background image
Göz cerrahisi her ya grubunda, gerek elektif gerekse acil cerrahi giriimlerle karimiza
çikabilir. Baarili bir göz cerrahisi anestezisinde genel hedefler; intraoküler basinç (OB)
kontrolu, okülokardiyak refleksten kaçinma veya okülokardiyak refleks olursa yönetimi,
gözde hareketsizlik (akinezi), oftalmik damlalarin yan etkilerinin deerlendirilmesi, yu-
muak indüksiyon ve uyanma, oküler ilemin tipine göre yaklaimlarin bilinmesini içerir.
Fizyoloji
Göz kapaklarinin motor sinirleri, fasyal sinirin (VII. kranyal sinir) temporal ve zigomatik
dallarindan köken alir. Ekstraoküler kaslari üç kranyal sinir innerve eder: III. kranyal sinir
(okülomotor), IV. kranyal sinir (troklear) ve VI. kranyal sinir (abdusens). Orbitanin ve
gözün duysal innervasyonlarinin çou, trigeminal sinirin (V. kranyal sinir) oftalmik dali
tarafindan salanir. Orta beyinden köken alan optik sinir ise gerçek bir kranyal sinir olma-
yip, merkezi sinir sisteminin uzantisi gibidir. Merkezi sinir sistemini saran dura, araknoid
ve piamaterin fibröz paketleri gibi, meninksler tarafindan kaplanir. Bu nedenle, optik sinir
kilifina enjekte edilecek herhangi bir anestetik madde, serebrospinal sivi boyunca ortabeyi-
ne doru ilerleyerek, solunum arrestine neden olabilecek merkezi sinir sistemi depresyonu
yaratabilir.
ntraoküler Basinç:
OB, gözün eklinin ve bunun sonucu olarak optik özelliklerinin sürdü-
rülmesine yardim eder. Travmatik perforasyondan sonra OB atmosfer basincina yaklair,
bu esnada OB'i arttiracak nedenler vitreusun diari çikmasina neden olabilir. Bu tablo
görmede kalici bozuklua neden olabilen ciddi bir komplikasyondur.
Göz, rijid duvarli çukur bir küre olarak düünülebilir, eer kürenin içerii artarsa OB yük-
selir. Oftalmik cerrahide en önemli konu OB'da artmaya neden olmamak, hatta mümkünse
düürmektir. OB, arteryel basinçtan ziyade venöz basinç artiindan etkilenir. Santral ven
basinci artii, venöz kan ve göz içi sivisinin drenajini zorlatirir. Görmenin korunmasi için
OB'in 10-20 mmHg olmasi gerekir. Entübasyon, öksürme, ikinma, kusma, Trendelenburg
pozisyonu, yüzüstü pozisyon, Valsalva manevrasi gibi venöz basincin arttii durumlarda,
ayrica orbital tümörler ve retrobulber kanamada OB artar. OB'i artiran kardiyak ve solu-
numsal durumlar; santral ven basinci artii, kan basinci artii ve hipoventilasyon sonucu
PaCO
2
artii, PaO
2
azalmasidir. Anestezi maskesinin veya anestezistin parmaklarinin ba-
sisi da OB'i arttirir.
Glokom, görme fonksiyonunda kayip ile birlikte genel olarak karakteristik optik nöropati
görülen bir grup hastalii kapsamaktadir. Yüksek OB primer risk faktörü olsa da, hastalik
taniminda yüksek OB varlii veya yokluu rol almaz.
349
Anestezi ve Göz Cerrahisi
Nurten Bakan
26