background image
lik, diamniyotik olmak zorundad>r (Resim 32-2). Bu ol-
gularda, gebeli¤in ilerleyen dönemlerinde, iki amniyo-
tik kesesi ay>rt edilecektir.
Gebelik ilerledi¤i zaman di¤er faktörler koriyonisite
ve amniyonisiteye karar vermede kullan>labilir.
Membran Kal>nl>¤>
Deneyimli ellerde membran kal>nl>¤>, koryonisitenin
belirlenmesinde güvenilir bir araç olarak %100'lük göz-
lemci içi ve %91'lik gözlemciler aras> uyumlulu¤a sa-
hiptir (Resim 32-3).
26
Kal>n membran>n inceymifl gibi
alg>lanabildi¤i ileri gebelik haftalar>nda sorun ç>kabi-
lir.
27
Membran>n plasenta ba¤lanma yerinde incelenme-
si veya membran>n ultrasonografi probuna dik aç>da ol-
mas> gibi teknik faktörler tam tersi bir etkiye neden ola-
rak ince membran>n kal>n olarak görünmesine neden
olabilir.
16
aras>ndaki
yap>lm>fl bir araflt>rmada 1.5 mm ve üzerindeki mem-
bran kal>nl>¤>n>n koryonisiteyi göstermede %100 spesi-
fik ve %92.6 sensitif oldu¤u, %100 pozitif öngörü de¤e-
ri ve %80 negatif öngörü de¤eri tafl>d>¤> gösterilmifltir.
20
nda 20-35. haftalarda ikizlerde ya-
p>lm>fl baflka bir çal>flmada membran kal>nl>¤> iki boyut-
lu ve üç boyutlu ultrasonografi kullanarak incelenmifltir.
S>n>r de¤er olarak 1.8 mm kullan>larak, dikoriyonisite
için üç boyutlu incelemede duyarl>l>k ve özgüllük de¤er-
leri, s>ras>yla %97 ve %94, iki boyutlu ultrasonografide
ise, s>ras>yla %83 ve %83 olarak bulunmufltur.
28
Fetal Cinsiyet
cinsiyetler görü-
nürse tan>m olarak ikizler dizigotik ve dolay>s>yla da di-
koryonik olmak zorundad>r. Bu kural>n tek istisnas>
ikizlerden birinin XY karyotipi ile erkek olarak görül-
dü¤ü nadir bir durum olan postzigotik ayr>lmamad>r
("postzygotic nondysjunction"). Ancak Y kromozomu
ikinci ikizde kaybolmufltur ve Turner sendromlu 45 XO
bir difli fetüse neden olmufltur. E¤er fetüsler ayn> cinsi-
yetten ise, bu kriterleri kullanarak zigositeye karar veri-
lemez; koryonisite sadece cinsiyetler baz al>narak belirle-
nemez.
Plasenta
E¤er her bir fetüs için birbirinden net olarak ayr> gözü-
ken birer plasenta varsa, dikoryonisite kesin olarak belir-
lenebilir
29
(Resim 32-4, A). Bu durumun tek istisnas>
bir monokoryonik ikiz gebelikte bulunabilecek bir suk-
senturiat lob
dur. Bu nedenle plasentalar>n boyutlar>n>n
eflit ve her fetüsün ayr> bir plasentas>n>n var oldu¤una
dikkat edilmelidir. Baz> olgularda implantasyonun yeri
nedeniyle iki plasenta birbirlerine komflu olarak yerleflir-
ler. Bu durumda gerçekten birleflmifl iki ayr> plasenta
m>, yoksa tek bir plasenta m> var oldu¤unun ayr>m> güç-
tür. Bunlardan ilki dikoryonisiteyi gösterirken ikincisi
monokoryonisiteyi gösterir. "Twin peak" iflareti (ikiz
tepesi) bu iki durumun ay>r>m>n>n yap>lmas>nda kulla-
n>labilir.
