background image
2
Kisim I Hastanin Anestezi Öncesi Deerlendirilmesi
edilmesi karari, altta yatan hastaliin ciddiyeti, ilaci kesmenin olasi so-
nuçlari, ilacin yari ömrü ve kullanilmasi planlanan anestezik madde ile
tehlikeli etkileimlerin olasiliina göre verilir. Genel kural olarak, çou
ilaç cerrahi zamanina kadar kullanilabilir. Perioperatif dönemde bir ilaca
balama ve ilaci kesme karari (örnein aspirin, plaviks, beta blokür), hasta
ile ilgili dier hekimlere de daniilarak risk ve faydalari hakkindaki görü-
lerini kapsamalidir.
D. Allerjiler ve laç Reaksiyonlari.
Perioperatif ilaçlara kari allerjik olmayan
istenmeyen etkiler nispeten siktir ve hasta tarafindan allerjik reaksiyon
olarak algilanabilirler. Ne var ki, gerçek allerjik reaksiyonlar nispeten na-
dirdir. Bu nedenle, özel "reaksiyonlar" in gerçek nedenlerini belirlemek
zor olabilir. Dolayisiyla, hasta tarafindan "allerjik reaksiyon" olarak algi-
lanan olayin dikkatli biçimde taniminin yapilmasi önem tair.
1. Gerçek allerjik reaksiyonlar.
Deri belirtileri (kaintili ürtiker ya da ki-
zarma), yüz veya aiz imesi, nefes darlii, boulma, wheezing ya da
vasküler kollapsa yol açan her ilaç reaksiyonu (dorudan gözlem, bel-
geleme yoluyla ya da hasta tarafindan tarif edilen), gerçek bir allerjik
reaksiyon olarak kabul edilmelidir.
a. Antibiyotikler,
özellikle sülfonamidler, penisilinler ve sefalosporin
türevleri en sik allerjenlerdir.
b. Soya yai ya da yumurta sarisi bileenlerine kari bilinen allerji,
propo-
folün bazi preparatlarinin kullanilmasini engelleyebilir.
c. Halotan veya süksinilkoline kari "allerji" hikayesi (
hasta ya da yakin
akrabasinda) özel önemi hak eder, zira süksinilkolini metabolize
eden bir enzim olan plazma kolinesterazi üretiminden sorumlu
genin anormal bir aleline bali malign hipertermi, halotan hepatiti
ya da uzami paralizinin oluumunu temsil ediyor olabilir.
d. Amid tipi lokal anesteziklere kari gerçek allerji
(örnein lidokain) ai-
ri derecede nadirdir, ancak epinefrin ile lokal anesteziin birlikte
enjeksiyonuna bali senkopal durumlar, taikardi ya da çarpinti
yanli biçimde allerjik reaksiyon olarak nitelendirilebilir. Ester tipi
lokal anestezikler (örnein prokain) anafl aksi yapabilir (Bkz. Bö-
lüm 15).
e. Kabuklu deniz hayvani ya da deniz mahsülleri yemeklerine kari
allerjisi öyküsü ile intravenöz iyotlu kontrast arasinda iliki
sapta-
namamitir.
Ancak, topikal iyota kari dermatit öyküsü intravenöz
iyot kullanimini engelleyebilir.
f. Lateks'
e kari allerjik veya hipersensitivite reaksiyonlari preopera-
tif olarak açia kavuturulmalidir. Ayni ekilde, özel meyve/bitki
allerjileri (örnein muz, avokado, kestane, kayisi, kivi, papaya vb.)
sorgulanmalidir, çünkü bu bireylerin %30-50'sinde latekse kari
çapraz allerji mevcuttur. Lateks allerjisi için dier risk faktörleri
latekse tekrarlayan maruziyet (örnein salik çalianlari, çoklu
cerrahi hikayesi olan hastalar), atopi ve belli tibbi durumlardir (ör-
nein spina bifida). Bu risk faktörleri mevcutsa ve daha önceden
deri ya da serolojik testler yapilmamisa, ilaçlarin alinmasindan
önce lateks içeren ilaç iesi kapaklarinin ortadan kaldirilmasi ve
ameliyathanede lateks eldivenlerden kaçinmak gibi ek önlemler
gündeme gelebilir.
2. stenmeyen reaksiyonlar ve yan etkiler.
Birçok perioperatif ilaç, bilinci
açik bir hasta tarafindan hatirlanabilen ve ho olmayan yan etkilere