background image
2
3
Kemik Tümörleri ve Tümör-Benzeri Lezy
onlar
:

Giri v
e
Genel Baki
KEMK TÜMÖRLER: TANI, EVRELEME VE BYOPS
nun en aktif alanini gösterir, bu alan doku deerlendiril-
mesi yapilabilecek biyopsinin yapilacai bölgedir.
"Skip metastaz" (ayni kemikte veya hemen yandaki ke-
mikte ikinci lezyon) lezyonu evre 3 yüksek dereceli hale
döndürür. Skip metastaz deerlendirilmesi MR ile yapilir;
özellikle osteosarkom bu tür lezyonlar için yüksek riske
sahiptir. Kemiin tüm uzunluu boyunca MR sekansi bu
tümörlerin deerlendirilmesinde mutlaka elde edilmelidir.
Bölgesel lenf bezi tutulumu (N) lezyonu evre 4'e yük-
seltir; MR veya BT ile deerlendirilir. Metastaz varlii (M)
ayrica lezyonu evre 4 yapar. Kemik tümörlerinden me-
tastazlar en siklikla akcieredir, ikinci siklik dier kemik-
lerdir. Akcier metastazlari BT ile deerlendirilir. Kemik
metastazlari bir baka kemikte ari bulgusu vermedii sü-
rece aktif deildir. Buna karilik dier kemiklere daha sik
metastaz yapan lezyonlarda (Ewing sarkom, osteosarkom,
kondrosarkom, fibrosarkom) kemik sintigrafisi veya FDG
FET-BT kullanilabilir. Kemik sarkomlarinin bazi histolo-
jik tipleri için PET/BT ve konvansiyonel görüntülemenin
birlikte kullaniminin preoperatif tümör evrelemesinde
doruluu arttirabilecei akilda tutulmalidir.
Kas-skelet Tümör Derneinin cerrahi evreleme siste-
mi bazi ortopedik onkologlar tarafindan tercih edilebilir.
Bu sistem ve AJCC sistemi arasindaki en büyük farklilik
primer tümör (T) tanimidir. Tümör büyüklüünden daha
çok bu sistem tümör kapsülasyonunu (tümör dokusunu
çevreleyen reaktif doku) ve bu lezyonun baladii yerden
daha öteki kompartmanlara uzanip uzanmadiini deer-
lendirir. Ek olarak tümör dernei sistemi tümörün damar
sinir paketi ile komuluu veya tutulup, tutulmadiini
da özellikle vurgular. Kesitsel görüntüleme özellikle MR
bu alanin deerlendirilmesinde kullanilir. Bu sistem or-
topedik onkologlar tarafindan kullanilsin veya kullanil-
masin bu sistemin tüm elemanlari (damar sinir paketi ve
kas-kompartman tutulumu) her görüntüleme raporuna
ilave edilmelidir. Bu elemanlar prognozun deerlendiril-
mesinde önemlidir ve cerrahi planlamada kullanilir.
Kemik Tümörlerinin Yeniden Evrelenmesi
Konvansiyonel osteosarkom ve dier yüksek dereceli
sarkomlar preoperatif kemoterapi ile tedavi edilir. Bu te-
davinin hedefleri tümörü çevreleyen yumuak dokudan
küçülterek ekstremite kurtarici yöntemi daha uygun yap-
mak ve ayni zamanda dier dokulardaki mikrometastaz-
lari kontrol etmektir. Ek olarak preoperatif kemoterapi
tümör nekrozunun derecesinin deerlendirilmesi ile ke-
moterapi rejiminin etkinliinin tayinine de yardim eder.
Bu hastalarda en sonda yapilacak ameliyattan önce
yeniden evreleme gereklidir. Yeniden evreleme akcier
metastazlarinin deerlendirilmesi için toraks BT'sini de
kapsar. Ayrica 3 planda kontrast madde ile MR incelemesi
gerekir. Lezyonun boyutu tüm çaplarda deerlendirilme-
lidir. Tanimlamaya yumuak doku tutulumu, lezyonlu
alandaki kas ve fasyal planlarin tutulup, tutulmadii ve
kompartman tutulumunun da varlii eklenmelidir. Damar
sinir ve eklem tutulumu deerlendirilmelidir. Son olarak
kemoterapinin etkinlii için balangiç evreleme MR ile bu
görüntülerin karilatirilmasi zorunludur. Bu karilatirma
lezyon boyutundaki herhangi bir deiiklii, nekroz dere-
cesindeki deiiklii ve daha önce tutulmu ancak u anda
tümörden arinmi her yumuak doku alanini kapsamalidir.
