background image
SIVI-ELEKTROLT DENGES
Cerrahi ve anestezi stresine maruz kalan hastalarda hem volüm hem de içerik olarak vücut
sivilarinin fizyolojik dengesini idame ettirmek, anestezi yönetiminin en önemli konularin-
dan birisidir.
Vücut Sivi Kompartmanlari
nsan vücudunun büyük bir kismi (%46-80) sudan olumaktadir. Kiiler aras indaki büyük
farkliliklar; ya, cinsiyet ve vücuttaki ya-kas dokulari arasindaki oran ile ilikilidir (Tablo
1). Ya arttikça vücuttaki kas, kemik ve ba dokusunun azalmasi ile vücut su orani da azalir.
Ayrica ya dokusu daha az su içerdii için kadinlarda vücut su orani erkeklere göre daha
azdir.
Total vücut suyu iki ana kompartmanda yer alir: intraselüler sivi (hücre içi sivi) ve eks-
traselüler sivi (hücre dii sivi). Ekstraselüler kompartman ise intravasküler sivi (damar içi
sivi, plazma) ve interstisyel sivi (dokular arasi sivi) olmak üzere iki ana bileenden oluur.
Ekstraselüler sivinin dier bileenleri ise plevra ve periton içi sivi, göz içi sivisi, ter, id-
rar, lenf sivisi ve beyin omurilik sivisidir. Bu kompartmanlar su geçirgen membranlar ile
birbirlerinden ayrilir ve içerikleri farkliliklar gösterir. ntraselüler ve ekstraselüler kom-
partmanlar hücre membranlari ile birbirinden ayrilirlar. ntraselüler kompartman total
vücut suyunun yaklaik olarak 2/3'ünü içerir ve yüksek konsantrasyonda potasyum, fosfat
ve magnezyum içerii ile karakterizedir. Ekstraselüler kompartman ise total vücut suyu-
nun yaklaik olarak 1/3'ünü içerir ve ana elektrolitleri sodyum ve klordur. Ekstraselüler
kompartmanin bileenleri olan intravasküler ve interstisyel alanlar kapiller membranlar ile
129
Sivi-Elektrolit Dengesi ve Perioperatif
Sivi Yönetimi
E. Nursen Koltka
12
TABLO 1
Ya ve Cinsiyete Göre Vücut Su Oranlari
Ya
Total Vücut Su Orani
Yeni doan
%70 - 80
1 ya
%64
18 - 39 ya
Erkek: %60
Kadin:
%52
40 ­ 60 ya
Erkek: %55
Kadin:
%47
> 60 ya
Erkek: %52
Kadin:
%46