30
Lambda iflareti ad> da verilen bu bulgu,
ikizler aras>ndaki membrandaki koryonun iki tabakas>
aras>nda bulunan potansiyel bofllu¤un prolifere olan ko-
rionik villuslar taraf>ndan doldurulmas> sonucu ortaya
ç>kar
31,32
(Resim 32-4, B ve C). Bulgu, dikoryonisite
varl>¤>n> gösterir, ancak yoklu¤u monokoryonisiteye ifla-
ret etmez.
20,33,34
Özellikle 2. ve 3. trimesterde do¤ru ol-
mak üzere gebeli¤in ilerlemesi ile bu iflaretin belirginli-
¤i kaybolur.
33
Monokoryonik gebeliklerde tek bir plasenta ve tek
bir koryon bulunur dolay>s>yla lambda iflareti için gerek-
li olan potansiyel boflluk bulunmaz. Plasentaya uzanan
amniyonun iki yapra¤> "T iflareti" olarak adland>r>l>r
(Resim 32-4, D). Bu bulgunun monokoryonisiteyi ön-
görmede %100'lik duyarl>l>¤> ve %98.2'lik özgüllü¤ü
vard>r.
20
Umbilikal Kordon
Bazen aradaki membran görülemedi¤i için diamniyosi-
teyi monoamniyositeden ay>rmak zor olabilir. Umbilikal
kordonun plasentaya birleflme (insersiyon) yerleri, mo-
noamniyotik ikizlerde diamniyotik ikizlere göre genel-
likle birbirlerine daha yak>nd>r (Resim 32-5, A). Buna
ra¤men monoamniyositeyi kesin olarak tan>yabilmek
için ikizlerden birinin kordonunu ya di¤er ikizin çevre-
sinde ya da di¤er kordona dolanm>fl olarak görmek gere-
kir.
35
(Resim 32-5, B)
Do¤ruluk
Koryonisite, tarif edilen yöntemleri kullanarak gebeli¤in
ilerleyen haftalar>nda dahi oldukça do¤ru bir flekilde be-
lirlenebilir. Dörtyüzon ikizden ( 24hf) oluflan bir çal>fl-
mada 392 ikizde (%95.6) koryonisite do¤ru bir flekilde
belirlenmifltir.
36
Erken gebelik haftalar>nda (10-14 hf),
150 ikizin membran kal>nl>¤>, plasentasyon say>s>,
lambda ve T iflaretlerinin kombinasyonlar> kullan>larak
gerçeklefltirilen bir baflka çal>flmada, 1 hasta d>fl>nda kor-
yonisite do¤ru bir flekilde belirlenmifltir.
20
Yüz ikizden
oluflan, fetal cinsiyet, plasenta say>s>, "twin-peak" iflareti
ve membran kal>nl>¤>n> içeren ikinci trimester taramas>-
n>n yap>ld>¤> di¤er bir çal>flmada koryonisite, amniyoni-
site ve zigosite %91 veya daha yüksek duyarl>l>k ve öz-
güllük oranlar> ile belirlenmifltir.
37
MORB
befl kat fazlad>r (1000 canl> do¤umda 37/7 oran>nda)
38
Neonatal ölümlerin %12-15'i ikizlerdir.
39
Mortalite ve
morbidite incelendi¤inde do¤um s>ras>ndaki gebelik
haftas>, koryonisite ve sonografik bulgular>n herbiri ba-
¤>ms>z istatistik olarak belirgin prognostik faktörler-
dir.
19
Erken do¤um riski tekil gebeliklere oranla ço¤ul
gebeliklerde daha fazla olup, bu risk gestasyon say>s> art-
t>kça artar. Ancak her iki grupta da gestasyonel yafl> ay-
n> olan fetüsler karfl>laflt>r>ld>¤>nda baflka bir anomalisi
1148
KISIM IV
Obstetrik Ultrasonografi