97: PREKONSEPS‹YON VE PRENATAL BAKIM 727 B. C. D. E. F. 6. Prenatal dönemde de¤il de prekonsepsiyon döneminde yap›lan genetik risk de¤erlendirmesi, kad›nlar ve partnerlerinin aile planlamas›nda daha çok say›da seçene¤i göz önüne almalar›na olanak verir. Genel konjenital anomali insidans› yaklafl›k olarak %3’tür. Genetik nedenler, anomalilerin yaklafl›k %20’sinden sorumludur. Genetik dan›flmanl›k ve ileri testler, afla¤›daki durumlar saptand›¤›nda yararl› olabilir: ileri maternal (35 yafl›ndan ileri) veya paternal (55 yafl›ndan fazla) yafl; aile öyküsünde veya önceki çocuklarda nöral tüp defekti (NTD), konjenital kalp hastal›¤›, hemofili, talasemi, orak hücre hastal›¤›, Tay-Sachs hastal›¤›, kistik fibrozis, Huntington koresi, müsküler distrofi, mental retardasyon, Down sendromu ve di¤er kal›tsal hastal›klar olmas›; alkol, keyif veren ilaç ve ilaç tedavilerinin kullan›m› ve çevresel veya mesleksel maruziyetler. 7. Obstetrik ve menstrüel öykü. Önceki gebeliklerin, say›, tarih, süre ve sonuçlar›n› gözden geçiriniz. Gestasyonel diyabet, intrauterin büyüme gerili¤i (IUGR), preterm do¤um eylemi ve kanama gibi gebelikle iliflkili önemli sa¤l›k sorunlar›na dair her bir öyküyü kaydediniz. Do¤um eylemi ve do¤um s›ras›ndaki herhangi bir komplikasyonu not al›n›z. Düzensiz menstruasyonlar ve infertiliteye özel bir önem vererek al›nan ayr›nt›l› bir menstrüel öykü yararl›d›r. Psikososyal öykü. Bu, öykünün kritik bir alan›d›r. Çünkü gebelik öncesinde ele al›nabilecek önemli riskler belirlenebilir. Potansiyel bir gebeli¤in, hastan›n belirli sa¤l›ks›z davran›fl al›flkanl›klar›n› de¤ifltirmesi için bir teflvik olarak da yarar› dokunabilir. Sa¤l›ks›z davran›fl al›flkanl›klar›, sigara kullan›m›, alkol tüketimi, yasad›fl› ilaç kullan›m› ve kötü beslenmeyi kapsar. Psikososyal riskler, geçirilmifl mental hastal›k öyküsü, yetersiz kiflisel destek ve bafla ç›kma yetene¤i, yüksek stres, aile içi fliddet veya kötü muameleye maruz kalma, medeni durumun bekar olmas›, yetersiz bar›nma, düflük gelir ve orta ö¤renimden daha düflük e¤itim durumunu kapsar. Ba¤›fl›klanma öyküsü. Rubella (k›zam›kç›k), varisella (suçiçe¤i) ve hepatit B immünitesi, en iyi olarak konsepsiyon öncesinde düflünülür. Fizik muayane 1. Boy ve kilo. >90 kg veya <40.5 kg a¤›rl›¤›ndaki hastalar, gebelikteki problemler için daha fazla risk alt›nda olabilirler. 2. Kan bas›nc› 3. Meme muayenesi 4. Pelvik muayene, klinik pelvimetre dahil (her ne kadar pelvimetrenin gebelik sonuçlar›n› etkilemesi pek olas› de¤ilse de). Laboratuvar testler 1. Önerilen laboratuvar testleri, hemoglobin veya hematokrit, rubella titresi, servikovajinal sürüntü (Pap smear), gonore ve klamidya taramas›, hepatit B yüzey antijeni ve sifiliz serolojisini kapsar. HIV testine iliflkin dan›flmanl›k, tüm hastalarda olmal›d›r. Protein ve glukoz için idrar dip-stick testinin yararl›l›¤› konusu tart›flmal›d›r. 2. Afla¤›dakiler için ek tarama, yüksek risk alt›nda oldu¤u belirlenen kad›nlar için uygun olabilir: tüberküloz, toksoplazmozis, sitomegalovirus, herpes simpleks, varisella ve hemoglobinopatiler. Sa¤l›¤›n gelifltirilmesi 1. Diabetes mellitus ve hipertansiyon gibi var olan t›bbi durumlar›n yönetimini optimize ediniz. 2. Uygun ba¤›fl›klamalar› uygulay›n›z (Bölüm 101’e bak›n›z). 3. ABD Halk Sa¤l›¤› Hizmetleri, çocuk do¤urma yafl›ndaki tüm kad›nlar›n NTD riskini azaltmak için günlük 0.4 mg folik asit tüketmesini önermektedir (ÖG A ). 4. Afla¤›daki konularla ilgili olarak dan›flmanl›k ve e¤itim veriniz. a. Gebelik planlamas›. Menstrüel sikluslerin tam kayd›n›n tutulmas› yararl›d›r. Oral kontraseptifler kesilmelidir ve gebeli¤e teflebbüs etmeden önce düzenli sikluslar oluflturmak için bir bariyer yöntemi kullan›lmal›d›r. b. Beslenme ve e¤er gerekiyorsa kilo düzeltilmesi. Obez kad›nlar (BMI >30), istenmeyen perinatal sonuçlar ve operatif komplikasyonlar aç›s›ndan artm›fl risk alt›ndad›rlar (ÖG A ). Bunlar gebe kalmaya teflebbüs etmeden önce kilo vermek için teflvik edilmelidir. c. Sigaran›n b›rak›lmas› (ÖG A ) ve alkol (ÖG A ) ve yasad›fl› ilaçlardan uzak durulmas› (ÖG C ). d. E¤er varsa, genetik riskler. e. Reçeteli ve reçetesiz ilaçlar dahil teratojenlerden ve mesleksel ve çevresel maruziyetlerden kaç›n›lmas›.