background image
130
Anesteziyoloji
birbirlerinden ayrilirlar. Plazma volümü olarak da bilinen intravasküler alan ekstraselüler
sivinin yaklaik 1/4'ünü oluturur ve içerik olarak interstisyel alan ile benzerdir. ki alanin
içerik olarak en önemli farklilii; intravasküler alanda osmotik olarak aktif plazma prote-
inlerinin (albumin) bulunmasidir. Sepsis, travma gibi hastalik durumlari haricinde kapiller
membranlar plazma proteinlerine kari nispeten geçirgen deildir. Vücut sivi kompart-
manlarinin içerdii bazi osmolar maddelerin dailimi Tablo 2'de görülmektedir.
Kompartmanlar arasinda su ve elektrolit hareketleri, her kompartmanda bulunan osmotik
maddelerin konsantrasyonu ile salanir. ntraoperatif sivi yönetiminde anestezistler için
önemli olan intravasküler alandaki sivi hareketleridir. ntravasküler alan ile interstisyel
alan arasinda sivi geçiini etkileyen ve Starling güçleri olarak bilinen dört güç vardir. Bu
güçler kapiller basinç, interstisyel sivi basinci, interstisyel sivi kolloid osmotik basinci ve
plazma kolloid osmotik basinç olup, kapiller membrandan sivi geçilerini salarlar. Bu
güçlerin en önemlisi plazma kolloid osmotik basincidir, bu güç esas olarak plazma prote-
in konsantrasyonu ile salanir ve intravasküler alanda yani dolaimdaki sivi volümünün
idame ettirilmesini salar.
Ekstraselüler Sivi Volümünün Düzenlenmesi:
Toplam vücut suyu, su alimi ve su atilimi ile
düzenlenir. Su alimi oral yoldan salanir ve su alimini kontrol eden esas mekanizma su-
sama hissidir. Susama hissi ekstraselüler hacimde azalma veya vücuttaki sivi tonusundaki
artma ile uyarilir. Vücuttan su atilimi idrar yolu ile, bunun kontrolu ise hormonal meka-
nizmalar ile salanir. Su atilimini kontrol eden hormon antidiüretik hormon (ADH)'dur.
Hipervolemi, ödem gibi plazma tonusunun azaldii durumlarda ADH salinimi baskilanir
ve idrar çikii artirilir. Plazma tonusunun arttii hipotansiyon, hipovolemi, bulanti, ari
veya opioid gibi ilaçlarin aliminda ADH sekresyonu artar ve idrar çikii azaltilarak vücutta
su tutulumu salanir.
Vücutta sodyum dengesini düzenleyen iki güçlü hormonal sistem vardir. Bunlar, sodyum
yükünün arttii durumlarda salgilanan natriüretik peptidler (atriyal natriüretik peptid, be-
TABLO 2
ntraselüler ve Ekstraselüler Sivilarin Osmolar çerikleri
Plazma
nterstisyel Sivi
ntraselüler Sivi
(mOsm/L
H
2
O) (mOsm/L
H
2
O) (mOsm/L
H
2
O)
Sodyum (Na
+
) 142
139
14
Potasyum (K
+
) 4.2 4 140
Kalsiyum (Ca
2+
) 1.3 1.2 0
Magnezyum (Mg
2+
) 0.8
0.7
20
Klor (Cl
­
) 108
108
4
Bikarbonat (HCO
3
­
)
24 28.3 10
Fosfat (HPO
, H2PO
) 2
2
11
Glukoz 5.6
5.6
-
Protein 1.2
0.2
4
Üre
4 4 4
Total
mOsm/L
301.8 300.8 301.2
Düzeltilmi osmolar
282
281
281
aktivite (mOsm/L)