414 AMER‹KAN PS‹K‹YATR‹ B‹RL‹⁄‹ PS‹K‹YATR‹ ‹Ç‹N KURUL SINAVLARI HAZIRLIK VE GÖZDEN GEÇ‹RME KILAVUZU TABLO 23-2. Cinsel ifllevi engelleyen s›k olarak kullan›lan ilaçlar Kötüye kullan›lan ilaçlar Alkol Marihuana Opiatlar Kokain Amfetamin MDMA (“Ekstazi”) Antihipertansifler Diüretükler Metildopa Klonidin Beta-bloker Guanetidin ACE inhbitörleri Antipsikotikler Tiyoridazin Tiyotiksen Klorpromazin Perfenazin Flufenazin Risperidon Olanzapin Antidepressanlar Di¤erleri TSA Mirtazapin (nadiren) MAOIs Nefazodon(nadiren) SRIs Trazodon (priapizm) Venlafaksin Simetidin Östrojenler Steroidler MDMA:metilendioksi metamfetamin, ACE: anjiyotensin konverting enzim, TSA: Trisiklik anitdepressanlar, MAOIs: monoamino oksidaz inhibitörleri, SRIs: Serotonin reuptake inhibitörleri TABLO 23-3. Cinsel yan›t döngüsünün dört aflamas› Uyar›lma Fiziksel veya psikolojik erotik uyaran taraf›ndan bafllat›l›r. Kalp at›fl›nda, nefes almada, kan bas›nc›nda artma olur. Ciltteki vazokonjesyon belirgin hale gelir. Erkeklerde, penise kan ak›m› artar ve parsiyel ereksiyon olur. Kad›nlarda, genitallere kan ak›m› artar, vajinal ›slanma olur ve meme uçlar› sertleflip erekte olur. Plato Kalp at›fl h›z›, kan ak›m› ve kas tonusu daha da artar. Ek uyar›larla cinsel zevk artar. Erkeklerde, penis tam ereksiyon durumuna gelir ve seminal s›v› salg›s› bafllar. Kad›nlarda, artm›fl kan ak›m› ve genitallerin kabarmas›, vajinan›n daha fazla ›slanmas›. Orgazm Her iki cinste de pelvik kaslarda h›zl› kas›lmalar (kad›nlarda uterin ve vajinal kaslar da dahil) ve iliflkili öforik duygu, erkekler 2-5 ml semen boflalmas› olur. Çözülme Orgazm› takiben, kaslar›n gevflemesi ve parasempatik sinir sistemi aktivasyonu olur. Baz›lar› burada plato faz›na döner ve çoklu orgazmlar yaflarlar, bunun yan›nda di¤erleri bu fazdayken cinsel uyar›ya yan›t vermezler. Orgazm Plato Heyecan Çö zü lm e e ülm Çöz Çözülme (B) ABC (C) (A) fiEK‹L 23-1. ‹nsanda cinsel yan›t döngüsü, üç farkl› hastada görünümü Kaynak: Masters and Johnson 1966. Etyoloji Kaplan (1974) bu bozukluklar›n geliflmesinde rol oynayan intrapsiflik, kifliler aras›, davran›fl karakteri ve cinsel ifllev bozukluklar›n çok nedenli kuram›n› içeren, dört faktörü tart›flt› (Tablo23-5). Cinsel ifllev bozuklu¤unun geliflimine di¤er baz› etkenler de yol açabilir. Karfl›t cinsten bir kifliyle cinsel ifllev giriflimi olan onaylanmam›fl homoseksüel yönelim de etyolojik bir neden olarak kabul edilir. Bu durum azalm›fl cinsel istek ve uyar›lma, orgazm güçlü¤üne neden olabilir. Göz önünde bulundurulmas› gereken di¤er bir faktör, baflka bir cinsel ifllev bozuklu¤unun bulunmas›d›r. Baz› cinsel ifllev bozukluklar›, ikincil cinsel so- Epidemiyoloji Kad›nlar ve erkekler için çeflitli cinsel bozukluklar›n tahmin edilen prevalans› Tablo 23-4’te gösterilmifltir.