background image
THASTALIKLARI
Yafll> hastalarda tiroid hastal>¤>n>n prevalans> gençlere oranla
iki kat fazla görülüp %2-%7 oran>nda hipotiroidi, %2 ora-
n>nda hipertiroidi görülür. Büyük Britanya da 1972-1993 y>l-
lar> aras>nda 21.000.000 yetiflkinde yap>lan Whickham çal>s-
mas>nda 75 yafl ve üstü kad>nlarda, 20 yafl civar>ndaki kad>n-
lar ile karfl>laflt>r>ld>¤>nda aflikar hipotiroidi insidans>n>n 10
kat artt>¤> gözlenmifltir. 1999-2002 NHANES çal>flmas>nda (N
= 4392) tüm hipotiroidi prevalans> %3,7 (aflikar ya da subkli-
nik) bulunmufl olup bunlardan 50 ve 79 yafl aras>ndaki birey-
lerde prevalans %5,5 iken, 80 yafl üstündekilerde %12,1 ola-
rak belirlenmifl. 80 yafl ve üstü bireylerde hipotiroidi geliflme
olas>l>¤> 12-49 yafl aral>¤>ndakilere göre 5 kat daha fazlad>r. Ek
olarak baz> çal>flmalar hastanede yatan yafll>larda %9 oran>n-
da aflikar tiroid hastal>¤> görüldü¤ünü bildirmifltir. Subklinik
hipotiroidizm-
tiroid hormonlar>n>n normal seviyeleri (ti-
roksin,T4; triiyodotironin, T3) ile birlikte artm>fl tiroid sti-
müle hormon düzeyi (tirotropin) (TSH)- daha yayg>n olup,
yafll> hastalarda %6-13 oran>nda görülür (fiekil 23.2) ve ka-
d>nlarda da erkeklerden fazla görülür. NHANES III çal>flmas>
(N = 16,533) TSH da¤>l>m>n>n yaflla birlikte yüksek konsan-
trasyonlara kayd>¤>n> ve bu sebeble subklinik hipotiroidi pre-
valans>n>n gölgelenebilece¤ini göstermifltir (fiekil 23-3). Yafll>-
larda subklinik hipotiroididen aflikar hipotiroidiye ilerleme
oran> yaklafl>k y>lda %2 ila %5 aras>ndad>r. Subklinik hiperti-
roidizm-normal serum tiroksin ile bask>lanm>fl serum TSH
düzeyi- yafll>lar>n %2'sinde bulunabilir (fiekil 23-2). Aflikar
hipertiroidiye ilerleme oran> net olarak belli de¤ildir. Sonuç-
ta, tiroid hormonu kullan>m>n>n yafll>lardaki total prevalans>
yaklafl>k olarak %7'dir (kad>nda %10 ve erkekte %2).
Hipotalamus-hipofiz-tiroid aks>nda yaflla ilgili birkaç
major fizyolojik de¤ifliklik oluflur (Bölüm 5 ve 8). Yaflla az
miktarda serum TSH düzeyinde artma ve total T4 de azalma
olur. Serum TSH seviyesinde nokturnal art>fllar yaflla birlik-
te körelmifl olmas>na ra¤men TSH sal>n>m> pulsatildir. Se-
rum T3 düzeylerinde yaflla birlikte hafif bir azalma vard>r fa-
kat de¤erler genellikle normal s>n>rlar içinde kal>r. Yafl>n, ti-
rotropin ­salg>lat>c> hormonun TSH sal>n>m>na etkisi aç>k-
ça belli de¤ildir fakat son zamanlardaki çal>flmalarda her iki
cinste az miktarda de¤iflikliklerin oldu¤u gösterilmifltir. 24
saatlik radyoaktif iyot uptake'inde yaflla anlaml> de¤ifliklik
görülmez. Tiroid otoantikorlar> yafll> kad>nlarda s>kt>r (pre-
valans> %25, fiekil 23-4), fakat onlar>n tespit edilmesi tiroid
hastal>¤> için spesifik bir tarama testi olarak kullan>lmalar>n>
sa¤lamaz. Tiroid antikorlar>n>n varl>¤> (gizli tiroid hastal>¤>),
Afrika Amerikan, Yahudi ve Meksika Amerikan etnik grup-
lar>nda TSH'>n üst s>n>rlar>n> ekileyebilir (Bkz fiekil 23-4).
T
ABD koruyucu sa¤l>k hizmetleri servisi yetiflkinlerde tiroid
hastal>¤> için rutin tarama ile ilgili yetersiz kan>t oldu¤unu
ileri sürmüfl ve hatta yafll>lar> tarama ile ilgili de herhangi bir
görüfl birli¤ine var>lmam>flt>r. Bilimsel bir gözden geçirme
paneli, hasta baz>nda yüksek riskli yafll> hastalar>n (örn aile
hikayesi, guatr hikayesi, radyasyon ve di¤er risk faktörleri)
taranmas>n> önermifltir. American Thyroid Association ye-
tiflkinlerin 5 y>lda bir TSH düzeyine bak>lmas>n> önermekte-
dir. American Association Of Clinical Endocrinologists,
American Thyroid Association ve Endocrine Society'nin or-
tak görüflü yetiflkinlerin subklinik tiroid hastal>klar> için ru-
tin taranmas>n> önermektedirler. Bununla birlikte yafll> bi-
reylerde herhangi bir zamanda depresyon, düflme, mental
durum de¤ifliklikleri, kardiyak semptomlarda alevlenme gi-
bi tiroid hastal>¤>n>n atipik semptomlar> geliflti¤inde, TSH
ölçümü yap>labilir. TSH ölçümünün sensitivitesine ra¤men,
yafll> bireylerde serbest T4 veya total T4 ölçümleriyle de ileri
de¤erlendirme s>kl>kla gereklidir çünkü yafll> hastalar>n %98
inde tirotoksikoz tablosu olmaks>z>n orta düzeyde bask>lan-
m>fl TSH düzeyi vard>r.
738
BÖLÜM 23 Geriatrik Endokrinoloji
fiEK
n fizyolojik fonksiyonlara etkisi (Reproduced. with permission, from Shock NW: Discussi-
on on mortalty and measurement. In: The Biology of Aging: A Symposium. Strehler BL et al [editors]. American Institute of Bi-
ological Sciences, 1960).
Yafl (y>llar)
Özelli¤in kalan yüzdesi
(ortalama)
Maksimal soluk
kapasitesi
Standard plazma
ak>m> (PAH)
Standard plazma
ak>m>(diodrast)
Vital kapasite
Standard glomeruler
filtrasyon oran>(inulin)
Kardiyak indeks
Standard hücre suyu
Bazal metabolizma oran>
z>