background image
432
Anesteziyoloji
Yala birlikte parasempatik tonusun, beta reseptör duyarliliinin ve kalp damar elastikiye-
tinin azalmasi, kardiyovasküler sistemde görülen temel deiikliklerdendir. Bu anatomik
deiikliklere klinikte sistolik hipertansiyon, bradikardi ve beta reseptörleri ilgilendiren
tüm uyarilara inotrop ve kronotrop yanitin azalmasi eklinde rastlanmaktadir. Genç eri-
kinlerde normal kabul edilebilecek intravenöz sivi uygulamalari, yali hastalarda damar
elastikiyetinin bozulmasi ile atriyal ve pulmoner arter basinçlarinda artma ve pulmoner
ödeme neden olabilmektedir. Yali hastalarin çounda kardiyak rezervin azalmasi, genel
anestezi indüksiyonu sirasinda kan basincinda abartili düü ile kendini gösterebilir. Yali
hastalarin hipovolemi, hipotansiyon veya hipoksiye kalp hizi artii ile yanit verme yetenek-
leri zayiftir.
Solunum Sistemi
Yalilarda dört temel deiiklik vardir:
1. Toraksin kemik yapisinin elastikiyetinde azalma,
2. Solunum kaslarinda güçsüzlük ve kas kitlesinde azalma,
3. Gaz deiimini salayan alveoler yüzeyde azalma,
4. Anatomik, mekanik ve fonksiyonel önemi olan santral sinir sistemi cevabinda azalma.
Yalanmayla birlikte akcierlerin elastiklii azalmakta, alveolo-arteryel oksijen basinçlari
arasindaki fark, hava hapsi ve ventilasyon-perfüzyon uyumsuzluu artmaktadir. Yala bir-
likte toraksin ilerleyici fibrokalsifikasyonu ve torakal vertebrada dejeneratif deiiklikler
ortaya çikar. Alveolar duktuslarda genileme, pulmoner arter duvarinda kalinlama, pul-
moner kapiller sayisinda azalma ve etkin yüzey alaninda küçülme, mukosilier klirenste
azalma, trakeal ve broniyal kikirdaklarda kalsifikasyon gibi morfolojik deiiklikler gö-
rülmektedir. Buna akcier volüm ve kapasite deiiklikleri de ilave olur. Rezidüel volüm ve
fonksiyonel rezidüel kapasite artarken, vital kapasite azalir.
Geriatrik hastalarin hipoksi ve hiperkapniye respiratuar yanitlari azalmitir. Opioid ve
benzodiazepin gibi ilaçlarin uygulanmasi durumunda geçici apneler veya deiik solunum
paternleri görülebilir. Üst hava yolu reflekslerinin azalmasina bali olarak aspirasyon ris-
ki daha sik görülmektedir. Solunum sisteminde meydana gelen deiikliklere bali olarak
genel anestezide kullanilan inhalasyon ajanlarinin eliminasyonlarinda yavalama gözlenir.
Sigara, obezite, kronik obstruktif akcier hastalii ve pulmoner patoloji varlii, yalilarin
pulmoner komplikasyonlara yatkinliini artirir.
Böbrek Fonksiyonu
Böbrek kan akimi ve böbrein kitlesi yala azalir. Kas kitlesinin ve kreatinin yapiminin
azalmasindan dolayi serum kreatinin düzeyi deimez, ancak kan üre nitrojeni kademeli
olarak artmaktadir. Renal fonksiyonu deerlendirmede kreatinin klirensi daha önemlidir.
Glomerüler filtrasyon hizi da yillar içinde azalir. Yali hastalarda sodyum atilimi ve tu-
tulumunun bozulmasi, böbreklerin idrari konsantre ve dilüe etme yeteneinin azalmasi
dehidratasyon veya sivi yüklenmesi eilimini arttirir. Yala birlikte susuzluk hissinin azal-
masi, beslenmenin bozulmasi ve hipertansiyon tedavisi amaciyla diüretiklerin kullanilma-
si, dehidratasyona predispozisyon yaratir. lerleyen yala birlikte renal sistem perioperatif
dönemde oluan su veya sivi yükünü optimal düzeyde ayarlayamaz ve bunun sonucunda
sivi yüklenmesi veya postoperatif akut böbrek yetmezlii oluabilir.