89: ANKS‹YETE 655 • Anksiyete bozukluklar›nda hastal›¤›n tedavisinde tipik olarak kullan›lan ilaçlar antidepresanlar, benzodiazepinler ve buspirondur (ilaç reçeteleme bilgileri için Tablo 89-5’e bak›n›z). –Pek çok antidepresan ilac›n antidepresan etkisinin yan› s›ra güçlü anksiyete giderici ve antipanik etkisi de vard›r. Güncel uygulama rehberlerinde anksiyete bozukluklar›n›n tedavisinde selektif serotonin geri al›m inhibitörlerinin (SSRI) iyi tolerabiliteleri ve güvenlik profilleri nedeniyle trisiklik antidepresanlar daha alt s›ralarda yer almaktad›r (ÖG A ). Di¤er antidepresanlar da etkilidir: serotonin norepinefrin geri al›m inhibitörleri (SNRI), serotonin antagonist ve geri al›m inhibitörleri, noradrenerjik ve serotonin selektif antagonistler. Anksiyetenin tedavisinde, antidepresan›n etkili olmas› halinde en az 6 ay devam edilmeli ve ilaç kesilmesi ile anksiyete belirtilerinin ortaya ç›kmas›n› önlemek için doz yavaflça azalt›lmal›d›r (ÖG C ). (Bafllang›ç dozlar›: sertralin 25 mg/gün, parokssetin 10 mg/gün, essitalopram10 mg/gün). –Anksiyete bozukluklar›n›n tedavisinde kullan›lan dört benzodiazepin; diazepam (bafllang›ç dozu 2 mg, günde 2-4 defa), lorazepam (1 mg, günde 2 veya 3 defa), klonazepam (0.25 mg, günde 2 defa) ve alprozolam’d›r (0.25 mg, günde 3 defa). Her birinin ulafl›labilir jenerik formülasyonu vard›r. Benzodiazepinlerin ilaç ba¤›ml›l›¤› yapma potansiyeli vard›r (örne¤in, ilaç kullan›m›n›n kesilmesinden sonra psikolojik ve davran›flsal belirtiler). K›sa etkili bileflikler h›zl› ve ani çekilme belirtilerinden biraz daha fazla sorumludur. –Buspiron, yayg›n anksiyete bozuklu¤u tedavisinde en yaral› ilaçt›r ve flimdiler de SSRI’lara ek olarak da s›kl›kla kullan›lmaktad›r. Buspiron (bafllang›ç dozu 5 mg, günde 3 defa) terapötik etki göstermesi için antidepresanlar gibi 4-6 hafta kullan›lmal›d›r. ‹htiyaç hissetti¤inde kullanan hastalarda yarar› azd›r. I. Girifl A. Pek çok insan›n korku yerine sadece biraz ürkece¤i durumlara kiflinin afl›r› tepki göstererek bir veya daha fazla korkutucu deneyim yaflamas›d›r. Derinden etkileyen an›lar afl›r› dikkat, odaklanmada güçlük, pek çok durumun anksiyeteye yol açmas› ile sonuçlan›r. B. Yeni araflt›rmalar anksiyete bozukluklar›n›n amigdalan›n aktivasyonu ile ilgili olabilece¤ini öne sürmektedir. 1. Çal›flmalar amigdalada depolanan an›lar›n göreceli olarak sabit oldu¤unu öne sürmektedir. Araflt›rmalar amigdalan›n “flimdi hareket et, sonra düflün” cevab›n› engellemek için amigdala üzerinde biliflsel kontrolü art›rmaya yönelik terapiler gelifltirmeyi amaçlamaktad›r. 2. Anksiyete bozukluklar›n›n bafllang›c›nda biliflsel faktörler önemli rol oynar. Potansiyel endifle verici uyaranlara afl›r› tepki veren insanlar risk alt›ndad›r. 3. Araflt›rmalar, anksiyete bozukluklar›n›n kaynaklar› aras›nda geneti¤i bir faktör olarak iflaret etmektedir. ‹kiz çal›flmalar›, panik bozukluk ve sosyal fobide genlerin rol oynad›¤›n› göstermifltir. C. Yayg›n anksiyete bozuklu¤u, 6 ay ya da daha uzun bir süre iki veya daha fazla yaflam olay›na afl›r› veya gerçek d›fl› anksiyete veya kayg› duyulan bir sendromdur. 1. Yayg›n anksiyete bozuklu¤u madde kötüye kullan›m›, majör depresif bozukluk ve fobilerden sonra dördüncü s›kl›kta görülen mental bozukluktur. Amerikan nüfusunun %2-5’inde her y›l yayg›n anksiyete bozuklu¤u görülmektedir. a. Belirtilerin ortalama bafllang›ç yafl› yirmili yafllar›n ortalar›d›r, ço¤u vaka 16-40 yafllar› aras›nda geliflir. Tedavi öncesi ortalama belirti süresi yaklafl›k 5 y›ld›r. b. Genel t›bbi bak›m kay›tlar›nda kad›n-erkek oran› 2-3’e 1 iken psikiyatrik hastalar aras›nda oran 1’e 1‘dir. Yayg›n anksiyete bozuklu¤u olan bir kiflinin birinci ve ikinci derece akrabalar›nda en az üç kat artm›fl risk vard›r. c. Depresyon ile birlikteli¤i s›kt›r (depresif hastalar›n %50’sinden fazlas›nda efl zamanl› yayg›n anksiyete bozuklu¤u vard›r). D. Panik bozukluk, korku veya endifleyle terleme, nefes darl›¤›, bay›lma, parestezi veya flashing belirtilerinden en az dördünün efllik etmesi ile giden tekrarlay›c› epizodik periyodlard›r. 1. Panik bozukluk Amerikan nüfusunun %1.4’ünde görülür. a. Ortalama görülme yafl› 25’tir, bafllang›ç genelde 17-30 yafl aras›ndad›r.