background image
Albümin ve eritrosit parçac>klar> glomerülonefrit, malign hipertansiyon ve oto-
immün hastal>klarda bulunur. Lökosit parçac>klar> interstisiyel nefrit ve piyelo-
nefritte görülür. Böbrek tafl>nda ve baz> ilaçlarla(sulfoniller, etilen glikol ve radi-
yokontrast maddeler
) kristaller tespit edilebilir. Üst üriner yol t>kan>kl>¤> ve hid-
ronefrozdan flüphelenilen renal yetmezlikli hastalar>n ço¤unda seçilecek radyo-
lojik tetkik renal ultrasondur. Renkli ak>m dopler böbrek dolafl>m>n> ve büyük
damarsal böbrek yetmezli¤i sebeplerini gösterebilir. Yatakbafl> ultrason baz> te-
davi edilebilir nedenlere h>zl> tan> koydurur ve s>v> tedavisinde yol göstericidir;
intrahepatik vena kava inferior'un inspiryumda çökmesi hacim durumunun ve
s>v> tedavisine yan>ts>zl>¤>n iyi bir ölçütüdür (Bkz. fiekil 50-1).
Prerenal yetmezlik böbrek kan ak>m>n> azaltan nedenlerle meydana gelir ve
toplumda kazan>lm>fl akut böbrek yetmezli¤inin en yayg>n sebebidir(vakalar>n
%70'i). Bir de birincil böbrek yetmezli¤inin nefrotoksik ve iskemik nedenleri-
nin habercisidir. Prerenal yetmezli¤in s>k sebepleri hipovolemik durumlar(kus-
ma/ishal, diüretikler ve di¤er antihipertansifler, azalm>fl al>m), 3. bofllu¤a s>v>
kaça¤> (siroz, pankreatit, yan>k, septik flok, di¤erleri), kan kayb>, ya da kalp yet-
mezli¤ine ba¤l> kardiyak at>mdaki azalmay> içerir. Birincil böbrek yetmezli¤inin
vasküler ve iskemik nedenleri vard>r; ayr>ca glomerüler ve tübülointerstisiyel
hastal>klarda etkendir. ler nekroz (ATN) olarak bilinip flimdilerde akut böbrek hasar> olarak da adlan-
d>r>lmaktad>r. ATN ciddi ve uzam>fl prerenal nedenlerden dolay> ço¤u vakada
birincil böbrek yetmezli¤i sebebidir; ATN ayr>ca hastanede kazan>lm>fl böbrek
yetmezli¤inin de en yayg>n sebebidir. k ATN nedeni nefrotoksinler-
dir(çevresel ve reçete edilmifl etkenler). Postrenal azotemi esas olarak ileri yafl
yüksek derece prostat t>kan>kl>¤> olan erkeklerde görülür. Ayr>ca d>fl genital lez-
252
KISIM 7: Renal ve Genitoüriner Hastal>klar
TABLO 50-1
Akut Böbrek Yetmezli¤i Ay>r>c> Tan>s>nda Yard>mc> Laboratuvar
Testleri
Kullan>lan Test
FE
Na
(%)
BY<
#
Kan üre azotu: kreatinin
*FE
Na
böbrek yetmezli¤i üzerine glomeulonefrit, hepatorenal sendrom, radiokontrasta ba¤l> akut
tübüler nekroz, miyoglobinürik ve hemoglobinürik akut böbrek yetmezli¤i, nakil böbrek reddi, ve
baz> ilaçlar (anjiyotensin dönüfltürücü enzim inhibitörleri ve steroid d>fl> anti inflamatuvar ilaçlar)
durumunda 1 den daha az olabilir.
T>kan>kl>k durumunda erken dönemde prerenale benzer göstergeler olur. T>kan>kl>k devam ederse
tübüler fonksiyon zay>flar ve renal sebepleri taklit eden göstergeler oluflur.
FE
Na
=([idrar sodyumu/serum sodyumu]÷[idrar kreatinini/serum kreatinini]) x 100.
#
BY< = (serum sodyumu÷[idrar kreatinini/serum kreatinini]) x 100.
Anahtar: FE
Na
= fraksiyone sodyum at>l>m>, BY<: böbrek yetmezlik indeksi
Postrenal
>40
>1
>1
<350
<20:1
>10:1
Renal*
>40
>1
>1
<350
<20:1
10:1
Prerenal
<20
<1
<1
>500
>40:1
>20:1