background image
OrthO-rheumatO | VOL 10 | Nr 4 | 2012
84
OR0751N
18
f-fdg-pet-scan
in de reuMatologie:
voor welke indicaties?
Florence Lemonnier en François Jamar
Centrum Nucleaire Geneeskunde, uCL, Brussel
Keywords:
18
F-fluoro-2-deoxyglucose - large-vessel vasculitis ­ PET-scan ­ rheumatoid arthritis ­ rheumatology ­
sarcoidosis
De PET-scan (positronemissietomografie) werd oorspronkelijk ontwikkeld voor
de beeldvorming van tumoren. Vandaag levert de techniek een belangrijke bijdrage aan
de behandeling van kankerpatiënten. In de jaren 90 werd ontdekt dat
18
F-fluoro-2-deoxy-
glucose (FDG) ook werd gecapteerd bij verschillende niet-oncologische aandoeningen, in
het bijzonder bij infectie- en inflammatoire ziekten. Daarop werd een aantal toepassingen
in de reumatologie ontwikkeld.
Vandaag ontpopt de PET-scan zich als een krachtig instrument voor de diagnose en thera-
peutische evaluatie van twee aandoeningen: vasculitis van de grote bloedvaten en sar-
coïdose. Functionele beeldvorming is uiteraard een aanvulling op het klinische onderzoek,
dat in de beide gevallen predomineert. Het betreft dus geen screeningtest, maar een finale
diagnose- of uitsluitingstest. Bij andere reumatische aandoeningen blijft de rol van de PET-
scan in dit stadium eerder beperkt: bij polyartropathie kunnen dankzij de captatie van
FDG weliswaar actieve gewrichten worden gedetecteerd, maar de aanvullende informa-
tie ten opzichte van een zorgvuldig klinisch onderzoek blijft eerder beperkt. In het kader
van klinische onderzoeksprotocols biedt de PET-scan interessante mogelijkheden dankzij
de hoge gevoeligheid, de uitstekende resolutie en de mogelijkheid om onrechtstreeks de
activiteit van de ziekte te kwantificeren volgens de intensiteit van de captatie. Bij andere
aandoeningen (bv. spondyloartropathieën) leverde de PET-scan bemoedigende resultaten
op in enkele meer anekdotische studies, maar onvoldoende om in dit stadium een courant
gebruik aan te bevelen.
Het lijdt geen twijfel dat de PET-scan in de toekomst een steeds grotere plaats zal innemen
bij reumatische aandoeningen. We mogen echter niet vergeten dat deze techniek zeer duur
is en enkel kan worden terugbetaald voor indicaties die de beste kosten-batenverhouding
opleveren.
reu
m
a
t
o
InleIdIng
Positronemissietomografie (PET) is sinds begin jaren 90
onmisbaar geworden in heel wat oncologische indicaties.
Dat heeft te maken met een bijzondere eigenschap van
tumorweefsels, die voor hun metabolisme meer glucose
verbruiken dan normale cellen. Vandaar het succes van de
meest gebruikte tracer:
18
FFDG, een isotoop die de posi
tronemissie garandeert gedurende twee uur. Al snel bleek
dat deze tracer ook op een abnormale manier wordt ge
capteerd in goedaardige weefsels, zoals inflammatoire en
infectiehaarden (1). In een oncologische context resulteert
dit in vals-positieven, die in werkelijkheid echter echt-po
sitieven zijn van goedaardige ziekten. Daarom werden heel