syndroom (myositis, artritis, interstitiële longaantasting,
raynaudfenomeen en huidaantasting waaronder mecha
nic's hands). Ook IBM-spierweefsel bevat grote aantallen
plasmacellen en een milieu permissief voor ectopische
lymfoneogenese. Bovendien werd reeds een IBM-specifiek
autoantilichaam aangetoond.
Dat cytokines een belangrijke rol spelen in inflammatoire
ziekten, staat buiten kijf. De superfamilie van tumor necro
sis factor (TNF) cytokines in het bijzonder stuurt de proli
feratie, differentiatie en overleving van immuun cellen. Tot
nog toe werden 19 humane TNF-cytokines geïdentificeerd.
Die kregen systematische namen toegekend, van TNFSF1
tot TNFSF18, gebaseerd op de coderende genen. De meer
derheid zijn transmembranaire type II-proteïnes met een
extracellulair Cterminaal TNFhomologiedomein dat kan
worden afgesplitst door specifieke metalloproteïnases,
waardoor ze kunnen vrijkomen in de weefsels.
cytokine. Het activeert T-cellen, B-cellen en macrofagen,
en induceert de expressie van andere cytokines en celadhe
siemoleculen, door interactie met zijn receptor TNF-R55.
De alternatieve receptor TNF-R75 is vooral een concentra
tor op cellulaire oppervlaktes, die het cytokine kan trans
fereren naar TNF-R55. TNFa stimuleert de activiteit van
de pro-inflammatoire nucleaire factor B (NF-B) signaal-
wegen.
bestudeerde cytokine van de TNFfamilie. De endomysiale
en perimysiale inflammatoire cellen produceren variabele
hoeveelheden en macrofagen zijn de belangrijkste bron
van het cytokine. TNFa komt ook prominent tot expressie
in het bloedvatendotheel van DMweefsels (24). Concen
traties van de nietmembraangebonden receptoren TNF
R55 en TNF-R75 zijn toegenomen in DM/PM-sera (5).
In spierweefsel is TNF-R75 opvallend toegenomen in de
buurt van inflammatoire infiltraten bij alle inflammatoire
myopathieën, en op het endotheel van perimysiale en peri
fasciculaire bloedvaten bij DM, ook ver verwijderd van in
flammatie (2). Polymorfismen in het gen dat codeert voor
TNFa worden gelinkt aan een, zij het toegenomen dan wel
afgenomen, risico voor het ontwikkelen van de juveniele
vorm van DM (6-7).
Het neutraliseren van TNFa is een doeltreffende behan
deling gebleken voor verschillende autoimmune aandoe
ningen. De belangrijke katabole rol die TNFa vervult als
regulator van de chronische inflammatie geassocieerd met
de inflammatoire myopathieën, schuift het cytokine ook bij
deze patiënten naar voor als target. Het uitschakelen van
TNFa blijkt ook relatief veilig en heeft geen nadelige effec
ten op spierregeneratie. Vier therapeutica, waarmee eerder
goede resultaten werden geboekt voor reumatoïde artritis
en ziekte van Crohn, kunnen overwogen worden voor pa
tiënten met inflammatoire myopathieën: (1) het chimere
muishumaan monoklonaal antiTNFa-antilichaam infli-
ximab, (2) het TNFaneutraliserende receptorfusieproteïne
etanercept, (3) het gehumaniseerde monoklonaal anti
TNFaantilichaam adalimumab, en (4) het gehumaniseerde,