182 AMER‹KAN PS‹K‹YATR‹ B‹RL‹⁄‹ PS‹K‹YATR‹ ‹Ç‹N KURUL SINAVLARI HAZIRLIK VE GÖZDEN GEÇ‹RME KILAVUZU TABLO 13-1. Beyin görüntüleme modelleri Görüntüleme tipi Anatomik ve patolojik BT MRI Doku dansitesi Dokunun pek çok özelli¤i (T1 ve T2 gevfleme zaman›, spin yo¤unlu¤u, manyetik özellik, su diffuzyonu, kan ak›m›) Doku ya da kanda radyoaktif tracer Dokudaki radyoaktif tracer Kanda xenon konsantrasyonu Kanda deoksihemoglobin seviyesi Nöronal bozulman›n indükledi¤i manyetik alan Dokuda metabolit konsantrasyonlar› Ölçülen parametreler ‹fllevsel PET SPECT Xenon teknolojili BT fMRI Magnetoensefalografi Manyetik resonans spektroskopi TABLO 13-2. Görüntülemenin endikasyonlar› Tan› ya da medikal karar Travmatik beyin hasar› Psikiyatrik belirtilerin efllik etti¤i nöbetler Hareket bozukluklar› Otoimmün hastal›klar Yeme bozukluklar› Zehir ya da toksin maruziyeti Deliryum Klinik bulgu ve belirtiler Demans ya da kognitif yavafllama 50 yafl›ndan sonra bafllayan psikiyatrik hastal›k ‹lk psikotik atak Tan› aç›s›ndan atipik yaflta prezente olan durumlar Fokal nörolojik iflaretler Katatoni Ani kiflilik de¤ifliklikleri iyi görüntüler elde edilir. MRI, BT de oldu¤u gibi kemikten kaynaklanan artefaktlar üretmez bu nedenle de kemi¤e yak›n tüm lezyonlar MRI ile daha iyi görüntülenirler (örne¤in beyin sap›, posterior fossa, pitüiter, hipotalamus). Nükleer Beyin Görüntüleme; Tek Foton Emisyon Bilgisayarl› Tomografi ve Pozitron Emisyon Tomogrofi PET ve SPECT her ikisi de saptanm›fl ve flekli oluflturulmufl fotonlar yayan, beyinde da¤›labilen radyoaktif bir bileflenin damar içi yoldan uygulanmas›n› içerir. “tracer” (izleyici) kimyasal özellikleri vücuttaki da¤›l›m›n› sa¤layan bir moleküldür (örne¤in flourodeoksiglukoz hücrelerin glukoz metabolizma oran›na göre da¤›l›r) ve radyonükleotidi daha radyoaktif bir atom içerir. Enjekte edilen bileflime ba¤l› olarak radyoaktivitenin da¤›l›m› bölgesel kan ak›m›n›, metabolizmay› ve bir miktar nörotransmitter reseptörünü gösterir. Bölgesel serebral metabolizma ve serebral perfüzyon ço¤unlukla fizyolojik ve patofizyolojik durumlara ba¤l›d›r (Raichle 2003). Her iki tip görüntüleme çal›flmas› da çok benzer bilgiler sa¤lar. “Tracer”lar araflt›rmalarda çok yarar sa¤lamaktad›rlar ancak klinik uygulamada kullan›mlar› gelifltirilme aflamas›ndad›r. özellikle hipokampal formasyon ve amigdala aksiyal plandansa sagittal ve koronal düzlemlerde daha kolay de¤erlendirilebilir. Özellikle çok say›da küçük lezyonun varl›¤›nda, otoimmün hastal›klarda ve toksik nedenlere maruz kalmaya ba¤l› demiyalinizasyonda MRI ile daha