anesteziyoloji Page 45

234

Anesteziyoloji

hem de kan dolaimini salamak durumundadir. Temel olarak 5 ana bileenden oluur: ve-
nöz rezervuar, oksijenatör, isi deitirici, ana pompa ve arter filtresi (ekil 1). Günümüzde
kullanilan KPB devresinde ana pompa diinda, sol kalbi boaltmaya yarayan vent, cerrahi
sahadaki kanin aspirasyonu için ve kardiyopleji vermek için kullanilan yardimci pompalar
da eklenmitir. Alt ve üst vena kava kanüllerinden kan siklikla yerçekimi etkisiyle kalp-
akcier makinesine akar; burada oksijenatörden geçer ve gaz deiimini tamamlayan kan
ana pompa sayesinde arteryel sisteme geri döner.

Venöz Rezervuar:

Hizli volüm verilmesi gerektiinde veya venöz drenaj sorunu olduunda

emniyet sistemi gibi çaliir. Prime solüsyonu burada hazirlanir. Düük dirençli bir hazne
olduundan kalp, kaval venler ve akcier boalmasini kolaylatirir ve sistemden uzaklaan
kan burada toplanir. Sisteme giren büyük gaz kabarciklarinin uzaklatirilmasinda da kulla-
nilir. Membran oksijenatörlerdeki venöz rezervuar KPB sisteminin ilk parçasidir.

Prime solüsyonu KPB hazirliinin ilk adimlarindandir. Erikin bir hastada prime hacmi
yaklaik 1500-2000 mL'dir (kan hacminin %35 kadari). Bileiminde glukoz içermeyen den-
geli elektrolit solüsyonlari ve sentetik kolloidler tercih edilir. Siklikla hazirlanan bileim dü-
ük hematokrit düzeyine sahiptir. Genellikle heparin eklenir. Solüsyon seçimleri ile birlikte
elektrolit replasmani, diüretik (furosemid, mannitol) ve kortikosteroid ilavesi her merkez
tarafindan oluturulan standartlarca belirlenir.

Venöz drenajin rahat olmasi için venöz rezervuar hastadan daha alt seviyede olmalidir.
Venöz kanülasyon çounlukla sa atriuma yapilir. Sa atrium 2 kaval kanülle veya her 2
kaval veni boaltacak ekilde tasarlanmi bir kanül yardimiyla boaltilir. Venöz drenajin az
olmasi durumunda; kanülün yanli yerleimi (kimi zaman kalbin manipülasyonuna bali),
hat veya kanülde tikanma (klempe kalmasi), hasta-rezervuar arasi mesafenin azlii ve hi-
povolemi düünülmelidir. Böyle durumlarda rezervuardaki sivi hacminin korunmasi çok
önemlidir; aksi takdirde sisteme hava girecektir.

Oksijenatör:

Rezervuardan gelen kan, gaz deiimi için oksijenatöre yönlenir. Bugün esas

olarak kullanilan membran oksijenatörler akcieri taklit ederek gaz deiimini salar.
Aslinda mikro-deliklerden oluan yüzey, kanla temasindan sonra bu deliklere plazma ve
proteinlerin oturmasiyla membran özelliini kazanir. Devreye volatil anestetik eklenmesi
de mümkündür.

Isi Deitirici:

çinde dolaan su ile hastanin soutulmasi, sonra da isitilmasini salar.

Sistemde gaz deiimi biriminin proksimalinde yer alir; böylelikle isinma sirasinda artan
gaz erirliiyle oluan gaz kabarciklarinin tutulmasi mümkün olur.

Ana Pompa:

Modern KPB cihazlari elektrikle çalian roller ya da santrifugal pompa ile kanin

sistem içinde hareketini salar (Tablo 1).

Roller Pompa: Hatlar içindeki kani ana pompa bölmesinde sikitirarak ileri doru iter; hat-
larin tam olarak sikitirilmamasi kanin ekilli elemanlarinin airi hasarini önler. Pompanin
sabit hizi, sabit ve pulsatil olmayan bir akim oluturur. Akim, pompanin dakikadaki devir
sayisi ile ilgilidir. Bu tür pompalarda elle çevirmeye izin verecek bir manivela bulunur.

Santrifugal Pompa: Merkezkaç kuvveti ilkesi ile çaliir. Bir çark veya koniler elektrik mo-
torundan aldiklari kuvvetle dönerler, oluan merkezkaç kuvveti ile hattin içindeki kani
perifere doru yönlendirir. Roller pompadan farkli olarak önündeki dirençten etkilenir;