background image
Parmak Sertli¤i
Uyumlu eklem yüzeyleri, tendon hareketlili¤i, kas gücü ve esneyebilen yumuflak do-
ku örtüsü, parmak hareketinin ön koflullar>d>r. Parmak sertli¤i bu faktörlerden biri-
ni veya birden fazlas>n> bozan süreçler sonucu oluflur. Parmak sertli¤i etyolojisi genifl
aral>kl>d>r ve Dupuytren kontraktürü, merkezi veya periferik sinir sistemi bozukluk-
lar>, kamptodaktili veya artrogripozis gibi konjenital bozukluklar, bölgedeki kemik
morfolojisi veya eklem stabilitesini bozan posttravmatik veya romatolojik de¤ifliklik-
leri kapsar.
Bu bölümde, periartiküler kemik morfolojisinde de¤iflikli¤e yol açmayan trav-
ma, fliflme veya immobilizasyondan kaynaklanan sertlik üzerinde durulacakt>r.
I. Patoanatomi
El sertli¤i genelde uzam>fl ödem, iskemik kas kontraktürü ve direkt tendon skarlafl-
mas>n>n kombinasyonlar> sonucu oluflur.
Kontraktürler tipik olarak MP eklemler ekstansiyonda, interfalangeal eklemler
fleksiyonda ve bafl parmak metakarp> adduksiyonda olacak flekilde sabit hale gelir.
A. MF eklem
1.
Metakarp bafl> trapezoidal olup palmar taraf> dorsal yüzeyinden daha
genifltir.
2.
MF kollateral ligamentleri retrokondiler girintiden kaynaklan>p volare
do¤ru ilerleyerek proksimal falanks>n palmar yüzüne yap>fl>r. Kollateral
ligamentler fleksiyonda gergindirler. Bu "hörgüç" etkisi ("cam" effect)
MF eklemde fleksiyonda (karfl>l>kl> eklem yüzleri aras>nda daha büyük
yüzey temas> sa¤layarak) daha fazla stabilite sa¤lar.
3.
Ekstansiyonda eklem gevflekli¤i oldu¤u için, ödemli bir parma¤> olan
hasta MF eklem ekstansiyondayken daha rahat eder. Zamanla, kollate-
ral ligamentler k>salarak sabitleflirler ve MP fleksiyonuna izin verecek
kadar uzama yetisini kaybederler.
B. P
1.
MF eklemin aksine, Pve eklem içi kapasite fleksiyonda ve ekstansiyonda benzerdir. Ayr>ca
Pnd>r, daha az esnektir ve MP volar plak gibi te-
leskopik uzunlu¤a sahip de¤ildir.
2.
Pdan dolay> ekstrinsik fleksörlerdeki göreceli gerginlik art>fl> ile aç>klan>r.
Zamanla Pna kontrakte volar plak ve kol-
lateraller de katk>da bulunurlar.
3.
Uç k>s>m ekstansiyonun kayb>na ek olarak, Ps>m flek-
siyonunu kaybetmeye meyillidirler. Kal>c> dorsal yumuflak doku öde-
mine ba¤l> olarak önemli miktarda fleksiyon hareketi kaybedilir. Nor-
malde dorsal Pgerekir. Eklemin üzerinde 5 mm ödem oldu¤unda, ayn> derecede flek-
siyon için esnekli¤i azalm>fl ödemli ciltte 19 mm uzama gerekir. Zaman-
la, cilt, kollateral ligament ve dorsal kapsül kontraktürleri birleflerek PIP
fleksiyonunu engelleyerek sabit kontraktürler olufltururlar.
170
Sertlik
Hill Hastings II, Jeffry B. Watson ve
Surasak Jitprapaikulsarn
Çeviri: Dr. Hüseyin Bayram ve Dr. Murat Uzel
12