B Ö L Ü M 12 Psikiyatrideki Laboratuar Testleri H. FLORENCE KIM, M.D. PAUL E. SCHULZ, M.D. ELISABETH A. WILDE, Ph.D. STUART C. YUDOFSKY, M.D. Çeviri: Dr. ÖMER fiENORMANCI Dr. HÜSNÜ ERKMEN Psikiyatri Hastalar›nda Tan›sal Test ve Laboratuar Taramalar›na Yaklafl›m Tablo 12-1’de belirgin nöropsikiyatrik belirtilerle gidebilen çok say›da t›bbi ve nörolojik hastal›klar›n baz›lar› listelenmifltir. idizmin yüksek prevalans›ndan dolay› hakl› bir gerekçe olabilir. Tarama Amaçl› Elektroensefalogramlar Elektroensefalogram (EEG) deliryum, ensefalopati gibi hastalarda ruhsal durum de¤iflikli¤i oldu¤u zaman çok yararl› olabilir. Ay›r›c› tan› yaparken yararl› olabilir. Örne¤in kompleks parsiyel status epileptikusa tan› koyabilir. Ayr›ca genel olarak sinir sistemi üzerine etkiye sahip sistemik hastal›klardan dolay› geliflen metabolik ensefalopatinin tan›s› için yararl› olabilir. EEG ensefalopatinin spesifik baz› etiyolojilerinin ay›r›c› tan›s› için yararl›d›r. Örne¤in EEG, anoksi, karaci¤er yetmezli¤i ya da böbrek yetmezli¤inin karakteristik di-trifazik dalgalar›n› gösterebilir. EEG, belirgin bir flekilde komadaki hastalarda sinir sistemi hasar›n›n seviyesinin tespit edilmesinde çok yararl› olabilir. Örne¤in, bir alfa koma paterni ya da koma oluflturan beyin sap› lezyonlar›n›n bir teta koma paterni ya da her iki hemisfer hastal›klar›n›n karakteristik delta koma paternini gösterebilir. EEG, uyuflmufl olarak gözüken hastalarda hastan›n katatonik ya da ensefalopatik oldu¤unu belirlemede yararl› olabilir, katatonide normal uyan›kl›k EEG’si, ensefalopatideki EEG’de ise yayg›n yavafl ya da trifazik dalgalar (metabolik ensefalopati) görülür. 159 Laboratuar Tarama Testleri Psikiyatrik hastalarda laboratuar tarama testlerinin yararl›l›¤›n› araflt›rmak için ço¤u retrospektif tarzda olan, de¤iflik hasta popülasyonlar›n›n oluflturdu¤u birçok çal›flma yürütülmektedir (Barnes ve ark. 1983; Catalano ve ark. 2001; Dolan ve Mushlin 1985; Hall ve ark. 1980; Korn ve ark. 2000; Mookhoek ve Sterrenburg-vdNieuwegiessen 1998; Sheline ve Kehr 1990; White ve Barraclough 1989; Willett ve King 1977). Yap›lan çal›flmalara göre, di¤er t›bbi flikayet ve problemlerin olmad›¤› yaln›zca psikiyatrik flikayetlerin oldu¤u hastalar serum glukoz konsantrasyonu, serum üre azot konsantrasyonu, kreatinin klirensi ve idrar tahlili gibi baz› tarama testlerinden yarar görebilir gözükmektedir (Anfinson ve Kathol 1992). Özellikle duygudurum belirtilerine sahip 50 yafl üstü kad›n psikiyatrik hastalar›n incelenmesi, hastalarda görülen hipotiro-