rin sekresyonunu stümüle ederek ve ayn> zamanda vis- seral organlardan da yönlendirilmek üzere direk olarak kalp debisi ve kaslara kan ak>m>n> art>r>p vücudun oto- matik savafl veya kaç cevab>n> düzenler. bölgelerde nörotransmiter olarak asetilkolin sekrete etmele- ri nedeni ile kolinerjik sinirler olarak bilinirler. Bu yap>lar>n hepsi toplu olarak paraganglion olarak bilinirler ve >fl>k mikroskobunda adrenal medulla hücrelerine benzeyen kro- mafin ve immunohistokimyasal boyanan nöroendokrin hücreler içerirler. Paragangliyonlar ayr>ca özellikle kalp atri- umuna bitiflik olarak mediastende ve sempatik sinir boyun- ca abdomende bulunurlar. Abdomende bulunan paragang- liyonlar paravertebral ve prevertebral pozisyonlardaki sem- patik sinir zincirleri boyunca s>ralan>rlar ve çölyak eksen,ad- renal glandlar, böbrek medullas> ve aort bifurkasyonu (Zuc- kerkandl organ>) civar>nda bol olarak bulunurlar. Paragang- liyonlar pelviste de (özellikle mesaneye komflu olarak) bol miktardad>r. Pregangliyonik sinirler ayr>ca adrenal medulla- da sonlan>rlar; buras> temel olarak bir sempatik gangliyon- dur ve adrenal korteks ile çevrelenmifltir. ler. Bu lifler sinaps bileflkelerinde nörotransmiter olarak no- repinefrin salg>larlar. Adrenal meduller hücreler temel olarak postgangliyonik sinirlere benzer, aksonlar> yoktur ve nörot- ransmiterlerini (bafll>ca epinefrin) direk olarak kana sekrete ederler; böylece kan ak>m> epinefrini vücuttaki reseptörleri- ne tafl>yan dev bir sinaps rolü oynar. Epinefrin adrenalin ile norepinefrin ise noradrenalin ile efl anlamda kullan>l>r. s>nda vücudun homeostazisinin idamesine yard>mc> olur. Adrenal medulla ve sempatik sinir sisteminin araflt>rmalar>, farkl> katekolamin reseptörlerinin keflfedilmesini ve farkl> klinik uygulamalar> olan çok çeflitli sempatik agonist ve an- tagonistlerin gelifltirilmesini sa¤lam>flt>r. fl> sempatik ganglionlaradan kaynaklan>rlar. Feokromosito- malar fazla miktarda epinefrin ve norepinefrin sekrete eder- ken paragangliomalar yanl>zca norepinefrin sekrete ederler. Katekolaminlerin fazla miktarda sekresyonu stres cevab>n> tehlikeli bir biçimde art>rabilir. rinden (sempatogonia) köken al>r. Bu hücreler gestasyonun 5.haftas> civar>nda arka sempatik zinciri oluflturmak üzere torasik bölgedeki primitif spinal ganglionlardan dorsal aor- taya göç ederler. Daha sonra bu hücreler kalan ganglionlar> oluflturmak üzere ön tarafa do¤ru yer de¤ifltirirler. renal medullay> oluflturmak üzere adrenal kortekse girerler. Bu dönemde adrenal medülla sempatogonia ve feokromob- lastlardan oluflmufltur, daha sonra feokromositlere olgunla- fl>r. Hücreler, daha primitif hücreler merkezde olmak üzere rozet benzeri bir yap> olufltururlar. 12. haftada bu hücrelerin içerisinde depo granüllerinin varl>¤> saptanabilir. Adrenal medullalar do¤umda çok küçük ve flekilsizdir fakat do¤um- dan sonraki 6.ayda eriflkin formuna ulafl>rlar. hücreler öncelikle mezenterik arterlerin kaynakland>klar> alanlarda ve aort bifurkasyonunda toplan>rlar. Bunlar yafla- m>n ilk y>l>nda oldukça belirgin olan Zuckerkandl organ>n> oluflturmak üzere ön tarafta birleflirler. Feokromositler (kromafin hücreler), sempatik sinir sisteminin di¤er k>s>m- lar>nda oldu¤u kadar abdominal sempatik pleksus boyunca da bulunurlar. iliflki türler aras> farkl>l>k gösterir. Memelilerde medulla ad- renal korteks ile çevrelenmifltir. dece az bir parças> bezin dar k>s>mlar>n>n içine do¤ru uzan>r. Eriflkinde her iki adrenal gland içindeki adrenal medulla do- kusunun a¤>rl>¤>, oranlar kifliden kifliye de¤iflse de ortalama 1000 mg'd>r (Her iki adrenal gland>n toplam a¤>rl>¤>n>n %15'i kadar). Korteks ve medulla aras>nda keskin bir s>n>r yoktur. Adrenal medulla içinde genellikle bir kortikal hücre band> santral veni çevreler ve medullan>n baflka yerinde de kortikal hücre adalar> olabilir. sitler, adrenal korteksten kan alan zengin bir kapiller a¤ ve tir). Sempatogonya, nöral arkdan kaynaklanan primitif hüc- relerdir. Nöroblastlar sempatoblast olarak da adland>r>l>rlar; ganglion hücreleri sempatositlerle ayn>d>r; feokromositler ol- gu>n kromafin hücrelerdir. |