Osteosarkom tedavi sonrasi görüntülemelerde daha bü-
yük görülebilir. Tümör tedavi edilirken daha önce birikmi
olan tümör osteoidi olgunlamaya balayabilir; ve yeni ke-
mik oluumu daha büyük ve daha dens görülebilir. Ayrica
daha iyi organize olmu bir görünüm de vardir; bu kemi-
in olgunlatiini gösteren en iyi ipucudur ve sadece boyut
artii ile tedaviye yanitsizlii göstermez. Bu olgularda dier
bulgularin izlenmesi, örnein artmi nekroz, önemlidir.
Yalnizca büyüklük tek baina bir kriter deildir.
Bazi olgularda FDG PET/BT nodal, ossöz ve dier uzak
metastazlarin deerlendirilmesi için yeniden evrelemeye
dahil edilir. SUV karilatirilmasi ayrica kemoterapi ce-
vabi ve prognoz ile ilikilendirilebilir.
Biyopsi
Biyopsi hem histolojik taniyi dorulamak hemde lezyon
malign ise derecelendirme için yapilir. Biyopsi perküta-
nöz veya açik cerrahi olarak yapilabilir. Her durumda
kesitsel görüntüleme ine yaklaiminda kullanilir ve bu-
rada en uygun tümör alani saptanir.
ne biyopsisi planlamasinda pek çok gereksinim
göz önüne alinmalidir. lk olarak ine ile sadece tek bir
yumuak doku kompartmani geçilmelidir. Bu ekstremi-
tenin tüm kompartmantal anatomisinin anlailmasini
gerektirir. kinci olarak ana damar sinir paketi korun-
malidir. Üçüncü olarak komu eklemin kontominasyo-
nundan sakinilmalidir. Komu eklem açisindan en sik
yapilan hata diz eklemi çevresindeki biyopsilerde yapilir.
Anterior veya lateral yaklaim distal femur lezyonunda
kolaylikla supra patellar reses içinden geçer. Hatirlan-
malidir ki bu reses imi veya imemi olsun oldukça
genitir.
Onkolojik cerrah ile onun istedii ine trasesinin
yerleiminin konsültasyonu oldukça önemlidir çünkü
bu biyopsi trasesi cerrahi tedavi sirasinda rezeke edil-
melidir. Genel kaide olarak biyopsi trasesi daha sonra
fonksiyonel cerrahi tedavi sirasinda kullanilacak doku
içinde olmamalidir veya geni rezeksiyonda kullanilacak
dokunun içinde kalmalidir. Tercih edilen yaklaim an-
teriordur. Bu ya anterolateral ilyak krista veya gerekirse
ilyakus içinden olur.
Bunlarin biyopsi planlamasi için genel rehberler ol-
duunu lütfen dikkat edein. Daha ayrintili kilavuz için
Liu ve arkadalari tarafindan yazilan makaledeki tablola-
ri referans olarak kullanin.
Biyopsi doru histolojik taniya müsaade etmek ve
uygun evreleme yapmak için mutlaka doku içermelidir.
Dereceleme lezyonun evrelemesini dorudan etkiler. Bi-
yopsinin nekrotik dokudan olmasindan kaçinmalidir.
Kontrast ile MR bu parlaklamayan alanlari gösterir ve
biyopside bu alanlardan kaçinilir. Buna karilik dens
tümör matriksi veya dens reaktif doku içinden biyopsi
yapmayin. Bu lezyonlar genellikle lezyonun derecelen-
dirilmesi için yeterli miktarda aktif doku içermezler. Bu
durumda yapilan en sik hata osteosarkom veya kondro-
sarkomda sklerotik matriksi hedeflemektir.
Primer kemik tümörleri genellikle ince ine aspirasyo-
nu ile temin edilen dokudan daha fazla doku gerektirirler.
Bu hem tani hemde lezyonun derecelemesi için gerekir. Bi-
yopsi sirasinda bir patoloun ayni ortamda olmasi önem-