background image
Penetran (delici tarzda) travma üst ekstremite akut arteriyel yaralanmalar>n %88'in-
den fazlas>n> oluflturur. Künt travma, kapal> k>r>klar veya termal yaralanmalar da
akut arteriyel yaralanmalara yol açabilir. Etyolojisi her ne olursa olsun, bu tip yara-
lanmalar>n do¤ru, h>zl> bir flekilde de¤erlendirilip tedavi edilmesi için üst ekstremite-
lerin ayr>nt>l> arteriyel anatomisinin ana damarlar ve kolleteral dolafl>m kaynaklar>
üzerinde ayr> ayr> yo¤unlaflarak anlafl>lmas> gerekmektedir.
I. Anatomi
A. Sol subklavian arter aort kavsinden köken al>r.
Sa¤ subklavian ve sa¤ karotis kommünis arteri brakisefalik trunkustan kö-
ken al>r.
Subklavian arter klavikula afla¤>s>nda aksiller arter ad>n> al>r.
B. Aksiler arter, pektoralis major ve minörün derininde seyreder ve infrakla-
viküler brakiyal pleksus ile ayn> k>l>f içinde yak>n komfluluktad>r. Aksiller ar-
ter, omuz ve gö¤üs ön duvar>na birkaç dal verir.
1.
Torakoakromial arter
2.
Lateral torasik arter
3.
Subskapular trunkus (torakodorsal ve sirkümfleks skapular arterler)
C. Brakiyal arter, kol medialinde intermüsküler septumunun anteriorunda
seyreder. Öncesinde median sinir (arterin anteriorunda yer al>r) ve ulnar si-
nir (arterin posteriorunda yer al>r) aras>nda seyreder. Kolun üst bölgesinin
distal k>sm>nda, median sinir antekubital fossaya yaklafl>rken brakiyal arte-
rin medialine do¤ru ilerler. Brakiyal arter dirsek üzerinde ki kollateral ak>-
m>n üç major kayna¤>n> besler.
1.
Derin brakiyal arter- humerusun posterolateralinde radial sinirle yak>n
komflulukta seyreder ve distalde radial arterle birleflir.
2.
Superior ulnar kollateral arter- medial epikondilin posteriorunda ulnar
sinirle yak>n komflulukta seyreder ve distalde ulnar arterle birleflir
3.
rek distalde ulnar arterle birleflir.
Brakiyal arter antekubital fossada ikiye ayr>l>r, radial ve ulnar arterleri
oluflturur.
D. Radial arter proksimal önkolda ulnar arterden daha yüzeyel seyreder. Radi-
al arterin kaslarla olan komflulu¤una bak>ld>¤>nda ise bisipital aponöroz ve
brakiyoradialis kas>n>n derininde, biseps tendonu, pranator teres, FDS ve
FPL nin ise s>ras>yla yüzeyelinde yer al>r. El bile¤inde radial arter brakiora-
dialis ve FKR tendonlar> aras>nda yerleflir. El bile¤inde radial arter daha kü-
çük bir volar dala ve daha büyük çapta bir dorsal dala ayr>l>r.
424
Üst Ekstremitelerin Akut Damarsal
Yaralanmalar>
James P. Higgins
Çeviri: Dr. Semra Karfl>da¤, Dr. Kamuran Zeynep Sevim ve
Dr. Ayflin Karasoy Yeflilada
21