tachdjian ın pediatrik ortopedisi Page 30

Büyüme ve geliflme üzerindeki bu bölüm öncelikle
birkaç önemli nedenle sunulmaktad>r. Çocuk bak>m>-
n>n en önemli özelliklerinden birisi, hastan>n yenido-
¤an döneminden ergenlik dönemine kadar olan dina-
mik de¤iflimidir. Bu dönem içinde kaba ve ince motor
beceriler, entelektüel ve sosyal beceriler, konuflma,
vücut büyümesi, yürüme ve cinsel özellikler aç>s>n-
dan belirgin bir büyüme ve geliflme süreci yaflan>r.

Büyüme bir bireyin tüm vücut büyüklü¤ündeki ya

da belirgin bir organ>n ya da organ sisteminin fiziksel
boyutundaki art>fl> tan>mlar.

9,17

Üçüncü trimesterden

eriflkinli¤e kadar olan normal insan büyüme para-
metreleri Proceedings of the Greenwood Genetic Center:
Growth References adl> kaynakta mevcuttur.

Bu kay-

nakta ayr>ca akondroplazi, diastrofik displazi, Down
sendromu, Marfan sendromu ve iskelet displazilerin-
de görülen büyüme bozukluklar> için de karfl>laflt>r-
mal> e¤riler fleklinde parametreler verilmifltir. Büyü-
me ile ilgili standart veriler ayr>ca Hensinger'in Stan-
dards In Pediatric Orthopedics

kitab>nda da mevcuttur.

Geliflme, bir çocu¤un yafl> büyüdükçe olgunlaflma

sürecinde ortaya ç>kan fiziksel de¤iflimleri tan>mlar.
Geliflme süreci flekilde ortaya ç>kan farkl>laflmalar> da
içerir, ama geliflmenin as>l önemi insan vücudunun
gittikçe artan karmafl>k bir yap>ya sahip olmas>ndaki
fonksiyon de¤iflikliklerindedir.

Geliflme genetik

özellikler, fiziksel travma, beslenme ve sosyoekono-
mik durum gibi birbiri ile iliflkili birçok etkenden et-
kilenir.

Bir çocu¤un geliflmenin belirli dönüm noktalar>na

ne zaman ulaflaca¤>, merkezi sinir sisteminin (MSS)
bireyden bireye de¤iflebilen olgunlaflma süreci ile ilifl-
kilidir. Çocuk hastan>n de¤erlendirilmesinde yar-

d>mc> olmas> için normal alt ve üst s>n>rlar bildiril-
mifltir, bunlardan en s>k kullan>lan> Denver Geliflim-
sel Tarama Testi'dir (fiekil 1-1).

5-7

Bir çocu¤un nor-

malde beklenen büyüme ve geliflme noktalar>na ne
zaman ulaflaca¤>n> bilmek, hekimin hastan>n öyküsü-
nü sorgularken ve fizik muayene yaparken olas> ola-
¤and>fl> durumlar>n fark>na varmas> aç>s>ndan çok
önemlidir.

Baz> bulgular>n önemi çocu¤un büyüme ve gelifl-

me evresi ile iliflkilendirilmelidir. Nas>l 4 ayl>k bir be-
be¤in yürümesi beklenilmezse, 18 ayl>k bir bebe¤in
de yürümüyor olmas> belirgin olarak ola¤and>fl>d>r.
Benzer flekilde, 12 ayl>k bir çocu¤un belirli bir derece
genu varumunun olmas> ola¤anken, 3 yafl>ndaki bir
çocukta genu varum saptanmas> ileri incelemeler
yapmak için hekimin dikkatini çekmelidir.

ORMAL

ÜYÜME VE

Yenido¤anlar do¤alar> gere¤i öncelikle tepkiseldirler,
ama baz> belirgin idrak özellikleri de gösterirler. Bu
özelliklerin içinde ayn> parlakl>ktaki di¤er nesnelere
göre insan yüzüne benzeyen flekillere daha çok ilgi
göstermeleri ve gri tonlardan çok siyah ile beyaz
renklerin daha çok ilgilerini çekmesi say>labilir. Yeni-
do¤anlar gözlerini sesin geldi¤i yere do¤ru çevirirler
ve annelerini tan>rlar.

Normal yenido¤an bask>n bir fleksör tonus ile

dünyaya gelir ve fizyolojik fleksiyon kontraktürlerine
sahip olmalar> tipiktir (fiekil 1-2). Do¤umda yenido-
¤an>n ekstremiteleri fleksiyon postüründedir ve eks-
tremiteler ile boynun pasif olarak hareket ettirilmesi
güçlü bir fleksör tonusun ortaya ç>kmas>na neden

B ö l ü m

1

Büyüme ve Geliflme

Normal Büyüme ve

Geliflme 3

Normal Büyüme ve Geliflmenin

Bozukluklar> 5

Orant>l> Vücut Büyüklü¤ünün

Evrimi 5

Fiziksel Büyüme 6
Geliflmenin Dönüm Noktalar> 6

3