94 AMER‹KAN PS‹K‹YATR‹ B‹RL‹⁄‹ PS‹K‹YATR‹ ‹Ç‹N KURUL SINAVLARI HAZIRLIK VE GÖZDEN GEÇ‹RME KILAVUZU TABLO 7-1. Patolojik bir beyin prosesini gösteren nöropsikolojik bulgu ve belirtiler ‹fllevsel s›n›f Konuflma ve lisan Belirti ve bulgular Dizartri Tutukluk Konuflma miktar›ndaki belirgin de¤iflim Parafaziler Kelime bulma problemleri Okuma,yazma, hesaplama, ve say› sayma becerilerinde de¤iflimler S›k olarak harf veya say›lar›n terslenmesi Konuflmada perseverasyon Basitleflmifl ya da konfüze ak›l yürütme, muhakeme ve kavram oluflturma Güçsüzlük veya beceriksizlik, özellikle de lateralize ise Bozulmufl ince motor koordinasyon (örne¤in, el yaz›s›nda de¤ifliklikler) Apraksiler Hareket bileflenlerinde perseverasyon Verbal veya görsel-mekansal materyale ya da her ikisine iliflkin yak›n bellekte bozulma Dezoryantasyon Diplopi veya görme alan›ndaki de¤iflimler Dikkatsizlik(genellikle sol tarafta) Somatosensöryel de¤iflimler (özellkle de lateralize ise) Al›fl›lm›fl uyaranlar› hat›rlamada beceriksizlik (agnozi) El becerilerinde azalma (örne¤in, mekanik tamirler ve dikifl) Mekansal dezoryantasyon Sol- sa¤ dezoryantasyonu Mekansal yarg›lamada bozulma (örne¤in uzakl›klar›n angülasyonu) Taflk›nl›k ve antisosyal davran›fllarla birlikte azalm›fl duygusal kontrol Azalm›fl empati veya kiflileraras› iliflkilere ilginin azalmas› Afektif de¤ifliklikler Presipite eden faktörler olmaks›z›n irritabilite Kiflilik de¤iflikli¤i ‹fltahta de¤ifliklik ve ifltah aç›c› aktiviteler Öz bak›mda de¤iflkenlik (Afl›r› titizlik veya dikkatsizlik) Hiperaktivite veya hipoaktivite Sosyal uygunsuzluk Akademik beceriler Düflünme Hareket Belleka Alg› Görsel-mekansal beceriler Emosyonb Davran›flb anlamda rahats›z ço¤u kifli, bellek kay›plar›ndan yak›n›rlar. Bu kay›plar, ifllev bozuklu¤u bir beyinden ziyade, ço¤unlukla tipik olarak kiflinin afl›r› zihinsel u¤rafl›lar›n›, distraktibilitesini veya anksiyetesini yans›tmaktad›r. Dolay›s›yla, bu kiflilerdeki bellek yak›nmalar›, nöropsikolojik de¤erlendirme gerektirmez. bBu de¤iflikliklerden baz›lar›, depresyonda atlansa da depresyonun yoklu¤unda, nöropsikoloji iliflkili gözükmektedir. aDuygusal rebilir. Bu de¤iflkenlik, fiekil 7-1 de de görüldü¤ü gibi, normal da¤›l›m özelliklerine sahiptir. Biliflsel testlerdeki normal performans de¤iflkenli¤inden ötürü, herhangi bir tek skor, normal bir performans aral›¤›n› yans›tacak flekilde de¤erlendirilebilir ve kesin bir de¤er olarak al›nmamas› gerekir. Bu nedenle, ço¤u nöropsikolog, beceri düzeyleri aç›s›ndan kendi bulgular›n› aç›klamaktan ziyade, skorlar› rapor etme konusunda isteksiz davran- maktad›r. Normal örneklemin ortalamas›ndan sapma fleklinde ifade edilen beceri düzeylerinin yorumlanmas› için Tablo 7-2 ye bak›n›z. Bir kiflinin skoru; istatistiksel regüler s›n›rlar (örne¤in standart deviasyonlar) aç›s›ndan bireyin performans›n› aç›klayan, standart veya z skoru hesaplanarak normatif datalarla karfl›laflt›r›l›r. Bu çerçevede, ±0.66 standart deviasyonlu skorlar ortalama olarak