97: PREKONSEPS‹YON VE PRENATAL BAKIM 729 (2) Diyet artm›fl kalsiyum (1200 mg/gün, 3-4 porsiyon süte eflde¤er), demir (30 mg esansiyel demir), C ve D vitaminleri ve folik asit (0.4-0.8 mg/gün) miktarlar›n› içermeli ve %50-60 kompleks karbonhidrat, %20’ye kadar protein ve %30’u geçmeyen ya¤dan oluflmal›d›r. Diyetle al›m yetersiz oldu¤unda, prenatal multivitamin ve mineral deste¤i önerilmektedir. Vejeteryanlar›n ilave demir, B12 vitamini ve çinkoya ihtiyaçlar› vard›r. Afl›r› dozlardaki vitaminler, özellikle A, C ve D vitaminleri fetüs için zararl› olabilir. (3) Hastan›n beklentileri, çocuk do¤urma e¤itim kurslar› ve aile sorunlar› tart›fl›lmal›d›r. (4) Gebelik s›ras›nda cinsel iliflki, yaln›zca plasenta previa’s› olan ve düflük veya prematür do¤um eylemi riski alt›nda olan hastalar için kontrendikedir. (5) Fizik aktivite gebelik s›ras›nda özellikle art›r›lmamal›d›r; bununla birlikte düzenli, düflük yo¤unluklu egzersizler (yürüme, yüzme ve bisiklete binme) teflvik edilmelidir. Temas sporlar›, tekrarlayan valsalva manevras› veya h›zl› yön de¤ifltirme gerektiren veya tahmin edilemeyen riskler tafl›yan aktivitelerden vazgeçilmelidir. (6) Hastan›n hemen hekimi ile iletiflime geçmesini gerektiren belirtiler net bir biçimde anlat›lmal›d›r. Bunlar herhangi bir vajinal kanama veya vajinadan s›v› gelmesi, yüz ve ellerde fliflme, sürekli fliddetli bafl a¤r›s›, görmede kararma veya bulan›kl›k, kar›n a¤r›s›, inatç› kusma, titreme veya atefl, dizüri ve fetal hareketlerin s›kl›¤› veya fliddetindeki de¤ifliklikleri içerir. C. S›k görülen belirtiler 1. Yaklafl›k olarak 6. haftada bafllayan ve 14-16. haftada geçen bulant› ve kusma, genellikle sabahlar› kötüleflir ve gebe kad›nlar›n %70’inde meydana gelir. Hiperemezis gravidarum, gebeliklerin %0.5 ile %2’sinde ortaya ç›kar. ‹laç d›fl› tedaviler, s›k ve az miktardaki ö¤ünler; ya¤l› baharatl› yiyeceklerden kaç›nma; uyku zaman› proteinli bir at›flt›rma; sabahlar› yataktan kalkmadan önce kuru krakerler yeme ve bofl mide ile s›v› içecekler almaktan kaç›nma fleklindedir (ÖG C ). Distal el bile¤i k›vr›m›n›n üç parmak proksimalinde ve ön kolun iki santral fleksör tendonunun aras›nda bulunan P6 (Neiguan) akupunktur noktas›n›n, uyan›kken her 4 saatte bir 5 dakika süresince parmaklarla s›k›ca bast›r›lmas›yla veya Seaband kullan›m› ile kas›tl› stimülasyonu oldukça yararl› olabilir (ÖG B ). Konsepsiyon tarihinde günlük multivitamin kullanmakta olan kad›nlar, bulant› ve kusman›n fliddetini azaltm›fl olur. Zencefil kapsüllerinin belirtileri hafifletmede umut verici oldu¤u gösterilmifltir (ÖG B ). Amerikan Obstetrisyenlr ve Jinekologlar Birli¤i ‘American College of Obstetricians and Gynecologists’ (ACOG) günde iki veya üç defa 25 mg pridoksin (B6 vitamini) tek bafl›na veya 10 mg doksilamin ile kombinasyon halinde kullan›m›n› ilk basamak ilaç tedavisi olarak önermektedir (ÖG A ). Di¤er tedaviler, her 4 saatte bir a¤›zdan veya rektal olarak 12.5-25 mg prometazin, 4-6 saatte bir 50100 mg dimenhidrinat, 6-8 saatte bir 5-10 mg metoklopramid fleklindedir (ÖG B ). A¤›r olgular için, ondansetron ve hatta steroid taper’leri düflünülebilir. Erken tedavi, hiperemezisin ilerleyiflini önlemek aç›s›ndan önemlidir. Belirtilerin yüksek maternal östrojen düzeyleriyle ve bununla beraber iyi gebelik sonuçlar›yla iliflkili olabilece¤ine dair güvence verilmesi de yararl› olabilir. 2. Bafl a¤r›s›, 20. gestasyon haftas›ndan önce s›k görülür ve ço¤u olguda spesifik bir neden bulunamasa da genellikle benigndir. Bu belirti, asetaminofen ile güvenli bir flekilde tedavi edilebilir. Relaksasyon ve ›l›k kompresler kullan›lmas› yard›mc› olabilir. Migren paterni gebelik s›ras›nda de¤iflebilir. Hekim, özellikle geç gebelik döneminde preeklampsiyi mutlaka göz önüne almal›d›r. 3. Gebelikte yayg›n olan gastrointestinal belirtiler a. Mide ekflimesi, gebe kad›nlar›n yaklafl›k olarak yar›s›nda meydana gelir. Bu durum, alt özofageal sfinkterin azalm›fl tonusu, uterus taraf›ndan midenin yer de¤ifltirmesi ve bas›s› ve azalm›fl gastrik motilite gibi çok say›da faktöre ba¤lanm›flt›r. Tedavi, s›k az ö¤ünler ve yemekten hemen sonra bir yana e¤ilmek veya uzan›p yatmaktan kaç›nmay› kapsar. Düflük sodyumlu s›v› antiasitler yararl› ve güvenilirdir; bununla birlikte magnezyum veya alüminyum hidroksit içeren ilaçlar, demir emilimini bozar. Reçetesiz sat›lan ranitidin gibi H2-blokerleri de ikinci ve üçüncü trimesterde kullan›m için güvenli kabul edilirler. b. Ba¤›rsak boflalt›m h›z›nda steroide ba¤l› de¤ifliklikler nedeniyle gebelikte kab›zl›k s›k görülür. Diyetsel önlemler tedavinin bafll›ca dayanak noktalar›d›r ve fazla lifli besinler, su ve di¤er s›v›lar›n serbest tüketimi ve düzenli, hafif yo¤unlukta egzersizden oluflur. Magnezyum solüsyonu gibi hafif laksatifler, d›flk› yumuflat›c›lar› ve müshiller güvenli ve etkilidir.