background image
T
AR
Guillaume Dupuytren, do¤umda kalçadaki ç>k>k duru-
munu 1832'de tan>mlam>fl ve "orijinal veya do¤umsal
kalça ç>k>¤>" olarak adland>rm>flt>r.
60
Uylukda k>sal>k,
abdüksiyonda eksiklik, kas atrofisi, pelvisde belirgin
geniflleme ve trokanter majorda belirginleflme oldu¤u-
nu belirtmifltir. Ayr>ca lomber lordozda art>fl farketmifl
ve abdüktor yalpalay>fl için çok aç>k bir tarifde bulun-
mufltur: "Yürüyüfl s>ras>nda flah>slar ad>mlar>n> de¤iflti-
rirler, s>rayla gövdeyi baca¤a do¤ru fazlaca e¤erler ve
gövdenin yükünü buraya savururlar...Yürümedeki bu
çabalar>n didinircesine niteli¤i uyluk kemiklerinin ba-
fl>ndaki instabiliteye ba¤l>d>r." Yüzy>l>n bitiminde Vi-
yana üniversitesinde cerrahi profesörü olan Adolph
Lorenz, genifl seyahatlar yaparak kalça kapal> redüksi-
yonu ile ilgili zorlamal> tekni¤ini sunmufltur.
175
Redük-
siyonlar>nda o kadar zor kullan>l>yordu ki, kendisine
"avasküler nekrozun babas>" ismi tak>lm>flt>r (fiekil 16-
1). LeDamany
158
1912'de, Ortolani'nin redüksiyon s>ra-
s>ndaki "klik" bulgusunu tan>mlamas>ndan önce, bir
"signe de ressaunt" tan>mlam>flt>r.
1927'de Putti kalça ç>k>¤>nda erken tedavinin ya-
rarlar>na dikkat çekmifl ve bir yafl>ndan önce tedaviye
baflland>¤>nda kalçalar>n yüzde 90'>ndan fazlas>nda
mükemmel sonuç edildi¤ini iddia etmifltir.
224
1935'de, kalça ç>k>¤> ile ilgili olarak ün yapm>fl di¤er
bir flah>s olan Ortolani dahiyane bir gözlemde bulun-
mufltur. Bebe¤inin alt>n> her y>kay>fl>nda bir "klik"
farkeden bir annenin 5 ayl>k bebe¤ini görmüfltür. Ka-
d>n Ortolani'ye bunu tekrardan nas>l yapabildi¤ini
göstermifl ve radyografi çekti¤inde bebekte kalça ç>k>-
¤> oldu¤unu bulmufltur. Bu deneyimini 1937'de "Çok
az bilinen bir bulgu ve do¤umsal kalça redislokasyu-
nun erken tan>s>ndaki önemi" bafll>¤> alt>nda yay>mla-
m>flt>r.
211
Kulland>¤> terim, bir hareket veya bir klank
sesi olarak çevrilebilen, segno del scotto idi. Hem ç>k>¤a
ait `klik' ya da `sars>nt> belirtisi'ni, hem de redüksiyon-
daki `klik' ya da `sars>nt> belirtisi'ni tan>mlam>flt>r.
1946'da Italyan hükümeti bir Do¤umsal Kalça Displa-
zisi Tan>, Önleme ve Tedavi Merkezi'ni açm>flt>r.
Belki de tedavideki en önemli ilerlemelerden biri,
zaman>nda çok az farkedilen, 1946'da Arnold Pavlik
taraf>ndan takdim edilen, kendi ismini tafl>yan bandaj
olmufltur. Kemerli basit cihaz>, aktif harekete izin ve-
rerek ç>k>k kalçan>n yuvas>na yerleflmesinde yard>m-
c> olan bir araç olarak düflünmüfltür. Mevcut tedavi
yöntemlerindeki avasküler nekroz (AVN) oranlar>
hakk>ndaki memnuniyetsizlik nedeniyle çal>flmas>
teflvik görmüfltür.
217
G
ÖRÜLME
S
IKLI/I
Hastal>¤>n tan>mlamas>nda, kalçadaki anormalli¤i bul-
mada kullan>lan muayene biçiminde, muayeneyi ya-
pan>n beceri seviyesinde ve araflt>r>lacak nüfusda fark-
l>l>klar bulundu¤undan GKD'nin görülme s>kl>¤>n>
saptamak zordur (Kutu 16-1). Yenido¤anda, herhangi
çeflit bir kalça instabilitesininin görülme s>kl>¤>, tahmi-
ni en düflük 1,000'de 1'den, en yüksek 100'de 3.4'e ka-
dar de¤iflmektedir. Yüksek görülme s>kl>¤> oranlar>,
klinik muayene ve ultrasonografinin birlikte kullan>l-
d>¤> taramalarda bildirilmektedir.
233
Çocuk hekimle-
rince 11,868 bebe¤in muayene edildi¤i bir çal>flmada,
50 bebekten birinde GKD ile iliflkili bir tak>m klinik
bulguya rastlanm>flt>r ki, bunlar hafif klikden Ortolani
belirtisine dayal> gerçek instabiliteye kadar de¤iflmek-
teydi.
102
Bunun aksine, Gross ve arkadafllar> 10,170 ye-
nido¤an> taram>fllar ve her taranan 1,000 bebekden sa-
dece üç veya dördünde ç>kart>labilir kalçaya rastlam>fl-
lard>r.
87
lan bir araflt>rmaya göre GKD
görülme s>kl>¤>, genel bir tarama yap>ld>¤>nda %7.7,
süt çocuklar>nda risk faktörü bulunup bulunmamas>-
na göre ultrasonografi ile seçmeli bir tarama yap>ld>-
¤>nda %8.1, sadece klinik muayeneyeye dayal> bir ta-
rama yap>ld>¤>nda ise %2.1 bulunmufltur.
53,215
Gerçek kalça ç>k>¤> görülme s>kl>¤> hakk>ndaki bilgi-
ler daha tutarl>d>r; bildirilere göre 1,000 canl> do¤umda
1.0 ila 1.5 olgu aras>nda de¤iflmektedir.
10,40,68,69,117,294,306
fiEK
Adolph Lorenz, geliflimsel kalça ç>k>¤>n>n tedavisin-
de bir öncü (Lorenz A: My Life and Work. New York, Charles Scrib-
ner & Sons, 1936).
K
UTU
16-1
Geliflimsel Kalça Displazisinin Görülme
S>kl>¤>
Ç>k>k (1.4/1,000 do¤um)
Klinik bulgu (2.3/100 do¤um)
Ultrasonografik anormallik (8/100 do¤um)
638
Anatomik Rahats>zl>k