background image
Testisler yap>sal olarak ayr> ve farkl> fonksiyonlar gören iki
ana komponent içerirler. Leydig hücreleri veya interstisyel
hücreler
major endokrin komponenti olufltururlar. Bu hüc-
relerin birincil sekresyon ürünü testosterondur ve do¤rudan
ya da dolayl> olarak iç ve d>fl genitalyan>n erkek çizgide em-
briyonik farkl>laflmas>, pubertede erkek sekonder seks ka-
rakterinin geliflimi, eriflkin erkeklik döneminde de libido ve
potensin sa¤lanmas>ndan sorumludurlar. Seminifer tübüli-
ler
testislerin esas k>sm>n> oluflturur ve erke¤in üreme döne-
mi boyunca her gün ortalama 30 milyon spermatozoa yap>-
m>ndan sorumludur (puberteden ölüme kadar).
Bu iki testiküler komponent birbiriyle iliflkilidir ve her
ikisi de fonksiyonlar>n>n bafllamas> ve devaml>l>¤> için sa¤-
lam hipotalamik-pitüiter aksa ihtiyaç duyar. Ek olarak, sper-
matozoalar>n fonksiyonel olgunlaflmas> ve transportu için
çeflitli aksesuar genital yap>lara da ihtiyaç vard>r. Testis, hi-
potalamus, hipofiz veya aksesuar yap>lar>n bozuklu¤u duru-
munda androjen ve gamet üretiminde anormallikler, infer-
tilite veya bu problemlerin kombinasyonu görülebilir.
ANATOM< VE YAPI-
FONKS(fiEK
TEST
Eriflkin testisi ortalama 18,6 ± 4,8 ml hacminde yayvan sfe-
roid fleklindedir. Ortalama uzunluk 4,6 cm (3,6-5,5 cm) ve
ortalama genifllik 2,6 cm (2,1-3,2 cm) kadard>r. Testisler
skrotumda yerleflmifllerdir. Skrotum koruyucu bir zarf gibi
fonksiyon görmek d>fl>nda testiküler s>cakl>¤>n, abdominal
s>cakl>¤>n yaklafl>k 2°C (3.6°F) alt>nda tutulmas>n> da sa¤lar.
Visseral tunika vajinalis, tunika albuginea ve tunika vaskü-
lozadan oluflan 3 katl> membran testiküler kapsülü meyda-
na getirir. Tunika albuginean>n fibröz bölüm halinde testise
do¤ru genifllemesi ile 250-300 piramidal lobül meydana ge-
lir. Bu lobüller dolanm>fl haldeki seminifer tübülleri içerir-
ler. Her testis içinde 400 metreden fazla seminifer tübül bu-
lunur ve bu yap>lar testiküler kütlenin yar>s>n> olufltururlar.
Androjen üreten 200 milyon Leydig hücresi, kan damarlar>
ve lenfatik damarlar, sinirler, fibroblastlar seminifer tübüller
aras>na yerleflmifltir.
Testislerin kan ak>m> esas olarak internal spermatik ar-
terlerin dal> olan testiküler arterlerden sa¤lan>r. Komplike
bir kapiller a¤> geçen kan, pampiniform pleksus ad>nda
anostomotik a¤ oluflturan multipl testiküler venlere geçer.
Pampiniform pleksuslar internal spermatik venleri olufltur-
mak üzere birleflirler. Sa¤ spermatik ven do¤rudan vena ca-
vaya, sol ise renal vene aç>l>r.
Eriflkinde seminifer tübüller ortalama 165 m çap>nda-
d>r ve Sertoli hücreleri ile germinal hücrelerden oluflurlar.
Sertoli hücreleri bazal membran> oluflturur ve di¤er Serto-
li hücreleri ile s>k> ba¤lant>lar yaparlar. Bu ba¤lant>lar pro-
teinlerin interstisyel alandan seminifer tübüllerin lümeni-
ne geçiflini engeller, böylelikle "kan-testis bariyeri" meyda-
na gelmifl olur. Stoplazmik oluflumun genifllemesi esnas>n-
da yine Sertoli hücreleri geliflmekte olan germ hücrelerini
çevreler ve germ hücre farkl>laflmas> için gerekli ortam> ha-
z>rlarlar. Ayr>ca bu hücreler, germ hücrelerinin tübülün
bafllang>c>ndan lümene hareketleri ve olgun spermin lü-
395
Testisler
12
B
Ö
L
Ü
M
Gleen D. Braunstein, MD
Çeviri: Dr. Abdullah Tafll>p>nar, Dr. fi. Erol Bolu
Adrenokortikotropik hormon
Siklik adenozin monofosfat
Dehidroepiandrosteron asetat
Dihidrotestosteron
Folikül-uyar>c> hormon
Gonadotropin salg>lat>c> hormon
Human koriyonik gonadotropin
ICSI
IVF
LH
mRNA
PRL
SHBG
TGF-
ACTH
cAMP
DHEA
DHT
FSH
GnRH
hCG
Luteinizing hormon
Messenger-ribonükleik asit
Prolaktin
Seks hormon ba¤lay>c> globulin
Transforming growth faktör