(AKG) n>n sensitivitesi artm>flt>r fakat solunum iflini hesaba katmaz. AKG ana-
lizi hiperpnenin yayg>n bir nedeni olan metabolik asidozu kan>tlar. Gö¤üs gra-
fisi pulmoner ve kardiyak nedenli dispneyi aç>klayabilir. Bununla beraber anor-
mal elektrokardiyogram veya artm>fl kardiyak enzimler dispnenin kardiyak kö-
kenli oldu¤unu teyit edebilir. Zirve ak>m h>z> (Peak ekspiratory flow rate) reak-
tif havayolu hastal>¤>n> teyit eder. Yard>mc> olabilecek laboratuvar testleri; he-
mogram, BNP (B tipi natriüretik peptid) ve D dimer'dir. Nadiren dispnenin
nedeni bulunamaz. Endike olabilecek spesifik testler; gö¤üs tomografisi, eko-
kardiyografi, pulmoner fonksiyon testleri, kardiyak stres testi, nükleer görün-
tülemeler veya kombine kardiyopulmoner egzersiz testleridir.
Acil Serviste Bak>m ve Taburculuk
Dispnenin nas>l tek bir nedeni olmad>¤> gibi tek bir tedavisi de yoktur. Afla¤>-
dakiler dispne için genel tedavi yaklafl>m>d>r.
1. Solunum yetmezli¤ine yak>n olan hastalarda h>zl> havayolu güvenli¤i ve
mekanik ventilasyon gereklidir. Sürekli pozitif havayolu bas>nc> ve bifazik
pozitif havayolu bas>nc> gibi noninvaziv ventilasyon teknikleri düflünülme-
lidir.
2. Tedavinin ana hedefi PaO
2
'yi 60 mmHg veya oksijen satürasyonunu
%90'n>n üzerinde tutmakt>r. KOAH gibi uzun dönem akci¤er hastal>¤>
olanlarda bu de¤erlerin biraz düflük tutulmas> uygun olacakt>r.
3. Oksijenizasyonun sa¤land>¤>ndan emin olunduktan sonra hastal>¤a spesi-
fik tedavi ve de¤erlendirme sürdürülür.
4. Dispneli hastalar>n durumu etyolojisine ba¤l>d>r. Hipoksili veya aç>klana-
mayan dispneli hastalar hastaneye yat>fl gerektirir.
Hipoksi, oksijenin dokulara yeterince da¤>t>lamamas>d>r. Oksijen sunumu; kar-
diyak output, hemoglobin konsantrasyonu ve oksijen satürasyonunun fonksi-
yonu ile olur. Hipoksemi oksijen satürasyonunun ve kan oksijen içeri¤inin h>z-
168
KISIM 8: Pulmoner Aciller
TABLO 29-1
Dispnenin Nedenleri
En Fazla Neden Olanlar
Obstrüktif havayolu hastal>¤>; Ast>m, KOAH
Konjestif kalp yetmezli¤i/Kardiyojenik
pulmoner ödem
¤>: Unstabil anjina ve
miyokard infarktüsü
Pnömoni
Anahtar:
KOAH = kronik obstrüktif akci¤er hastal>¤>
En Fazla Hayat> Tehdit Edenler
Üst havayolu t>kan>kl>¤>: yabanc> cisim,
anjiyoödem, hemoraji
Tansiyon pnömotoraks
Pulmoner emboli
Nöromüsküler zay>fl>k: Myestania gra-
vis, Guillain-Barré sendromu, Botulizm