anesteziyoloji Page 29

100

Anesteziyoloji

a. Kontrollu Solunum:

Aralikli pozitif basinçli solunum sirasinda basinç pozitif olduundan

venöz dönü etkilenir ve kardiyak debi önemli ölçüde azalir. Kan basinci normal olan
bir kiide bu düü refleks taikardi ile kompanse edilirken, antihipertansif ajanlarin
etkisi altinda hipotansif etki artmaktadir.

b. Hiperventilasyon:

Hiperventilasyon ile salanan hipokapni, vazokonstrüktif etki ile cer-

rahi kanamada azalma salayabilir. Ancak hipokapninin uzadii durumlarda serebral
perfüzyon bozulmaktadir.

c. Pozisyon:

Cerrahi giriim alaninin kalp seviyesinin üzerinde pozisyon verilecek ekilde

kaldirilmasi ile o bölgenin kan akimi azaltilir. Tercih edilen bir yöntem deildir.

Farmakolojik Yöntemler

Bu yöntemler temelde sempatik blokaj yoluyla etkili olup, vazodilatasyonla ortalama arter
basincini (OAB) düürürler. Vazodilatasyon yapan yöntemlerin kanamayi azaltmasi çeli-
kili görünse de amaç OAB'ni düürerek lokal kan akimini azaltmaktir.

a. nhalasyon anestetikleri: zofluran, sevofluran ve desfluran; tek balarina hipotansif

etki yaratmak için kullanildiklarinda yüksek konsantrasyonlara ihtiyaç duyulur. Bu
yüksek doz böbrek ve karacierde hasara neden olabilir.

b. Gangliyon blokaji: Trimetafan ve pentolinium; sempatik gangliyon blokaji ile vazodi-

latasyon yaparlar. Bu etkilerinin en önemli sonucu midriyazis ve taikardidir. Özellikle
trimetafan ile taifilaksi gelime siklii yüksektir.

c. Direkt etkili yöntemler:

Sodyum Nitroprussid

1950'den beri referans ajan olarak ve en sik kullanilan hipotansif ajandir. Venöz ve arterio-
ler düz kaslarin ikisini birden gevetir. Dier nitratlar (hidralazin ve nitrogliserin) gibi me-
tabolize olarak nitrik oksit salgilar. Doal ve güçlü bir vazodilatör olan nitrik oksit, vücutta
vasküler tonusun regülasyonunda önemli role sahiptir.

Klinik Kullanimi:

Güçlü ve güvenilirdir. Sulandirilarak, infüzyon pompalari ile intravenöz

infüzyon eklinde (100 mg/mL) uygulanir. Etkisi 1-2 dakikada balar. Uygulama sirasin-
da invazif arter basinci takibi gerekir. Fotodegredasyon özelliinden dolayi alüminyum ve
karbon kaidi ile sarilip, iiktan koruyarak uygulanmalidir. Dört saatten uzun süre ile kul-
lanilmamali, solüsyon içine veya intravenöz hattan baka bir ilaç enjekte edilmemelidir.
Solüsyonun mavi renk almasi sodyum nitroprussidin parçalandiini gösterir.

Etki Mekanizmasi:

Sodyum nitroprussid intravenöz uygulandiktan sonra enzimatik olma-

yan bir reaksiyonla aktif olan 5 siyanür molekülüne ve nitröz gruba ayriir. Siyanür iyonlari
tiyosiyanata dönüür. Sodyum nitroprussidin yari ömrü 2-4 dakika iken, tiyosiyanidin yari
ömrü birkaç gündür. Siyanid toksisitesi ortaya çikabileceinden 72 saatten uzun süren in-
füzyonlari önerilmemektedir.

Siyanid toksisitesi sonucunda metabolik asidoz, kardiyak aritmi ve venöz oksijen içeri-
inde arti görülür. Akut siyanid toksisitesinin bir dier en önemli bulgusu taifilaksidir.
Siyanid toksisitesi gelien hastalarda mekanik ventilasyon ile %100 oksijen solutularak
maksimum yarar salanmalidir. Tiyosiyanat böbreklerden atildii için böbrek fonksiyon
bozukluunda düzeyi yükselir ve tiroid disfonksiyonu, kas güçsüzlüü, bulanti, hipoksi,
akut toksik psikoza neden olur.