A. Tan>m: Genellikle intravenöz kanül yard>m> ile uygulanan s>v>lar>n subku-
tan ve/veya derin dokulara infiltrasyonudur. S>kl>kla kemoterapi ilaçlar>, fe-
nitoin veya intravenöz kontrast madde uygulamalar>nda görülür.
B. Patogenez
1.
Direkt sitotoksisite
2.
Osmolar rüptür
3.
Vazopressin veya katyonik hücre toksisitesi
4.
Mekanik kompresyon
5.
Sekonder bakteriyel enfeksiyon
C. Erken tedavi
1.
Tart>flmal>
2.
Bekleme (Buz ve elevasyon)
3.
Lokal hyaluronidaz injeksiyonu 1500 IU ve arkas>ndan çoklu-küçük in-
sizyonlarla etkilenen bölgede serum ile bol y>kama.
4.
Topikal serbest radikal temizleyiciler (dimetilsülfoksit ve topoizome-
raz-2 inhibitörü desrazoxane IV)
5.
Topikal kortikosteroid
6.
Tedavinin amac> sitotoksik ajan>n mümkün oldu¤unca lokal uzaklaflt>-
r>larak cilt kayb>n>n azalt>lmas>
D. Spesifik ajanlar
1.
Doksorubisin (Adriamisin), Epirubisin ve di¤er vesikanlar (Yak>lar)
(Dokuda kabarc>klanmalara neden olan bileflikler)
a)
Dokuda 28 gün veya daha fazla kal>r
b) Floresein infiltrasyon büyüklü¤ünü de¤erlendirmede faydal>d>r.
c)
Ajan>n tamamen ç>kar>lmas> gereklidir, çünkü hücre ölümü ve oto-
liz ajan> deaktive etmez ve hücre ölümü haftalarca devam edebilir.
d) Denenen çok say>da ilaçlar/antidotlar; yafl, tan> ve tedavide gecik-
me ve infiltrasyon lokalizasyonu ile iliflkili fonksiyonel kay>p dere-
cesi.
e)
Nitrojen mustardlar> için, vezikan>n IV i¤ne yard>m> ile aspirasyo-
nu, takibinde ekstravazasyonun 24 saati içinde izotonik sodyum
tiosülfat>n lokal enjeksiyonu
2.
Vinka alkaloidleri (antimikrotübül ajanlar/Vinorelbin, Vinkristin ve
Vinblastin gibi mitotik inhibitörler)
a)
Vezikanlarla benzer tedavi
3.
Taksoidler (porsuka¤ac> kökenli anti kanser ajanlar: Docetaxel ve Pac-
litaxel)
a)
Paclitaxel (Taxol) hyalürodinaz enjeksiyonu gerektirir, Docetaxel
hyalürodinaza gerek duymayabilir.
b) Buz, elevasyon ve topikal kortikosteroid ile tedavi edilen vakalar>n
do¤al seyri.
c)
Deskuamasyon genellikle 3. haftada.
495
Ekstravazasyon Yaralanmalar>
Martin I. Boyer
Çeviri: Dr.
29