724 A‹LE HEK‹ML‹⁄‹ TABLO 96–2. ‹NFERT‹L‹TE DE⁄ERLEND‹RMES‹ ÇERÇEVES‹: F‹Z‹K MUAYENE/RUT‹N LABORATUVAR TESTLER‹ (ERKEK VE KADIN) Erkek Fizik Muayene K›llanma paterni Genitaller Meatus boyutu ve yerleflimi Prostat ve seminal veziküller Skrotum Testis boyutu (uzun aks›nda ≥ 4 cm) Varikosel (ayakta veya Valsalva manevras› ile) Nöroloji Anosmi Görme alanlar› Rutin Laboratuvar Testleri Tam Kan Say›m› Semen analizi 2-8 günlük cinsel perhiz Steril damara mastürbasyon 1 saat içinde laboratuvara gelecek (›l›k) Sonuçlar Hacim: 2-5 mL Likefaksiyon: 30 dakikada tamamen Sperm say›s›: >20 milyon /mL Morfoloji: %50 normal Azospermi veya a¤›r oligospermi varsa testi tekrarla Endike ise idrar tetkiki ve idrar kültürü Tam Kan Say›m› Fizik Muayene Meme flekli Vücut ya¤ da¤›l›m› Galaktore K›llanma paterni (virilizasyon) Boy ve kilo Nöroloji Anosmi Görme alanlar› Pelvis D›fl genitaller Retrovajinal alan (endometriozis) Uterus ve adneksler Vajina ve serviks Kad›n Rutin Laboratuvar Testleri Tam kan say›m›, rapid plazma reagin, Rubella titresi Servikovajinal sürüntü (Pap smear) E¤er endikasyon varsa idrar tetkiki ve idrar kültürü 3. Günde FSH ve Estradiol (30 yafl ve üstünde) TSH ve Prolaktin (oligoovulasyon veya anovulasyon) Evde yap›lan test Bazal vücut s›cakl›¤› Ev ovulasyon kiti TSH, tiroid stimülan hormon; FSH, follikül stimülan hormon. roskopi için gönderin (özellikle olas› endometriozis gibi laparoskopi için di¤er endikasyonlar varsa). III. Tedavi. Genellikle tan›sal de¤erlendirme tamamlanmadan, tedaviye bafllanmamal›d›r. Mümkün oldu¤unca erkek ve kad›n çift olarak tedavi edilmelidir. Tedavi çift rahat edene kadar ilerlemelidir. A. Erkek faktörler. Prostatit ve epididimit gibi enfeksiyonlar›n tedavisi için spesifik antibiyotikler kullan›l›r (Bölüm 61’e bak›n›z). De¤erlendirmeyi tamamlamak ve tedaviyi düzenlemek için bir üroloji uzman›na dan›flmak genellikle gerekir. Varikoselin onar›m›n›n gebelik olas›l›¤›n› art›rd›¤›n›n gösterilmedi¤i belirtilmelidir (ÖG A ). B. Ovulatuvar fonksiyon bozuklu¤u. Tiroid anormallikleri veya hiperprolaktinemi gibi ovulatuvar fonksiyon bozuklu¤unun altta yatan nedenleri düzeltilmelidir. E¤er anovulasyon tan›s› koyulursa klomifen tedavisini düflünün. 1. Klomifen tedavisi. Tedaviden önce galaktore ve prolaktin düzeyi dikkatle de¤erlendirilmelidir. Gebe kalmaya teflebbüs eden kronik anovulasyon ve aç›klanamayan infertilite hastalar›, klomifenin en uygun oldu¤u hastalardand›r (ÖG A ). Bafllang›ç dozu menstrüel siklusun 5-9. günlerinde a¤›zdan verilen 50 mg/gün’dür. ‹kinci ve üçüncü sikluslarda doz 100 mg/gün’e ç›kar›labilir (ÖG C ). TABLO 96–3. ‹NFERT‹L‹TE DE⁄ERLEND‹RMES‹N‹N ÇERÇEVES‹: ‹LER‹ TANISAL TESTLER Histerosalpingografi Tubal aç›kl›k için tercih edilen testtir Menstrüel kanama kesildikten sonraki 2-6. günlerde yap›l›r Fertiliteyi geçici olarak art›rabilir Laparoskopi E¤er histerosalpingografiden fayda sa¤lanamazsa yap›l›r Pelvik içeri¤in muayenesine izin verir Serum progesteron Endometrial biyopsiye alternatif olabilir Farzedilen ovulasyondan sonraki 5–7. günlerde örnek al›n›r 6 ng/mL serum düzeyi ovulasyonla ba¤dafl›r