6 A‹LE HEK‹ML‹⁄‹ lenilen hastalarda ya da cerrahi öncesi cross-match ve kan grubu tespiti için kan gerekebilir. Hasta ateflli ise kan kültürü al›nabilir. Kalp kaynakl› bir a¤r› düflünülüyorsa ya da yafll›larda cerrahi öncesinde elektrokardiyogram istenebilir. 1. Kan say›m›. Anemi peptik ülser kanamalar›, anevrizma rüptürü, ‹BH (yükselmifl eritrosit sedimentasyon h›z› ile birlikte) ve malignitelerin bir özelli¤idir. Trombositopeni (trombositler <50.000) çocuklarda Henoch Schönlein purpuras›nda görülebilir. Lökositoz, beyaz hücre say›s› >12.000, apandisit (duyarl›l›k %91, özgüllük %21), kolesistit (duyarl›l›k %78, özgüllük %11), divertikülit ve ba¤›rsak iskemisinde görülür. Lökositoz, hamileli¤in ikinci ve üçüncü trimesterinde ve do¤um eyleminin erken döneminde tipiktir. 2. Serum rutin biyokimyasal testleri a. Hipokalsemi ile serum amilaz› (duyarl›l›k %74, özgüllük %50) ve lipaz›ndaki yükselmeler pankreatitde görülebilir. Pankreatitde amilaz erken dönemde (24 saat içinde) yükselirken, lipaz belirtiler bafllad›ktan sonra birkaç gün içinde yükselir. b. Metabolik asidoz (hastalar›n %50’sinde), serum ve periton s›v›s›nda amilaz, alkalen fosfataz ve inorganik fosfat yükselmeleri mezenter iskemisinde görülür. c. C-reaktif protein apandisitde yükselmifl olabilir; 24 saatten daha fazla süredir belirtileri olan hastalardaki normal seviyeleri apandisiti d›fllar. B. Radyolojik testler 1. Direkt grafiler, akut kar›n a¤r›s›nda düz kar›n grafisi ve ayakta akci¤er grafisini içermelidir. Direkt grafiler kötü özgüllü¤e (<%15) sahiptirler ve ço¤u durumda klinik tan› de¤iflmez. a. Akci¤er grafisi, peritonda havay› ve kalp akci¤er patolojilerini saptamada yararl›d›r. b. Kar›n grafileri perforasyon ile iliflkili subdiyafragmatik ya da retroperitoneal gaz, ba¤›rsak t›kanmas›n›n özellikleri (gerilmifl ba¤›rsak, hava-s›v› seviyeleri), biliyer a¤açta hava (safra tafl› ileusu), kalsiyum depozitleri [örne¤in, safra tafllar› (%10-20 duyarl›l›k), böbrek ve üreter tafllar›, apendikolit, kronik pankreatitde kalsifikasyon, aort anevrizmas›], yabanc› cisimler ve pnömatozu (örne¤in, ba¤›rsak duvar›nda hava olmas› muhtemel iskemiyi gösterir) saptamada yararl›d›r. 2. Ultrason safra tafllar› (duyarl›l›k %85-%90), safra çamuru, safra kesesi duvar kal›nlaflmas› (>5 mm tan› koydurucudur), perikolesistik s›v› (kolesistitde) ve safra t›kan›kl›¤› ile iliflkili intrahepatik ya da ekstrahepatik safra kanal› dilatasyonunu saptar (ÖG C ). a. Ultrason pankreatit, psödokistler ve tümörler, asitler, kronik karaci¤er hastal›¤› (örne¤in, karaci¤er ya¤lanmas› veya siroz), jinekolojik anormallikler, böbrek veya adrenal patolojik bulgular ve akut apandisiti de (duyarl›l›k %85-%90, özgüllük %92-%96) saptayabilir. b. Dupleks ultrasonografi mezenterik arter darl›¤› ve oklüzyonu için oldukça spesifiktir. 3. Bilgisayarl› tomografi akut kar›n a¤r›l› hastalar› de¤erlendirmede, özellikle de obez hastalarda en duyarl› çal›flmad›r. Bilgisayarl› tomografinin duyarl›l›¤› yüksektir (pankreatitde %65100; apandisit de %96-98; pankreatik tümörlerde %95; yüksek derecede ba¤›rsak t›kanmas› %86-100) (ÖG C ). Düz grafiye göre daha küçük miktarlarda serbest hava miktarlar›n› saptar, loküle havay› saptayabilir. ‹ntraperitoneal ve retroperitoneal abselerde, divertikülitlerde ve fistüller ve sinüs traktlar› gibi divertiküler komplikasyonlar›n varl›¤›n› ve kapsam›n› belirlemede seçilecek tan› yöntemidir. C. Radyonüklid tarama 1. Akut kolesistitde sistik kanal t›kal›d›r; teknesyum iflaretli hepatik iminodiasetik asit taramas› ile nonvizüalize safra kesesinin gösterilmesi, akut kolesistit tan›s› için %95 do¤ruluktad›r. Hepatik iminodiasetik asitin kötü fraksiyonel at›l›m› (<%15) biliyer diskinezi için karakteristiktir (ÖG C ). 2. Meckel divertikülünde ektopik mide dokusu taraf›ndan sodyum Tc-perteknetat›n tercihli al›m› (çocuklarda duyarl›l›k %85 ve özgüllük %95) divetikülle iliflkili patolojilerin (divertikülit, kanama) tan›s›n› sa¤lar. D. Di¤er testler 1. Gadolinyumlu ya da gadolinyumsuz manyetik rezonans anjiografi, süperior mezenterik arter ve kar›n bofllu¤undaki k›sm›n›n fliddetli daralma veya oklüzyonunu saptar. Mezenter