B Ö L Ü M 35 ‹ntihar ROBERT I. SIMON, M.D. Çeviri: Dr. CEYHAN BALCI fiENGÜL ‹ntihar ‹statistikleri Birleflik Devletlerde 2004 y›l›ndaki intihar oran› 100,000’de 11,1 olmufltur. Erkekler için intihar oran› 100,000’de 17,7 iken kad›nlar için 100,000’de 4.6’d›r (Amerikan ‹ntihar Bilimi Derne¤i 2006). ‹ntihar ölüm sebepleri aras›nda on birinci s›radad›r. Birleflik Devletlerde tüm erkekler aras›nda baflta gelen ölüm sebebidir (Ulusal Sakatl›k Önleme ve Kontrol Merkezi 2006). Kad›nlar erkeklerden yaklafl›k üç kat daha fazla kez intihar girifliminde bulunmaktad›r (Tablo 35-1). 2004 y›l›nda, her kad›n intihar› bafl›na 3.7 erkek intihar›, olurken intihar girifliminde bulunan her erkek bafl›na 3 kad›n giriflimde bulunmufltur (Amerikan ‹ntihar Bilimi Derne¤i 2006). Her 16.6 dakikada bir, ortalama bir kifli intihar› tamamlamaktad›r. Gençlerde, ortalama olarak, her 2 saat ve 11 dakikada bir kifli intihar etmektedir. 2004 y›l›nda en yayg›n intihar yöntemleri ateflli silahlar (%51.6), bo¤ulma/kendini asma (%22.6) ve zehirlenme (%17.9) olmufltur (Amerikan ‹ntihar Bilimi Derne¤i 2006). Ateflli silahlar 2004 y›l›nda 16,750 intihardan sorumludur. Evlerde bulunan silahlar›n yan› s›ra, özellikle kad›nlar için sat›n al›nan tabancalar baflta olmak üzere, ateflli bir silah›n yak›n zaman içerisinde sat›n al›nm›fl olmas› psikiyatri hastalar›n›n intihar riskini önemli ölçüde artt›rmaktad›r (Brent 2001; Wintemute ve ark. 1999). ‹ki uçlu bozukluk hastalar›n›n intihar oran›n›n 100,000’de 193 (mutlak risk), veya genel popülasyonun intihar oran› ile karfl›laflt›r›ld›¤›nda 18 kat daha yüksek oldu¤u tahmin edilmektedir (Baldessarini, 2003). Bu verileri tekrar yorumlarsak, 100,000 iki uçlu bozukluk hastas›ndan 99,807’si intihar etmeyecektir. ‹statistiksel veriler intihar riskinin de¤erlendirilmesinde faydal› olabilen statik faktörlerdir. ‹ntihar Riski De¤erlendirmesi TABLO 35-1. ‹ntihar ‹statistikleri, Birleflik Tablo 35-2’deki intihar riski de¤erlendirme yöntemi risk de¤erlendirmesini kavramsallaflt›rman›n sadece bir yoludur. Bunun bir intihar riski de¤erlendirme formu veya protokolü olarak kullan›lmas› amaçlanmam›flt›r. ‹ntihar e¤ilimi gösteren hastalar›n sadece birkaç risk faktörü veya bir form veya protokol üzerinde belirtilmemifl risk faktörleri sergileyebilecekleri aç›kt›r. Hiçbir form veya protokol tüm muhtemel risk faktörlerini kapsayamaz. Ba¤›ms›z risk de¤erlendirme formlar›n›n kullan›lmas› robotumsu de¤erlendirmeler yap›lmas›na ve intihar riski bulunan her hastan›n sergiledi¤i son derece kifliye özgü risklerin ve koruyucu faktörlerin gözden kaç›r›lmas›na yol açabilir. Tabii ki hayati önem tafl›yan risk faktörleri atlan›r. 625 Devletler (2004) ‹ntihar oranlar› Erkekler Kad›nlar Toplam 100,000’de 17.7 100,000’de 4.6 100,000’de 11.1 Cinsiyete göre oranlar Tamamlanan intiharlar Her kad›n intihar› bafl›na 3.71 erkek intihar› ‹ntihar giriflimleri ‹ntihar girifliminde bulunan her erkek bafl›na 3 kad›n Kaynak: Amerikan ‹ntihar Bilimi Derne¤i 2006