background image
I. TANIM VE TERMNOLOJ
A. Ari,
güncel veya potansiyel doku harabiyeti veya benzeri hasarlarla bir-
likte olan duysal ve emosyonel ho olmayan deneyim olarak tanimlanabi-
lir (Uluslararasi Ari çalimasi Birlii). Arinin farkli kategorileri süresi-
ne, etiyolojisine ve arinin algilanmasina göre tanimlanmaktadir.
B. Akut ari
fiziksel hasara sekonder olan ve genellikle yaranin iyilemesiyle
geçen bir aridir. Cerrahiden sonra akut arinin kontrolü pratik gelime
ölçütleri için odak haline geldiinden ari tedavisine daha fazla zamanli
ve farklilami bir yaklaima yol açmitir.
C. Kronik ari
aylarca veya daha uzun süre devam eden ve genellikle 3-6 ay
boyunca israr eden ari olarak tanimlanir.Sik rastlanan kronik ari du-
rumlari bel arisi, kompleks rejyonal ari sendromu, postherpetik nöralji,
kanser arisi ve miyofasial aridir.
II. PEROPERATF ARTLARDA AKUT ARININ TEDAVS
A. Arinin farmakolojik tedavisi
1. Nonsteroidal Antienfl amatuvar laçlar (NSAID'ler, Tablo 38.1)
hafif ve orta
iddetli arilarin, özellikle enfl amatuvar durumlardaki arilarin teda-
visinde çok etkindir. NSAD'ler olarak sinifl andirilan ilaçlar deiik
kimyasal yapilara sahiptir, fakat hepsi siklooksijenaz enzimi inhibis-
yonu yapma yetenei ile araidonik asitten prostaglandin üretimini
inhibe ederler. NSAD'ler siklooksijenazi bloke ederler ve prostaglan-
din üretimini azaltirlar.
a. Etki mekanizmasi ve COX selektivite.
NSAD'lerin yaptii analjezinin
net mekanizmasi, prostaglandin üretimini azaltarak sensitizas-
yonu önlemektir. Tip I siklooksijenaz (COX-1) pek çok hücrede
deien miktarlarda bulunan yapisal olarak tanimlanan bir en-
zimdir. COX-1 seviyeleri hücre içinde oldukça sabit kalir. COX-1
sellüler hemostazda anahtar bir rol oynar ve plateletler, böbrekler,
mide ve vasküler düz kasta bulunanlar enzimin primer halidir.
COX-2 inhibitörleri gastrointestinal kanama gibi NSAD'lere bali
yan etkileri azaltmak amaciyla gelitirilmitir. Ne yazik ki, COX-
2 inhibitörlerinin de kardiyovasküler yan etkileri bulunmaktadir
(örn. Miyokardial enfarktüs ve inme). 2004 yilinda, rofekoksib çe-
itli randomize kontrollü klinik çalimalarin bir analizinde tedavi
gruplarinda kardiovasküler olaylarin oraninda artma bulunmasi
nedeniyle marketten çekilmitir. COX-2 inhibitörleri kardiovas-
küler risk faktörleri varsa dikkatli kullanilmalidir ve koroner arter
bypas cerrahisinde kontrendikedir. Selekoksib Birleik Devletler'de
u siralar bulunan tek COX-2 inhibitörüdür. NSAD'lerin COX in-
hibisyonuna göre durumlari ve COX-2 izoenzim seçicilikleri için
Tablo 38.1'e bakiniz.
601
38
Ari
Karsten Bartels ve James P. Rathmell
Çeviri: Iil Özkoçak Turan