Endokrin hastaliklar, baka nedenlerle ameliyata gelen hastalarda yanda sorunlar olarak
karimiza çikmaktadir. Var olan endokrin sorunlar anestezi seçimini, anestezi uygulamasi
ve erken postoperatif dönemde hastaya yaklaimi etkileyebilir.
TROD BEZ VE HASTALIKLARI
Tiroid bezi trakeanin önünde yer alan, metabolik aktivitenin önemli düzenleyicileri olan
triiyodotironin (T
3
) ve tiroksin (T
4
) hormonlarinin üretildii ve salindii endokrin bir or-
gandir. Superior ve inferior tiroid arterlerden beslenen tiroid bezi, airliinin yaklaik be
katina denk bir kan akimina sahiptir. Tiriod bezinin iki lobunun di kenarindan rekürren
laringeal sinir uzanir.
Tiroid Fizyolojisi
Diyetle alinan iyot gastrointestinal sistemden emildikten sonra aktif transport ile tiroid be-
zine tainir. yot, tiroid hücrelerindeki tiroglobulinin içinde bulunan tirozin amino asidi ile
birleerek tiroid hormonlarini meydana getirir. Tiroglobulin molekülünün bir parçasi olan
T
3
ve T
4
kana salinana kadar tiroid hücrelerinde depolanir. Tiroid hormonlarinin salinimi
hipofizer bir hormon olan tiroid stimülan hormon (TSH)'un kontrolu altindadir.
Dolaima salinan tirod hormonlarinin %90'i T
4
, %10'u T
3
olup, dolaimdaki T
3
'ün büyük
çounluu periferde T
4
'ün deiyodinasyonu sonucu oluur. T
3
daha güçlüdür, proteinlere
daha az balanir ve hedef dokular üzerinde esas metabolik aktif hormondur.
Tiroid fonksiyonlarinin deerlendirilmesinde standart parametreler, T
3
ve T
4
düzeyleridir.
Klinik olarak hipertiroidisi olup T
4
düzeylerinin normal bulunduu hastalarda T
3
düzeyi-
ne bakilmalidir. Hipotiroidide ise en deerli test TSH düzeyidir. Klinik olarak hipotiroidik
olan hastalarda TSH'nin da düük bulunmasi hastaliin hipofiz veya hipotalamus düzeyin-
de olduunun göstergesidir. Bu durumda tiroid replasman tedavisinin amaci TSH düzeyini
normale getirmektir.
Tiroid hormonlari bir çok fonksiyonel etkiye sahiptir. Vücudun metabolik aktivitesini, isi
üretimini ve dokularin oksijen tüketimini arttirirlar. Anne karnindaki fetusun beyin geli-
imi ve normal büyümesinin yani sira, bebekler ve çocuklarin büyümesi için de gereklidir.
Tiroid hormonlarinin anestezistleri en çok ilgilendiren etkileri ise kardiyovasküler sistem
üzerine olanlaridir. Kalp hizinda, kan akiminda, kalp debisinde ve kan basincinda artmaya
neden olur. Ayrica tiroid hormonlari sempatik uyariya doku yanitini etkileyerek kalp kasi-
nin kasilabilirliini artirir.
321
Anestezi ve Endokrin Sistem
Ayen Yavru
24