background image
KL
Acil serviste travmatik yaralarla düzenli olarak karfl>lafl>l>r. Mekanizmas>, yaralan-
ma zaman>, lokalizasyonu ve kontaminasyon derecesi gibi önemli anemnez bilgi-
lerinin kaydedilmesi önemlidir. A¤r>, flifllik, parestezi ve fonksiyon kayb> gibi ilifl-
kili semptomlar tan>mlanmal>d>r. Hastan>n yafl>, yaran>n lokalizasyonu, medikas-
yonlar>, kronik medikal durumlar> (örn: diyabet, kronik böbrek yetmezli¤i veya
immünsupresyon) ve önceki yara izi yap>s> (keloid) gibi yara iyileflmesini etkile-
yen faktörleri sorgulay>n. Yabanc> cisim hissi olan hastalarda yabanc> cisim kalma
olas>l>¤> daha fazlad>r. Kulland>¤> el, mesle¤i, tetanoz durumu ve alerjileri (örn:
analjeziklere, anesteziklere, antibiyotiklere veya latekse) gibi hastan>n özellikleri
dokümante edilmelidir. Yara tedavi edilirken esas amaç yaralanm>fl dokunun fi-
ziksel bütünlü¤ünü ve fonksiyonunu infeksiyonsuz onarmakt>r.
Bir yara tedavi edilirken, infeksiyon için potansiyel risk faktörleri nedeniy-
le süresini, yaralanma mekanizmas>n> ve lokalizasyonunu düflünün. Kesme
kuvveti, bas>nç veya gerilme kuvvetleri akut travmatik yaralanmaya neden olur.
Kesme kuvvetleri göreceli olarak düflük enerjiyle keskin objeler taraf>ndan olufl-
turulur, iyi bir sonuçla iyileflme beklenilen düzgün kenarl> ve hafif kontaminas-
yonlu bir yaraya neden olur. Bas>nç kuvvetlerinin neden oldu¤u yaralanmalar
kemi¤in karfl>s>ndaki cildi ezer. Bu yüksek enerjili kuvvetler satellit laserasyona
neden olur. Gerilme kuvvetleri flep tipi laserasyonlar oluflturur. Bu yaralar ti-
pik olarak çevresinde devitalize dokuya sahiptir ve kesme kuvvetleri nedeniyle
oluflanlardan daha fazla infeksiyona yatk>n yarayla sonuçlan>r.
n potansiyelini de¤erlendirmek hayatidir. Lokasyo-
nu, derinli¤i, karakteristikleri, kontaminasyonu ve hasta yafl> infeksiyonu öngören
faktörlerdir. n kapa-
ma zaman> ve kan ak>m>yla iliflkilidir. Bakteri yo¤unlu¤u gövdenin yukar>s>nda ve
proksimal kol ve bacakta oldukça düflüktür. Aksilla, perine ve neme maruz kalan
el ve ayaklar gibi bölgeler yüksek derecede kolonizasyona sahiptir.
69
Acil Yara Bak>m>
Yara De¤erlendirmesi ve
Haz>rl>¤>
Timothy Reeder
Çeviri: Dr. Bülent Erbil
B Ö L Ü M
9
3
K I S I M