Bölüm 32 Ameliyathane Dii Anestezi
505
C. leme Bali Sedasyon le Monitorize Hasta Bakiminin Karilatirilmasi
1.
Ameliyathane diindaki invaziv giriim gerektiren hastalarin çounun
sedasyonunu özel eitim almi hemireler salar. Prosedürel sedasyon
verilen farmakolojik ajanlarla bilincin baskilandii, koruyucu refl eks-
lerin ve havayolu açikliinin sürdürüldüü fiziksel veya sözel uyarana
uygun yanitin verildii durum olarak tanimlanir. Amerika Aneste-
zistler Birlii (ASA), Salik Örgütü Akreditasyon Ortak Komisyonu
(Joint Commission on Accreditation of Healthcare Organization) ve
devlet kurumlari [lisans verme kurumlari (licensing boards)] hekim
olmayanlar ve anestezist olmayanlar tarafindan bilinçli sedasyonun
güvenli uygulanmasi için kilavuzlara sahiptir.
2.
Monitorize anestezik bakimi sedatif ve analjeziklerin güvenle uygu-
lanmasini içeren hekimin yönettii hizmetlerdir. Hastalarin esasli bir
deerlendirmesini, medikal sorunlari ve fizyolojik bozukluklari olan
hastalarin yönetimini ve ihtiyaç olduunda genel anesteziye geçilme-
sini gerektirir. lem sonrasi hasta yönetimi ilemden ve sedasyon/
anesteziden sonra hastanin yeterince derlenene kadar takibini gerek-
tirir.
Havayolu yönetimi
karmaik olan (ör: güç veya imkansiz maske
ventilasyonu veya entübasyon güçlüü olasilii) ve hekim tarafindan
tedavi gerektiren
önemli morbiditeyi artirici
patolojilerin varliinda (ör:
ASA fiziksel durumu sinif III ve IV);hastalarin sedasyonunun salan-
masinda anesteziyolojist gereklidir.
II. KONTRAST MADDE
A. Kontrast madde.
yonik ve noniyonik kontrast madde görüntülemeyi des-
teklemek için intrakranyal veya intravenöz olarak uygulanir. Gadalon-
yum bileikleri MRG ve X iinlarina dayali görüntülemelerde uygulanir.
Daha az nefrotoksik olmalari nedeniyle hipo veya izoosmolar iyodinize
maddeler hiperosmolar yerine kullanilir. Kontrast maddeler idrar zoru
yapabilirler ve kateterizasyon gerekli olabilir.
B. Akut Kontrast Madde Reaksiyonlari.
Ciddi ölümcül reaksiyonlar nadirse de
fakat tahmin edilemez ve doz baimli deildir. Anafl aksi kliniine benzer
fakat IgE salinimi olmamasi nedeni ile anafl aktoid olarak düünülür.
1.
Risk faktörleri; öyküde daha önce advers reaksiyon olmasi, astim, me-
dikal tedavi gerektiren ve ezamanli -bloker ve interlökin-2 kullani-
mi olan saman nezlesini içerir.
2.
Semptomlar 5-30 dakika içinde ortaya çikar ve yaygin cilt reaksiyon-
lari, havayolu tikanikliklari, anjioödem, kardiyovasküler kollapsdir.
3.
Akut reaksiyonlarin tedavisi destekleyicidir. Generalize anafl aktoid
reaksiyonlar, kortikosteroidler H1 ve H2 blokerlerinin hizla uygulan-
masi ile acilen tedavi edilmelidir. Bronkospazm ve laringeal ödemin
tedavisinde oksijen, epinefrin,
2
-agonistleri ve entübasyon gerekli
olabilir; dolaim V sivilar ve vazopressörlerle desteklenir.
4.
Tüm hastalarin rutin profilaksisi, tüm uzmanlar tarafindan öneril-
memektedir. Siklikla izlenen yol görüntülemeden 13-7-1 saat önce 50
mg PO prednizon ve uygulamadan 1 saat önce 50 mg difenhidramin
verilmesidir. Alternatif olarak kontrast madde uygulamadan 12-2 saat
önce antihistaminikle beraber veya antihistaminik vermeksizin 32 mg
oral metilprednizolon verilebilir. Acil ilemler için V 50 mg difen-
hidramin ve V 200 mg hidrokortizon ilemden hemen önce ve ilem
bitene kadar her 4 saatte bir baariyla kullanilmaktadir.
C. Renal Fonksiyonu Kisitli Hastalar
1. Kontrast maddelerin indükledii nefropati
sikliini azaltmak için siklik-
la N-asetil sistein ilemden önce ve sonra uygulanir. Bu uygulamayi