background image
6. Majör travma hastalar>nda hatal> p>ht>laflma ve trombosit fonksiyonu so-
nucunda kanama diyatezi geliflebilir. E¤er hastalara 10 üniteden fazla erit-
rosit süspansiyonu gerekiyorsa, hastalar 1:1 oran>nda taze donmufl plazma
da almal>d>r. Hem asidoz hem de hipotermi koagülopatiyi kötülefltirir ve
bundan dolay> en erken zamanda düzeltilmelidir.
7. Primer de¤erlendirme ve stabilizasyonun ard>ndan, k>sa bir nörolojik mu-
ayene yap>lmal>d>r ve bu yolla hastan>n bilinç durumu, Glasgow koma sko-
ru, pupil boyu ve reaktivitesi ve motor fonksiyonlar> de¤erlendirilmelidir.
Bozulmufl bilinç düzeyinin araflt>r>lmas>, kapiller kan glukoz seviyesinin öl-
çümünü, olas> intoksikasyonlar>, ve travmatik beyin hasar> (TBH) olas>l>¤>-
n>n düflünülmesini içerir. Potansiyel olarak ameliyat gerektiren kafa yara-
lanmalar>n>n h>zl>ca tespit edilmesi aç>s>ndan, travmatik beyin hasar> flüp-
hesi tafl>yan ve koma (GKS 3 ile 8 aras>nda) durumunda olan hastalarda,
baflka prosedürler mümkünse geciktirilmeli, ve BT görüntüleme yap>lana
kadar spesifik problemlerin düzeltilmesi ertelenmelidir. Entübe olan hasta-
lar sürekli kapnograf ile takip edilmelidir. Normal veya normale yak>n
skorlar> olan hastalarda GKS de¤erlendirilmesinin sensitivitesinin düflük
olabilece¤i gibi, GKS skorunun 15 olmas>, TBH ihtimalini ortadan kald>r-
mamaktad>r.
8. Hasta hemodinamik olarak stabil olduktan ve havayolu korunduktan son-
ra, kütük yuvarlama tekni¤i ile döndürülmeli ve bu ifllem s>ras>nda tak>m>n
bir üyesi servikal stabilizasyon ile yükümlü olmal>d>r. Bu s>rada torasik ve
lumbar vertebralar hassasiyet ve deformite aç>s>ndan de¤erlendirilmelidir.
Kanama, yerinde olmayan prostat veya vertebra hasar>nda rektal tonusu
belirlemek için rektal muayene yap>lmal>d>r.
9. Özofagus, diyafragma, ince ba¤>rsaktaki hasarlar bazen dikkatli muayenede
bile gözden kaçabilir ve bu durum ileri görüntüleme ve hastane yat>fl>n> ge-
rektirebilir. En s>k gözden kaçan yaralanmalar ortopedik yaralanmalard>r.
10. Hemodinamik instabilitesi olan ve devam eden kanamas> olan hastalar h>z-
l>ca ameliyathaneye nakledilmeli veya uygun cerrahi ve yo¤un bak>m im-
kanlar> olan sa¤l>k kurulufllar>na transfer edilmelidir. Belirgin cerrahi endi-
kasyonu olmayan hastalarda seri de¤erlendirmeler önemlidir. Bu de¤erlen-
dirmeler yat>fl s>ras>nda yap>labilece¤i gibi, AS gözlem ünitelerinde de yap>-
labilir.
Daha fazla bilgi için Bkz.: Emergency Medicine: A Comprehensive Study Guide, 7th ed., see
Chapter 250, "Trauma in Adults," by Patrick H. Brunett and Peter A. Cameron.
790
KISIM 18: Travma