background image
I. KAN
BASINCI
Sistemik kan basinci, lokal doku perfüzyon yansimasi olarak monitorize edil-
mektedir. Klinik olarak kan basincinin ölçümü, kan akimi ölçümünden çok
daha kolaydir. Bununla birlikte organlar metabolik ihtiyaçlarini karilamak
için uygun kan akimina minimum kan basincindan çok daha fazla gereksi-
nim duyarlar.
A. Ohm Kanunu.
Basinç (ör. kan basinci) = akim (ör. kardiyak output) x direnç
Organ kan akimi = (ortalama arter basinci [OAB] ­ organ venöz basinci)/
organ vasküler direnci
B. Kardiyak output,
kalp hizi, preload, aft erload, miyokard kompliyansi ve
kontraktiliteden etkilenir. Bu ayri deikenler birbirlerinden baimsizlar-
dir ve otonomik sinir sistemi ve sivisal (hümoral) mekanizmalar ile kont-
rol edilir.
II. OTOREGÜLASYON
Deiken kan basincina ramen bir organ veya damar yatainin uygun kan
akimini idame ettirebilmesine yeteneine otoregülasyon denir. Metabolik
regülasyon vücuttaki tüm lokal kan akiminin yaklaik %75'ini kontrol eder.
Metabolik ihtiyaç ve organ kan akimi arasindaki siki dengeyi salamak amaç-
li organlarin damar dirençlerini azaltmak veya artirmadaki etkileri (otoregü-
lasyon rezervi) farklidir. Genelde, anestetikler otoregülasyonu inhibe ederek
organ perfüzyonunu daha fazla basinç baimli hale getirir. Bu organlarin en
önemlileri beyin, böbrekler, kalp ve akcierlerdir (ayri ayri organlar için de-
tayli bilgi için uygun bölüme bakiniz).
III. ADRENERJK RESEPTÖR FZYOLOJS
Adrenerjik reseptörler katekolaminlere verdikleri yanitlara göre ayrilabilir-
ler. Etki sirasi norepinefrin > epinefrin > izoproterenol gösteren reseprörler
-adrenerjik reseptörlerdir. Etki sirasi izoproterenol > epinefrin > norepi-
nefrin ile yanit veren reseptörler -adrenerjik reseptörlerdir. Sadece dopa-
min ile etkileen reseptörler dopaminerjiktir. Adrenerjik reseptörler daha
sonra farmakoloji ve anatomik yerleimlerine göre alt gruba ayrilabilirler.
A.
1
Reseptörler,
vasküler düz kaslarda ve koroner arter, uterus, cilt, intesti-
nal mukoza, iris ve dalak yatai düz kaslarinda postsinaptik olarak loka-
lizedir. Aktivasyonu arter ve venöz kontraksiyon, midriyazis ve intestinal
yolun relaksasyonuna neden olur. Kardiyak 1 reseptörler inotropiyi arti-
rir ve kalp hizini azaltirlar.
B.
2
Reseptörler
1. Presinaptik
2
reseptörler
santral sinir sistemi içerisinde yer alirlar, öze-
likle lokus sereleus ve substansiya jelatinosada. Aktivasyonu norepi-
nefrin, asetilkolin, serotonin, dopamin ve substans P'nin salinimini
inhibe eder. Aktivasyonu, hipnotik ve sedatif etkileri, antinosiseptik
aktivasyonu, hipotansiyon ve bradikardi ile ilikilidir.
290
19
Periopertaif Hemodinami
Kontrolü
Brian T. Bateman ve Vilma E. Ortiz
Çeviri: Esra Mercanolu Efe