküllerdir (Resim 49-1, A). Pedin-
küllerin hemen önünde y>ld>z fleklinde, ekojenik inter-
pediküler veya suprasellar sistern yer al>r. Baziler sister-
nin anterior ve lateralinde, orta serebral arterin ("middle
cerebral artery, MCA") geçti¤i ekojenik fissür uzanmak-
tad>r. Bu vasküler yap>n>n renkli Doppler ultrasonogra-
fisi (Resim 49-1, B) ve spektral de¤erlendirmesi (Resim
49-1, C ve Resim 49-2, A) proba do¤ru yaklaflan ak>m>
ortaya koyacakt>r. Söz konusu vasküler yap> daha derine,
orta hatta do¤ru takip edilirse, anterior serebral arte-
r
in ("anterior cerebral artery, ACA") A1 k>sm> ile MCA
1654
B
ÖLÜM
49
Çocuklarda Beynin Doppler
Ultrasonografisi
Dorothy I. Bulas ve Joanna J. Seibert
Çeviri: Handan Çakmakç>
Bölüm Plan> ve Bafll>klar>
ULTRASONOGRAF< TEKNULTRASONOGRAF< DOZU:
AKUST
DOPPLER TETK
TUZAKLAR
TRANSKRANYAL DOPPLER
ULTRASONOGRAFGÖRÜNTÜLEMENEND
Vazospazm
Migren Tipi Bafl A¤r>lar>
Uyku Apnesi
Hidrosefali
Vasküler Malformasyonlar
Asfiksi
Serebral Ödem ve Hiperventilasyon
Tedavisi
Beyin Ölümü
NÖRORADYOLOJ
ORAK HÜCREL< ANEM<
HASTALARINDA
KONTRAST PARLAKLAfiMA