144 AMER‹KAN PS‹K‹YATR‹ B‹RL‹⁄‹ PS‹K‹YATR‹ ‹Ç‹N KURUL SINAVLARI HAZIRLIK VE GÖZDEN GEÇ‹RME KILAVUZU ana yak›nmas›n› detayland›rmaya yönelik sorular sormal› ve ana yak›nman›n; mevcut psikiyatrik hastal›¤›n geçmifl öyküsünü de tam olarak kapsayacak flekilde geniflletilmesini sa¤lamal›d›r. Bu bir problem olmakla birlikte, görüflmeci ana yak›nma ile mevcut hastal›¤›n öyküsünü önemli noktalarda birbiriyle iliflkilendirmeyi de üstlenir. Mevcut hastal›k öyküsündeki önemli detaylar› elde edebilmek için gerekli zaman› ay›rmak ve çaba sarf etmek oldukça önemlidir. Aksi takdirde görüflme tamamland›¤›nda psikiyatristin elinde hastan›n kiflisel düflüncelerinden yoksun bir belirti ve veri listesi olacakt›r. Mevcut hastal›¤›n öyküsüne yönelik; ortaya ç›k›fl zaman›, s›kl›¤›, fliddeti, süresi, tetikleyen etkenler, artt›ran veya azaltan etkenler ve iliflkili belirtilerine yönelik sorular kullan›lmal›d›r. cekte daha fazla uyum gösterece¤inden geçmiflte baflar› sa¤lanan tedavilere özel önem vermelidir. Hastan›n aile üyelerinin belli bir tedaviye verdi¤i olumlu yan›t da hastan›n o tedaviye olumlu yan›t› aç›s›ndan ipucudur. Psikiyatrik Aile Öyküsü Görüflmeci, hastan›n ailesinin psikiyatrik öyküsünü al›rken; ebeveynlerinde, büyük ebeveynlerinde, kardefllerinde,amcalar›nda, teyzelerinde, kuzenlerinde ve çocuklar›nda psikiyatrik hastal›k var olup olmad›¤›n› sorgulamal›d›r. Hastalara ailelerinde; flizofreni, bipolar bozukluk, major depresyon, obsesif-kompulsif bozukluk ve panik bozukluk gibi hastal›k öykülerinin olmas› durumunda bu hastal›klar›n kendilerinde de ortaya ç›kabilme riskinin artt›¤› konusunda fark›ndal›k kazand›r›lmal›d›r. Psikiyatrist ailenin psikiyatrik öyküsünü al›rken mümkün oldu¤unca t›bbi terimlerden uzak bir dil kullanmal›d›r. Psikiyatrik Öykü Mevcut hastal›¤›n öyküsünü detayland›r›rken daha önce de benzer belirtilerin oldu¤u bir dönemin yaflan›p yaflanmad›¤›n›n sorulmas› hasan›n psikiyatrik öyküsü ile ilgili sorulara öncülük eder. Bundan sonra geçmiflteki belirtilerin s›kl›¤›, fliddeti, süresi, tetikleyen etkenler, artt›ran veya azaltan etkenler ve iliflkili belirtiler araflt›r›l›r. Hastan›n psikiyatrik öyküsünde; geçmiflteki ilaç tedavileri, psikoterapiler, elektrokonvülzif tedavi, geçmifl hastane yat›fllar›, geçmiflte madde veya alkol kötüye kullan›m› veya ba¤›ml›l›k tedavileri, geçmifl suisidal ve homisidal düflünce ve davran›fl öyküleri sorgulanmal›d›r. Geçmiflteki ilaç tedavisi sorulurken ilaçlar›n adlar›, dozlar›, yan etkileri, tedavi süreleri, tedaviye uyum, e¤er tedavi kesildiyse kesilme nedeni sorulmal›d›r. Psikoterapi öyküsü sorulurken, terapi türü,format›, s›kl›¤›, süresi ve uyumunu içerecek flekilde geçmiflteki psikoterapi öykülerinin tümü ö¤renilmeli. Madde kötüye kullan›m› öyküsü al›n›rken miktar, s›kl›k, kullan›m yöntemi, madde kullan›m›n›n ifllevsel, sosyal ve yasal sonuçlar›, tolerans ve yoksunluk belirtileri ve tedavi flekli ile süresini içerecek flekilde herhangi bir ba¤›ml›l›k tedavisi öyküsü, hastan›n bu tedavilere uyumu sorulmal›d›r (Vergare ve ark 2006). Psikiyatrist geçmifl tedavilerin etkinli¤i hakk›nda hastan›n düflüncesini anlamaya çal›flmal›d›r. Psikiyatrist hastan›n geçmiflte baflar›s›z oldu¤unu düflündü¤ü tedaviyi önermekten kaç›nmal›d›r. Psikiyatrist hastalar gele- T›bbi Öykü Görüflmeci hastan›n flu anki ve geçmifl t›bbi durumu ile ilgili bilgi toplamal›d›r. Özellikle psikiyatrist hastan›n düzenli olarak hangi tedavileri kulland›¤›n› ve herhangi bir ilaca veya baflka bir maddeye karfl› alerjisi olup olmad›¤›n› ö¤renmelidir. ‹laçlarla ilgili öykü al›n›rken; bitkisel ilaçlar veya enerji destekleri, vitaminler ve alternatif t›p ile ilgili sorgulama da yap›lmal›d›r (Vergare ve ark. 2006). Hastalar geçmiflteki ilaç tedavileri s›ras›nda gözlenen yan etkiler konusunda da sorgulanmal›d›r. Hastalar herhangi bir t›bbi sorunlar› olmad›¤›n› bildirseler dahi; diabetes mellitus, epilepsi, hipo/hipertiroidi ve kardiyak hastal›klar tek tek ayr›ca sorgulanmal›d›r; çünkü bu hastal›klar›n varl›¤› durumunda tan› ve tedavi yaklafl›mlar›nda de¤ifliklik gerekebilir. Psikiyatrist ailedeki t›bbi problemlerin öyküsünü de ayr›ca almal›d›r. Sosyal Öykü Psikiyatrist hastan›n yaflam koflullar› ile ilgili bilgi almal›d›r: