60 AMER‹KAN PS‹K‹YATR‹ B‹RL‹⁄‹ PS‹K‹YATR‹ ‹Ç‹N KURUL SINAVLARI HAZIRLIK VE GÖZDEN GEÇ‹RME KILAVUZU TABLO 4-1. Çeflitli Psikiyatrik Bozukluklar›n Genetik Geçiflini Destekleyen Kan›tlar Genetik geçifl afla¤›dakilerde taraf›ndan desteklenmektedir Hastal›klar fiizofreni Bipolar bozukluk Major depresyon Panik bozukluk ve agorafobi Yayg›n anksiyete bozuklu¤u Basit fobi Sosyal fobi Obsesif kompulsif bozukluk Posttravmatik stres bozuklu¤u Anoreksiya nervoza Briquet sendromu/somatizasyon bozuklu¤u ve sosyopati Alkolizm Kiflilik bozuklu¤u Antisosyal fiizotipal S›n›rda Çekingen Ba¤›ml› Alzheimer hastal›¤› + + + (+) + + + + + + + + + Ailesel risk çal›flmalar› + + + + + + + (+) ‹kiz çal›flmalar› + + + + + + + + + + (+) (+) + + + + + Evlat edinme çal›flmalar› + + (+) Moleküler çal›flmalar + + + + Not: Metinde, kan›t referanslar› ile tart›fl›ld›. + = genetik geçifli destekleyen bulgular›n tümü ya da ço¤u, (+) = baz› bulgular genetik geçifli destekleyebilir ama di¤erleri de¤il. • Hastal›k ailevi mi? • Bu ailevi yatk›nl›k genetik faktörlerden mi kaynaklan›yor? • Anormal genlerin çeflitli klinik ifadeleri nelerdir? • Hastal›¤a yatk›nl›¤›n erken belirtileri nelerdir? • Ne tür çevresel de¤iflkenler bu hastal›¤a yakalanan yatk›n bireylerin riskini art›r›r veya azalt›r? • Geçifl paterni nedir? • Anormal genlerin lokalizasyonu neresidir? • Genetik anormalli¤in biyolojik-fizyolojik-psikolojik sonucu nedir? Sonrwaki bölümlerde bu sorular›n yan›tlar›n› oluflturabilecek farkl› teknikler üstünlük ve zay›fl›klar›da aç›klanarak ele al›nacakt›r Bu Hastal›k Ailevi mi?——Aile Riski Çal›flmalar› ve Epidemiyolojik Çal›flmalar Aile riski çal›flmalar›, bir hastal›¤›n ailelerde ne boyutta ortaya ç›kt›¤›n› belirlemek için tasarlanm›flt›r. Çünkü bütün ailevi özellikler her ne kadar genetik olmasa da genetik hastal›klar, akrabalar aras›nda yüksek bir oranda görülmektedir. fiu anki aile riski çal›flmas›: 1. Bu rahats›zl›¤› olan bütün hastalar› temsil edecek flekilde tarafs›z olarak hasta örnekleri seçilir. 2. Ya do¤rudan aile üyeleri ile görüflme yap›l›r ya da kay›tlar veya birçok kifliden oluflan gruplarla bir aile üyesinin hastal›¤›n›n detayl› bir tan›m› elde edilir. 3. ‹ndeks olgular›n›n hastal›k durumu görmezden gelinerek tan› konulur.