background image
E
KLEMLER
Genel Bilgiler
Eklem iskelet kemikleri aras>ndaki bir bileflkedir. Ek-
lemler fibröz, kartilajinöz, ya da sinoviyal olarak s>-
n>fland>r>labilir. Kartilajinöz ekleme örnek olarak
simfizis pubis gösterilebilirken, fibröz eklemler kafa-
tas>nda kemikleri aras>nda yer al>r ve bu eklem çeflit-
lerinin her ikisi de büyük hareketlere izin vermez. Di-
artrodial
olarak da isimlendirilen sinoviyal eklemler
iskeletin hareket birimleridir ve bu bölümün ana ko-
nusunu oluflturmaktad>r.
Sinoviyal eklemler hiyalin k>k>rdakla kapl> ve içi si-
noviyayla döfleli fibröz ve ligamentöz bir kapsülle çev-
rilmifl olan kemik uçlar>ndan oluflur. Hiyalin k>k>rdak
hem bir flok emici olarak görev yaparken, hem de ha-
reket için yumuflak ve kaygan bir yüzey oluflturur. Si-
noviya eklem k>k>rda¤>n>n sonland>¤> kenardan bafllar
fakat normalde k>k>rda¤>n üzerini örtmez. Bu alan>n
kaslar> ve tendonlar> ile birlikte ba¤lar ve kapsüller ek-
lem stabilitesini sa¤lar. Sinoviya eklem k>k>rda¤>n>
kayganlaflt>ran ve besleyen sinoviyal s>v>y> salg>lar.
Her eklem plasma dializat>n>n ve sinoviyositler ta-
raf>ndan salg>lanan hiyaluronik asitin bir kombinasyo-
nu olan sinoviyal s>v>n>n küçük bir miktar>n> içerir. Bu
s>v>n>n kayganlaflt>r>c> özelli¤i visköz hiyaluronik asit
ve suyun kar>fl>m>ndan gelir. Normalde sinoviyal s>v>-
da p>ht>laflma proteinleri bulunmaz ve bu sebeple si-
noviyal s>v> p>ht>laflmaz.
40
Eklem k>k>rda¤> üzerindeki
sinoviyal s>v> kombinasyonu belirgin olarak sürtün-
menin olmad>¤> bir kaygan yüzey sa¤lar. Bu özellikle
önemlidir çünkü eklem yüzleri birbirine tam uyumlu
de¤ildir ve hareket ettikçe temas alanlar> boyut olarak
de¤iflmektedir. Çocuklarda altta bulunan kemikten de
küçük bir katk> olsa da yetiflkinlerde k>k>rdak beslen-
mesi sadece sinoviyal s>v>dan olmaktad>r.
24,156,223
Bir eklemden kaynaklanan semptomlar hareketle ve
ayakta durma ile yürümeye ba¤l> yük da¤>l>m> ile iliflki-
lidir. Sinoviyal membran ve kapsülde bir çok sinir son-
lanmas> bulundu¤undan a¤r> önde gelen bir özelliktir.
Sinoviyal s>v>n>n fazla salg>lanmas> eklem kapsülünde
gerilmeye sebep olur. Yüzeysel eklemlerde fazla sinovi-
yal s>v> kolayca fark edilebilir ve palpe edilebilir. masyonun daha ileri evrelerinde sinoviyan>n ço¤almas>
ve genel kal>nlaflmas> görülür ve bu durum dikkatli bir
palpasyonla saptanabilir. Eklemin inflamasyonu ile bir-
likte aktif ve pasif eklem hareketleri k>s>tlan>r.
A¤r>l> uyarana bir yan>t olarak geliflen kas spazm>
genelde eklem inflamasyonuna efllik eder. Spazm
fleksör kas gruplar>nda daha bask>n olmas>na ba¤l>
olarak fleksiyon deformitesine yol açar. Spazm duru-
munda bulunan kaslara antagonist olan kaslar>n atro-
fisi erken geliflir ve eklem hastal>¤> süresince ve s>k-
l>kla spazm çözüldükten sonra da olmak üzere de-
vam eder. E¤er yük tafl>yan bir eklem etkilendiyse ço-
cuk antaljik flekilde yürüyecektir.
Ultrasonografi eklemdeki s>v>y> ve eklem kapsü-
lündeki gerilmeyi gösterebilir.
259
Radyografiler kap-
süldeki gerilmeyi gösterirken manyetik rezonans gö-
rüntüleme (MRG) sinoviyal hipertrofiyi, ya da di¤er
yumuflak doku patolojilerini görüntüleyebilir. Daha
sonra oluflan de¤ifliklikler ise eklem k>k>rda¤>n>n afl>n-
mas>na ba¤l> olarak eklem aral>¤>n>n daralmas>n> içe-
rir. Kopan k>k>rdak parçalar>ndan eklem fareleri olu-
flurken alttaki kemikte ise skleroz ve osteofitler fleklin-
de yeni kemik oluflumu gözlenir. En son evre "kemik
üzerinde kemik" fenomeni ile birlikte spongiöz kemi-
¤in ortaya ç>k>fl> ve eklemin fibröz ankilozudur.
Eklem S>v>s>
Eklem hastal>¤>n>n tan>s>nda eklem s>v>s>n>n muaye-
nesi önemli bir araçt>r. Eklem aspirasyonu kesin ola-
rak aseptik koflullarda yap>lmal>d>r. Aspirasyon böl-
gesi cerrahiye uygun haz>rlan>p steriliteden emin ol-
mak amac>yla steril örtülerle örtülmelidir. Hekim bir
maske ve eldiven kullanmal> ve asistanlar korkmufl
durumdaki çocu¤u kontrol alt>nda tutmal>d>r.
B ö l ü m
34
Artrit
Eklemler 2055
Jüvenil Romatoid
Artrit 2056
Spondiloartropatiler 2066
Kalçan>n Akut Transient
Sinoviti 2068
Nöropatik
Artropatiler 2070
Tüberküloz Artrit 2072
Omurga Tüberkülozu 2075
Gonokoksik Artrit 2080
2055