10
10
Kemik li
i Ödemi ve Nekroz:
Osteonekroz
KALÇANIN OSTEONEKROZU
Kortikosteroid kullanimi: ntramedüller ya hücrele-
rinde genileme ve ilik basinci kan akimini inhibe
eder
Steroid kullanan hastalarin %2'sinde ON geliir
Kisa süreli (6 hafta) ve yüksek doz (> 20 mg) kulla-
nan hastalarda ON geliimi için daha yüksek risk
mevcuttur
Osteodistrofili, steroid kullanan böbrek transplan-
tasyonlu hastalarda risk (%40'inda ON geliir)
Yüksek doz steroid alan kemik ilii transplantas-
yonlularin uzun-süreli yaayanlarinin %10'unda
ON geliir
Dier etiyolojiler
Orak hücreli anemi: Düük oksijen basincinda
orak hücreler mikrovasküleriteyi tromboze eder
Gaucher hastalii: lik depolanmasi basinç
Sistemik lupus eritematozus (SLE): Vaskülit + ste-
roidler; %5-40'inda ON geliir
Vurgun hastalii: Disbarik fenomenden kaynakla-
nan nitrojen hava embolizasyonu
Radyasyon: Vaskülitler osteonekroz ile sonuçlanir
HIV/AIDS: Antiretroviral tedavi ya da hiperlipide-
mi ile ilikili olabilir
Alkol baimlilii: Karacierden kaynaklanan ya
embolisine bali olmasi muhtemel
· likili anormallikler
ON'dan kaynaklanan major morbidite infarkttan
deildir, iyileme sürecinin sonucudur
nfarkte kemik normal kemik kadar güçlüdür
Ölü kemik rezorpsiyonu ile iyileme kemii zayiflatir
Çok zayif olan kan akimi nedeniyle özellikle büyük
bölümü eklem kikirdak ile kapli kemikler (femur
bai gibi) risk altindadir
Evreleme, Derecelendirme ve Siniflama
· Steinberg siniflamasi: Radyografik görünüm ve lezyo-
nun yerleimi temelli
Evre 0: Risk altindaki kalça (siklikla kari kalça tu-
tulmusa ya da hasta risk faktörleri ve kalça arisina
sahipse)
Evre I: Normal radyografi, anormal kemik sintigrafisi
ve MR
Evre II: Kistik ya da sklerotik radyografik deiiklikler
Evre III: Subkondral lüsensi ya da kresent iareti
Evre IV: Femur bainda yassilama
Evre V: Eklem aralii daralmasi
Evre VI: leri dejeneratif hastalik
Belirgin Patolojik ve Cerrahi Özellikler
· Canli kemik ile ara yüzde nekrotik süngerimsi kemik,
nekrotik kemik subeklem yüzeye dek uzanir
Mikroskopik Özellikler
· Lüsent alan: Kemik rezorpsiyonu, granülasyon ya da
fibröz doku içbüyümesi, debris
· Skleroz: Ölü trabeküller boyunca yeni kemik oluumu
KLNK
Bavuru
· En sik iaret/semptomlar
Kalça, pelvis ya da uylukta yansiyan ari
Hareket geniliinde azalma
Arinin etiyolojisi iyi anlailamamitir
lik ödeminin varlii ari derecesi ile yüksek oran-
da koreledir
Kor dekompresyon ile basincin azaltilmasi ariyi
hizli bir ekilde azaltir
Kirik geliimi ariyi arttirir
Eklem sivisi ile arinin belirgin bir ilikisi yok gibi
görünmektedir
Dier iaret/semptomlar
Özellikle kollaps ile birlikte olan sivi ariya katkida
bulunur
Atravmatik ON bilateraldir (ortaya çiktii anda %30-
70'i) ancak asimetrik ilerler
Asemptomatik kari kalçalarin 1/3'ünde ari, kis-
tik deiiklikler ile birlikte büyük olasilikla kollap-
sa ilerleme görülür
%60'inda kontralateral asemptomatik hastalik
Kaymi femur bai epifizi ve geliimsel kalça displa-
zisinin her ikisinde de ON riski mevcuttur
Kalçalarin balangiç semptomlarinin görülmesi ara-
sinda ortalama 4 yil vardir
Demografi
· Ya
3.-6. dekadlar boyunca
· Cinsiyet
E:K = 4:1
· Epidemiyoloji
Her yil ABD'de 15,000 kalça ON olgusu
Nontravmatik ON'un %30-40'indan steroidler so-
rumludur
%20-40'inda alkol sorumludur
Kalça artroplastilerinin %10'u ON için uygulanir
Doal Seyir ve Prognoz
· Nadiren ilerleme olmaksizin revaskülerize olabilir
· Genellikle yassilama femur bai kollapsi sekon-
der OA'e ilerleme olur
Tedavi
· Erken hastaliin tedavisi her zaman kolay deildir
Ari nadiren konservatif yaklaimla spontan olarak
azalir
Kor dekompresyonu genellikle ariyi hizli bir ekilde
azaltir; muhtemelen ilik ödemi ve interossöz hiper-
tansiyona bali
Özellikle ilik ödemli evre III (belirgin kollapsi ol-
mayan) hastalarda yararli olabilir
Kollapsa gidi devam edebilir
Vaskülerize fibüler greftleme ile birlikte kor dekomp-
resyonun tek baina kor dekompresyondan daha ya-
rarli olduu ispatlanmamitir
· leri dönem hastaliin tedavisi: Taninin 3 yili içinde
hastalarin %50'sinde gerekli olur
OA olmaksizin kollaps: Hemiartroplasti
Belirgin OA: Total kalça artroplastisi
TANISAL KONTROL LSTES
Göz Önünde Bulundur
· Travma, steroid kullanimi, alkol baimlilii, sistemik
lupus eritematozus, orak hücreli anemi için öyküyü
aratirin
· Klinik olarak silik olabilecek kari taraf eklem tutulu-
munu aratirin
Raporlama Önerileri
· Yerleimi tarif etmek için "saat kadrani" ni kullanin
SEÇLM KAYNAKLAR
1. Min BW et al: Untreated asymptomatic hips in patients
with osteonecrosis of the femoral head. Clin Orthop Relat
Res. 466(5):1087-92, 2008
2. Ito H et al: Relationship between bone marrow edema and
development of symptoms in patients with osteonecrosis of
the femoral head. AJR Am J Roentgenol. 186(6):1761-70, 2006