background image
40
Anesteziyoloji
Anestezi cihazindan çikan taze gaz hastaya ulamadan önce solunum devresindeki azot
protoksit ve oksijen ile kariir. Dolayisi ile vaporizatörde ayarlanan gaz konsantrasyonu,
hastaya ulaincaya kadar kayba urar. nspire edilen gaz konsantrasyonunun ayarlanan
taze gaz konsantrasyonuna yakin olabilmesi için; taze gaz akim hizi yüksek, solunum dev-
resi hacmi düük ve anestezi cihazinin plastik parçalarinin ve karbondioksit absorbaninin
yaptii absorpsiyon az olmalidir. Anestezi indüksiyonunun balangicinda taze gaz akim
hizini düük tutmak ekonomik olsa da, ilk birkaç dakika akim hizinin yüksek tutulmasi ile
indüksiyonu hizlandirmak mümkündür.
nhalasyon anestetiklerinin güvenle uygulanabilmesi için farmakokinetik ve farmakodi-
namik özelliklerinin bilinmesi gereklidir. Farmakokinetik, bir ilacin dozu ile dokulardaki
konsantrasyonu ve etki süresi arasindaki ilikiyi; farmakodinamik ise ilaçlarin etki meka-
nizmasi ve toksik etkilerini inceler.
nhalasyon Anestetiklerinin Farmakokinetii
nhalasyon anestetikleri ile ilgili farmakokinetik kavramlar unlardir:
· Kan/gaz
çözünürlüü
· Konsantrasyon
etkisi
· kinci gaz etkisi
· Ventilasyon
etkisi
· Kalp debisi etkisi
· Ya ve obezitenin etkisi
· Ya/gaz
çözünürlüü
· Difüzyon
hipoksisi
Kan/Gaz Çözünürlüü
Bir anestetiin alveollerden kana transfer (uptake) hizi ve alveollerden vücut diina atilma
(eliminasyon) hizi, o anestetiin kan/gaz çözünürlük katsayisina balidir. Henry yasasina
göre; bir gaz, alveoldeki ve kandaki basinçlari eitleninceye kadar kanda erir.
Kan/gaz çözünürlük katsayisi; bir inhalasyon ajaninin kandaki ve alveoldeki konsantras-
yonlarinin eit olduu andaki parsiyel basinçlarinin oranidir. Bir baka deyile, anestetik
ilacin kanda çözünen miktarinin, yani kan fazinin kani terk ederek dokulara dailan mik-
tarina, yani gaz fazina oranidir. Bir ilacin kan/gaz çözünürlüü ne kadar yüksek ise ilaç o
kadar fazla oranda kanda kalir, beyin ve spinal korda daha yava transfer olur, dolayisiyla
anestezi daha geç oluur. Dier taraftan kan/gaz çözünürlüü ne kadar düük ise etkinin
balamasi ve sonlanmasi o kadar hizli olur. nhalasyon anestetiklerinin kan/gaz çözünür-
lük katsayilari Tablo 1'de listelenmitir.
TABLO 1
nhalasyon Anestetiklerinin Kan/Gaz Çözünürlük Katsayilari, Ya/Gaz Çözünürlük
Katsayilari ve MAK Deerleri
Anestetik Ajan
Kan/Gaz Çözünürlük Katsayisi
Ya/Gaz Çözünürlük Katsayisi MAK (%)
Azot protoksit
0.47
1.4
105
zofluran 1.4
99
1.15
Sevofluran 0.65-0.69
50 2
Desfluran 0.42
18.7
5.8
MAK: Minimum alveolar konsantrasyon