background image
DONMA OLMADAN SO/UK YARALANMALARI
Hendek Ayak (Trench aya¤>) uzun süre donma olmadan so¤u¤a ve neme ma-
ruz kalma sonucu oluflan yumuflak doku yaralanmas>d>r. Ayak bafllang>çta so-
luk, benekli, nab>zs>z ve anestetiktir ve tekrar >s>tmayla h>zla düzelmez. Tekrar
>s>tmadan birkaç saat sonra, ayak hiperemik ve a¤r>l> hale gelir ve perfüzyon 2-
3 gün sonra geri döner. Bül ve ödem geç bulgulard>r. Chilblains (perniyo) ara-
l>kl> olarak nemli, dondurucu olmayan koflullara kronik maruziyet sonucu ge-
liflen ve tipik olarak kulaklar, eller ve ayaklar> etkileyen a¤r>l> inflamatuvar lez-
yonlard>r. Maruziyetten sonraki 12 saate ulaflan süre içinde lokalize ödem, eri-
tem ve siyanoz görülür ve beraberinde kafl>nt> ve yanma parestezileri efllik eder.
Tekrar >s>tmadan sonra hassas mavi nodüller oluflabilir. Hendek ayak (Trench
ayak) ve pernisiyo (chilblains) tedavisi elevasyon, >s>tma, etkilenen vücut böl-
gesinin sar>lmas>n> içerir. Nifedipin 20 mg PO günde 3 kez, pentoksifilin 400
mg PO günde 3 kez veya limaprost 20 micrograms PO günde 3 kez ve yan> s>-
ra %0.025 fluocinolone krem gibi topikal kortikosteroidler veya k>sa süreli
yüksek doz oral steroidler tedaviye eklenebilir.
SO/UK VURMASI (AYAZLAMA)
Klinik Özellikler
Dokular>n donmas> so¤uk vurmas>na neden olur. Hastalar bafllang>çta yanma,
batma ve uyuflukluktan flikayet ederler. Ayazlama yaralanmalar> yaran>n derin-
li¤i ve tekrar >s>tma sonras> görülen doku hasar>n>n miktar>na göre s>n>fland>r>-
l>r. Birinci derece so¤uk vurmas> (frostnip) k>smi kal>nl>kta donma, eritem,
ödem bulunmas>, bül oluflumunun görülmemesi ve doku kayb>n>n olmamas>
ile karakterizedir. daha derin deri donmas> ve so-
nuç olarak berrak bül oluflumu ile karakterizedir. Hasta uyuflukluk, takiben a¤-
r> ve zonklamadan flikayet eder. Derin so¤uk yaralanmas> olan üçüncü derece
577
Çevresel Yaralanmalar
So¤uk Çarpmas> (Ayazlama)
ve Hipotermi
Michael C. Wadman
Çeviri: Dr. Mehmet Ali Karaca
B Ö L Ü M
118
12
K I S I M