452 A‹LE HEK‹ML‹⁄‹ çifli, tedavi yöntemleri ve yaflam kalitesinin göz önünde bulundurulmas› ile ilgili tart›flmalar› kapsar. AIDS’ten ölen hastan›n ailesine verilecek sonraki bak›m da oldukça faydal›d›r. 1. Primer korunma e¤itimi. Cinsellik ve uyuflturucu ile ilgili davran›fllar›n risk de¤erlendirmesi ve genel HIV önleme mesajlar›, hem tan›da hem de HIV’›n ve di¤er cinsel yolla bulaflan hastal›klar›n önlenmesinde önemlidir ve 13-64 yafllar› aras›ndaki tüm hastalara en az›ndan y›lda bir defa yap›lmal›d›r (ÖG A ). 2. HIV pozitiflerde korunma. HIV-pozitif bireyler, hastal›¤›n bulaflma yollar›yla ilgili bilgilendirilmeli ve HIV geçifli ile alakal› davran›fllarla ilgili olarak y›ll›k izlenmelidirler (ÖG A ). B. Takip testleri. Genel olarak hastalar, viral yük ve CD4+ hücre say›m testi ile hastal›¤›n ilerlemesinin izlenmesi için her 3-6 ayda bir primer bak›m sa¤lay›c›lar›nca takip edilmelidirler (ÖG A ). V. Prognoz. ARV tedavi kombinasyonunun etkinli¤i sayesinde, HIV enfeksiyonu ile yaflayan kiflilerin prognozu dramatik biçimde iyileflmeye devam etmektedir. A. Birleflik Devletlerde, HIV ile enfekte olmufl kiflilerin ortalama hayatta kalma süreleri etkin ARV tedavisinin gelifltirilmesinden önce yaklafl›k olarak enfeksiyon zaman›ndan itibaren 11 y›l idi. Tan› an›ndaki CD4+ say›s› ve viral yük, prognoz ile yak›ndan alakal› idi ve yüksek viral yükü ve CD4+ say›s› ≤200 hücre/μL olan kiflilerde üç y›l içerisinde AIDS geliflme ihtimali %80 iken; yüksek viral yükü ve CD4+ hücre say›m› ≥350 hücre/μL olanlarda üç y›l içerisinde AIDS geliflme olas›l›¤› %40 idi. Aksine, CD4+ hücre say›s› ≥500 hücre/μL ve viral yük ≤20,000 olan hasta üç y›l içerisinde %20 daha az AIDS geliflimi olas›l›¤›na sahiptir. Bu bilgiler etkin HIV hastal›kl› ARV tedavisi almayan Birleflik Devletlerde HIV ile enfekte olmufl fakat kendilerindeki HIV tan›s›ndan haberdar olmayan yaklafl›k 300.000 kifliyi de içine alan hastalar› kapsamaya devam etmektedir. A. Etkin ARV kombinasyon tedavisi alan pek çok HIV ile enfekte olmufl kiflinin yaflam beklentisi y›llard›r artmakta, ancak ortalama y›l süresi sabit kalmaktad›r. AIDS’ten kaynaklanan ölümler gözle görülür derecede azalmaktad›r ve HIV enfeksiyonunun ve AIDS’in klinik belirtileri pek çok hastada k›smen ya da tamamen çözülmüfl durumdad›r. Etkin ARV kombinasyonu tedavisi alan kiflilerin yaflam kalitesi çarp›c› bir flekilde artmaktad›r. Bununla birlikte, tablet ilaç ve ARV ilaçlar›ndan kaynaklanan yan etkiler oldukça fazlad›r, bu yüzden yaflam kalitesi de¤iflmez flekilde art›r›lamamaktad›r. Bundan dolay› klinisyen, her hastaya ARV tedavisinin kullan›m› hakk›nda mümkün olan en iyi karar› vermekte yard›mc› olmal›d›r. KAYNAKLAR Because advances in HIV/AIDS occur frequently, the principal Federal Guidelines that represent current standards in treatment are continually updated. Following are the essential guidelines in HIV: Centers for Disease Control and Prevention. Guidelines for the prevention and treatment of opportunistic infections in HIV-1-infected adults and adolescents. June 18, 2008:1-286. http://www.aidsinfo.nih.gov/ContentFiles/. Centers for Disease Control and Prevention. Incorporating HIV Prevention into the Medical Care of Persons Living with HIV Recommendations of CDC, the Health Resources and Services Administration, the National Institutes of Health, and the HIV Medicine Association of the Infectious Diseases Society of America. MMWR. 2003;52(RR-12) 1-24. Panel on Antiretroviral Guidelines for Adults and Adolescents. Guidelines for the use of antiretroviral agents in HIV-1-infected adults and adolescents. Department of Health and Human Services. January 29, 2008;1-128. http://www.aidsinfo.nih.gov/ContentFiles/AdultandAdolescentGL.pdf. Accessed July 3, 2008. These and other guidelines can be downloaded from many sites, including the following ones: www.aidsinfo.nih.gov www. cdc.gov Additional resources can be found at www.hivinsite.com and www.hopkins-aids.edu.