4 A‹LE HEK‹ML‹⁄‹ TABLO 1–3. KARIN A⁄RISINDA F‹Z‹K MUAYENE ‹nspeksiyon Kar›n flekli (skafoid) Tüm kadranlar›n solunumla eflit hareket edip etmedi¤i Palpasyon Defans Rijidite Solid organlar›n muayenesi (karaci¤er, dalak, böbrek, uterus, abdominal aort, di¤er ele gelen kitleler) Testisler, ekleri (epididim, spermatik kord) Rektal/vajinal muayene Perküsyon Hassasiyet Serbest s›v› (asit) Organ büyüklükleri (karaci¤er, dalak, böbrek, di¤er kitleler) Oskültasyon Ba¤›rsak sesleri Çevresi (böbrek) T›kanm›fl venler, abdominal pulsasyon, peristaltizm görülebilir F›t›k orifisleri (göbek, kas›k, femoral) Önceki cerrahi skarlar› Skrotum (testisler, spermatik kord) IV. Bulgular (Tablo 1–3). Hastan›n klinik durumu (nab›z, solunum, kan bas›nc›, oksijen satürasyonu, bilinç seviyesi) bafllang›çta de¤erlendirilmelidir. fiok, solukluk, terleme ya da senkop ciddi kar›n patolojisini iflaret eder. Rebound hassasiyet, defans ve rijidite cerrahi bir sebebi gösterir. Ameliyat skarlar›, yap›fl›kl›klar› ve ba¤›rsak t›kanmas›n› destekler; anormal a¤›zlar herni yerleri olabilir. Rektal ve vajinal muayene, pelvik ya da intraluminal patolojik bulgular› ortaya koyar. Defans ve rijidite gebelikte olmayabilir. Çünkü hamilelikte kar›n duvar› gerilmifltir ve genifllemifl uterus, inflamasyonun oldu¤u organ ve parietal periton aras›ndaki direk temas› engeller. Uterusa ba¤l› hassasiyeti ekstrauterin hassasiyetten ay›rmak için, hastalar sa¤a ve sola yatar pozisyonda muayene edilmelidir. A. NSKA’da ba¤›rsak sesleri artm›fl olabilir; her iki iliak çukurda fekal bir kitle olabilir. B. Apandisitte yard›mc› bulgular defans, sa¤ alt kadran hassasiyeti, rebound hassasiyeti, perküsyonda a¤r› ve rijiditedir. Spesifik olmayan bulgular Rovsing belirtisinin pozitif olmas› (sol iliak çukura bask› uygulanmas› ile a¤r› elde edilmesi), iliopsoas belirtisinin pozitif olmas› (ayn› taraftaki kalçan›n ekstansiyonu ile a¤r›n›n artmas›) ve Cope obturator testin pozitif olmas›d›r (sa¤ kalçan›n içe döndürülmesi ile a¤r›). C. Biliyer kolik derin inspirasyonda sa¤ üst kadran hassasiyetinin kötüleflmesi ile karakterizedir (Murphy belirtisi). Safra kesesinde inflamasyon oldu¤unda, muayene eden kiflinin eli ile temas edecek duruma gelir. D. Pankreatitli hastalarda epigastrik bölge ya da göbek çevresinde defans, kar›nda gerginlik ve ileus vard›r. Hemorajik pankreatitlilerde flok, koma geliflebilir ve bö¤ürlerde ekimozlar (Grey Turner belirtisi) ya da göbek çevresinde ekimozlar (Cullen belirtisi) fleklinde retroperitoneal kanama belirtileri ortaya ç›kabilir. E. Divertikülitte lokalize peritonit kar›nda gerginlik ve ileus ile sonuçlanabilir; rebound hassasiyet sol iliak çukurda elde edilebilir. F. Mezenter iskeminin erken dönemde oluflturdu¤u önemli abdominal belirtiler azd›r. ‹ntestinal anjinas› olan hastalar›n yar›s›nda üst kar›n bölgesinde sistolik yay›l›m sesi (üfürüm) duyulur. ‹skemik kolitte, genellikle sol bö¤ürde veya iliak çukurda hafif hassasiyet ve defans görülür. G. Ba¤›rsak t›kanmas› artm›fl (hiperperistaltik) ba¤›rsak sesleri ile birlikte kar›n bölgesinde gerginlik oluflturur. Defans ve rijidite ba¤›rsak dü¤ümlenmesini (strangülasyon) gösterir. Herni a¤›zlar› ve skarlar, herni düflündüre bilece¤i için, palpe edilmelidir. V. Laboratuvar testler. Afla¤›daki yaklafl›m, akut kar›n a¤r›l› hastalarla ilgilidir. Kronik kar›n a¤r›s›nda (bilgi kutusuna bak›n›z), testler kifliye özgü yap›lmal›d›r. KARIN DUVARI A⁄RISI Kar›n duvar› a¤r›s›, gençlerde travmaya, afl›r› yüklenmeye veya epigastrik ya da insizyonel hernilere sekonder ortaya ç›kar. Yafll›larda herpes zoster ve postherpetik nevralji ya da yumuflak doku tümörlerine (nörofibroma) sekonder olabilir. A¤r› s›kl›kla sinsi bafllar, bafllang›çta keskindir ve zamanla küntleflir. Hapfl›rma, öksürme ya da a¤›r nesneler kald›rmadaki gibi gerilme a¤r›y› art›r›r; pozisyon