B Ö L Ü M 34 A¤r› Bozukluklar› RAPHAEL J. LEO, M.D. Çeviri: Dr. M. KEREM DOKSAT A¤r› Bozuklu¤u Tan› ölçütleri Tablo 34-1’de özetlenmifltir. Komorbid Psikiyatrik Durumlar Depresyon Kronik a¤r›s› olan hastalardaki depresyon prevalans› h›zlar› genel nüfustakinden oldukça yüksektir ve %30 ilâ %54 aras›nda de¤iflmektedir (Banks ve Kerns 1996). Bu sebeple, depresyon mutat bir komorbidite oluflturmaktad›r. Anksiyete Yap›lan araflt›rmalar, anksiyete hâlleriyle artritik durumlar (McWilliams ve ark. 2003), migren (Swartz ve ark. 2000), s›rt a¤r›s› (McWilliams ve ark. 2004) ve fibromiyalji (H. Cohen ve ark. 2002) aras›nda bir iliflki oldu¤unu telkin etmektedir. Komorbid anksiyete afl›r› uyar›lmaya ve a¤r›ya ve bedensel u¤rafl›lara karfl› ihtiyat art›fl›na yol açabilir. Anksiyete bedensel duyumlarla ilgili duygusal de¤erli¤i etkileyebilir ve bedensel belirtilerin hatal› yorumlanmas›na e¤ilimi artt›rabilir (Derakshan ve Eynzeck 1997; van der Kolk ve ark. 1996). etkileri, aerobik egzersiz yap›lmamas›, uzun süreli uzanma veya gündüz uyuklamalar› bunlar aras›nda say›labilir (M.J.M. Cohen ve ark. 2000). Sonuç olarak hastalarda uykuya dalmakta güçlük, s›k› uyanmalar veya bozulmufl uyku ak›fl›, toplam uyku süresinde azalma ve gün boyu afl›r› yorgunlu¤a rastlanabilir. Bunlarla bafla ç›kabilmek için hastalar›n do¤ru ve düzgün uyku hijyenin teknikleri hususunda e¤itilmeleri icap eder. A¤r› ilâçlar›n›n dozaj›n›n uykuyu bozucu etkilerini azaltmak için dikkatle düzenlenmeleri gerekebilir. Zolpidem gibi benzodiyazepin olmayan sedatifler uykuya yard›m amac›yla kullan›labilir. Beraberinde antidepresanlar ve antikonvülsanlar belli bâz› a¤r›l› durumlarda uykuyu artt›rmak amac›yla, potansiyel sedasyon yap›c› tesirlerinden dolay› tavsiye edilebilir. Madde Kötüye Kullan›m› ve Ba¤›ml›l›¤› Kronik a¤r›l› hastalarda madde kullan›m› ve kötüye kullan›m›na rastlanma oran›n›n genel nüfusa oranla daha yüksek oldu¤u bildirilmifltir (Brown ve ark. 1996). Ço¤unlukla da madde kullan›m›n a¤r› bozuklu¤unun ortaya ç›k›fl›ndan önce bafllad›¤› bilinmektedir (Brown ve ark. 1996). Hakikaten de önceden mevcut olan madde kullan›m bozuklu¤unun bireyleri kazalara ve incinmelere yatk›n k›labilir bunlar›n da bâz›lar› kronik a¤r› sendromlar›na dönüflebilir (Polatin ve ark. 1993). Her ne kadar kronik a¤r› hastalar› tedavileri süresince yeni madde kullan›m bozukluklar›na yakalanmaya e¤ilimli olabilirlerse de (Brown ve ark. 1996; Dersh ve ark. 2002; Dunbar ve Katz 1996), paz›lar› bunun çok ender rastlanan bir fley oldu¤unu iddia etmektedir 613 Uyku Bozukluklar› De¤iflik a¤r› bozukluklar› olan hastalarda uyku rahats›zl›klar›na rastlanmas› mutatt›r (Moldofsky 2001). Etiyoloji çok faktörlüdür; a¤r›n›n kendisinin yol açt›¤› kesintiler, komorbid psikiyatrik rahats›zl›klar, a¤r› ilâçlar›n›n