background image
I. Aç>k K>r>klar/Antibiyotikler
Ba¤>fl>kl>k sistemi iyi olan kiflilerde olan ve dolafl>m>n bozulmad>¤> distal falanks aç>k
k>r>klar> sadece y>kama ve debridman ile tedavi edilebilir. Eldeki di¤er kemiklerin
aç>k k>r>klar> y>kama ve debridmana ek olarak antibiyotiklerle tedavi edilmelidir. Be-
tadinin osteoblastik fonksiyonlara zarar verdi¤i laboratuar modellerinde gösterilmifl-
tir. Belirgin flekilde kontamine ve k>r>k tedavisine 24 saatten fazla gecikme ile bafllan-
m>fl veya birden fazla sistemik hastal>¤> olan (diabet, periferik vasküler hastal>k, teda-
vi alt>ndaki kanser hastalar>, enfeksiyon hastal>¤> bulunanlar, AIDS v.s) hastalar>n te-
davisine üçüncü kuflak bir sefalosporin eklenmelidir. Ezilme yaralanmalar> için teda-
viye aminoglikozid grubu bir ilaç, çiftlik ve >s>r>k yaralanmalar> için ise penisilin ek-
lenmelidir.
II. Distal Falanks K>r>klar>
Distal falanks k>r>klar>, distal tuft, cisim ve distal interfalangial (Dilgilendiren k>r>klar olarak ayr>labilir.
A. Tuft k>r>klar>, basit (tek k>r>k hatt>) veya parçal> (birden fazla k>r>k hatt>) ola-
rak s>n>fland>r>labilir. Fibröz kaynaman>n bile t>rnak yata¤>na yeterli stabili-
te sa¤layaca¤>ndan ötürü, deplase olmayan tuft k>r>klar> k>r>¤>n parçalanma
miktar>na bak>lmaks>z>n sadece atelle tedavi edilebilir. Nadiren efllik eden
t>rnak yata¤> tamirine dengeli (stabil) bir yatak haz>rlamak için küçük çapl>
kirschner telleri (K-teli) ile tespit gerekebilir. Aç>k yara bulunan tuft k>r>kla-
r>, antibiyotik kullan>lmas>na ihtiyaç duyulmadan sadece dikkatli debrid-
manla tedavi edilebilir.
B. T>rnak yata¤> yaralanmalar>
T>rnak yata¤> t>rna¤>n proksimalindeki beyaz lunula alt>nda görünen germi-
nal matriks ile t>rna¤>n geri kalan k>sm> alt>nda görünen k>rm>z> doku olan
steril matriksten oluflur. Germinal matriks t>rnak uzamas>n>n %90'>n> sa¤-
larken, steril matriks esasen t>rna¤>n sabit durmas>ndan sorumludur. T>rna-
¤>n proksimali, lunulan>n üzerini kaplayan doku olan eponiflyum ile örtülü-
dür (fiekil 13.1). T>rnak katlant>s>n>n çat>s> olan eponiflyum t>rnak rengini
üreten hücreleri sa¤lar. Hiponiflyum, t>rna¤>n distal s>n>r>nda bulunan ve
enfeksiyonlare karfl> bariyer oluflturan keratinize cilt dokusudur. Paronifl-
yum t>rna¤>n lateral s>n>r>n>n üzerine örten cilt katlant>s>d>r. Bu alan t>rna-
¤>n enfeksiyonlara karfl> en hassas bölgesidir.
Deplase bir tuft k>r>¤> veya t>rnak avülsiyonu, t>rnak yata¤> yaralanma-
s>n>n belirtisidir ve t>rnak kald>r>larak, ameliyat gözlü¤ü (loupe) alt>nda cer-
186
K>r>k ve Ç>k>klar: El
Robert M. Baltera, Hill Hastings II, Kavi Sachar ve
Surasak Jitprapaikulsarn
Çeviri: Dr. Dervifl Güner, Dr. Umut Bektafl ve Dr. fiadan Ay
ve Dr. Mehmet Demirtafl
13